چاپ فارس را دیگران می چاپند

در شرایطی که بخش خصوصی با این وضع دست و پنجه نرم میکند برخی از دستگاههای بزرگ شهری فارس و شیراز، تقاضاهای بزرگ چاپی خود را روانه چاپخانه های استان های اصفهان و قم میکنند. در این شرایط یک اقدام اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، امید به بهبود این وضع را به بازار صنعت چاپ تزریق کرده است: «شکل گیری اتحادیه چاپخانه داران».

سفارش به استان های دیگر
بازار نشر که تقاضای چندانی ندارد؛ میماند بخش صنعت. رکودی که طی سالهای اخیر بر این بخش سایه افکنده باعث شده که چاپخانههای فارس آن طور که باید و شاید نتوانند موفق عمل کنند؛ چه اینکه گفته میشود برخي از چاپخانه های فارس با مشكلات مالي روبرو هستند و با کمتر از ظرفیت خود کار میکنند. آن طور كه جمشيد رضايي، رئيس اداره چاپ ارشاد فارس به «خبرجنوب» ميگويد، بسياري از سفارشهاي چاپي استان به استانهاي ديگر ميرود. او ابراز اميدواري مي كند كه «با راه اندازي اتحاديه، بخشي از مشكلات اصلي چاپخانه داران استان رفع شود.» نخستین بار در تاریخ ایران، صنعت چاپ به فارس آمده ولی امروز این چاپخانهها وضع چندان دل انگیزی ندارند. ناگفته پیداست که علت مشكلات مالي و اقتصادي برخی چاپخانههای فارس، سود ده نبودن این صنعت در استان است. آن هم در شرایطی که در شیراز به رغم وجود دستگاه های پیشرفته و با کیفیت چاپ، بسیاری از سفارشها سر از چاپخانه های تهران و قم درمی آورد؛ یکی از علت های این پدیده شاید این باشد که برخی بر این باور هستند که چاپ در فارس از استانهای دیگر گرانتر تمام میشود. در اين ميان محمد مصطفوی، مدیر داخلی چاپخانه مصطفوی ارایه سفارش ها به استانهای دیگر را یکی از مشکلات چاپخانه های استان می داند ومیافزاید: یکی دیگر از مشکلات ما کمبود نیروی متخصص فنی برای چاپخانه ها در استان است. محمد حسین شیشه بر، مدیر مجتمع چاپ دنیا هم با اشاره به ارایه سفارش ها به استانهای دیگر می گوید: ناشران و سازمانهای دولتی به خاطر حضور دلالان سفارش ها را به استان های دیگر می برند.
اتحادیه چاپخانه داران فارس هم با این هدف راه اندازی شده که قیمت واحدی برای چاپ در فارس مشخص شود بلکه این سرمایه ها کمتر از استان خارج شوند. در عین حال مهدی فرهنگ، رئیس اتحادیه چاپخانه داران فارس به گزارشگر «خبرجنوب» میگوید که قیمت بالاتر چاپ در فارس به خاطر کیفیت بالای این صنعت در مقایسه با استان های دیگر است؛ او در عین حال خروج کار از استان را یکی از بزرگترین مشکلات چاپخانه داران فارس می داند و می گوید: «هزینه ای که ما برای اجناس و سرویس دهی صرف میکنیم از تهران و قم بیشتر است. این موضوع قیمت کار تمام شده را برای ما بیشتر
می کند. ضمن اینکه مشتری باید بداند کرایه ای که صرف انتقال سفارش هایش از قم و اصفهان می کند باعث می شود که قیمت کار برای او هم تقریبا با شیراز برابر شود.»این طور که فرهنگ میگوید، صنعت چاپ در فارس «لوکس تر» از استان های دیگر است و احتمالا همین باعث شده که قیمت چاپ در فارس از استانهای دیگر بیشتر شود. او ادامه می دهد: «در فارس چاپخانههایی داریم که با بهترین دستگاه ها در سراسر کشور می توانند رقابت کنند. به همین خاطر اگر کسی کار خوب و با کیفیت بخواهد می تواند آن را در شیراز بیابد اما مشکل این است که برخی تصور می کنند کار درجه 3، کار با کیفیت است.»

چرا چاپ در شیراز گران تر است؟
به باور رئیس اتحادیه چاپخانه داران فارس، چاپ در فارس لوکس تر و با مواد با کیفیت تر از استان های دیگر است و همین باعث شده که قیمت کار تمام شده در این استان از استان های دیگر بیشتر شود. اما چرا چاپخانه های فارس اقدام به ارایه محصولات چاپی با کیفیت استان های دیگر نمیکنند تا سرمایه ها از استان خارج نشود؟ فرهنگ می گوید: «چاپ خوب، مواد مصرفی خوب می خواهد تا کاری شایسته به دست مشتری برسد؛ مشتریان وقتی این را درک کنند کار خوب را سفارش می دهند. البته مشکل دیگری که وجود دارد وجود واسطه هاست که سرمایه ها را به سمت استان های دیگر هدایت می کنند و علت وجود این واسطه ها خود یک داستان مفصل است. ضمن اینکه وقتی یک چاپخانه ظرفیت خود را متناسب با چاپ لوکس تعیین می کند، دیگر نمی تواند کار بی کیفیت چاپ کند.» نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد، بافت اقتصادی فارس است؛ در فارس عمده چاپخانه ها در زمینه چاپ کتاب فعالیت می کنند ولی به نظر می رسد سرانه مطالعه و تولید کتاب در این استان به قدری پایین است که نمی تواند رونق چندانی به بازار نشر بدمد. چه اینکه برخی منابع از پایین بودن سرانه مطالعه در حد 8 دقیقه در شبانه روز حکایت می کنند.

۴۸