اگر این مسئله را در نظر بگیریم که اساسا دیپلماسی مفهومی غیر گفتگو نیست، اهمیت سفر رئیس جمهور به نیویورک به عنوان یک فرصت دیپلماسی مشخص می شود.
در واقع وقتی دیپلماسی کارکرد پیدا می کند که گروهی از مسئولان و صاحب نظران در دستگاه سیاست خارجی اهداف منافع ملی را با به نام گفتگو دنبال می کنند که باید گفت با این ابزار استراتژای مهمی در مقابل کشور های دوست و دشمن برای حفظ منافع ملی است.
در این سیاست ما با دوستان خود گفتگو می کنیم تا مواضع نزدیک تری داشته باشیم اما اهمیت گفتگو با دشمنان نسبتا بیشتر است چرا که دشمنی ها در عرصه بین الملل با توطئه و برنامه ریزی برای تخریب و آسیب به منافع یک کشور همراه است که در این میان می توان با گفتگوی مستقیم و غیر مستقیم در بسیاری از موارد سوء تفاهمات را برطرف کرد یا به نوعی جلوی توطئه ها را گرفت.
سفر آقای رئیس جمهور به نیویورک برای شرکت در همایش ان. پی.تی اکنون یکی از فرصت های مهم دیپلماسی است که به نظر نمی رسد بهره برداری مناسبی از آن بشود، چراکه پیش از این شرایط مناسبی برای گفتگو از سوی دو کشور ایجاد نشده است و در حال حاظر نه ایران و نه آمریکایی ها آمادگی و شرایط گفتگو با یکدیگر را ندارند.
مواضع آمریکایی ها در مورد سفر احمدی نژاد و آمادگی برای مذاکره و حل مسائل مورد اختلاف چندان مشخص نیست و به نظر نمی رسد که اکنون شرایط لازم را برای گفتگو با ایران داشته باشند ، این در حالی است که ایران هم مواضع روشنی از اهداف و خواسته های خود ارائه نداده است و شرایط را برای ایجاد گفتگو فراهم نکرده است.
فرازو نشیب های فراوانی در سخنان آقای احمدی نژاد در خصوص آمریکا شنیده شده است و دستگاه دیپلماسی دولت وی تا کنون مواضع شفافی را در چارچوب مشخص ارائه نداده تا الان بتواند از این فرصت استفاده کند و اکنون در جهت رفع سوء تفاهمات و اختلافات حرکت کند.
همانطور که دیدیم، پیش از این نیز ایران و آمریکا در مقاطعی با هم مذاکراتی داشته اند مانند مسئله طالبان در افغانستان یا انتخابات عراق اما این گفتگو ها بطورت مقطعی بود و چون شرایط لازم فضای گفتگوی مستمر فراهم نشده بود، این مذاکرات ادامه پیدا نکرد.
نکته دیگری که در این میان کمتر به آن توجه شده است اتکاء به مواضع مشترک ما با آمریکا است، بررسی مواضع مشترک راه مناسبی است برای حل اختلافات و رفع مواردی که دو کشور با هم سوء تفاهم دارند.
در این راستا باید گفت تمایل به خلع سلاح هسته ای و بازنگری در ان.پی.تی اکنون مواضع مشترک دو کشور است ، هرچند که ماهیت مواضع دو کشور در این خصوص متفاوت است؛ چراکه ایران بطور کل مخالف تولید و نگهداری سلاح هسته ای است و آمریکا در طور سالیان زیادی سلاح هسته ای را ابزار قدرت نظامی خود می دانسته است، اما بطور کل اکنون دو کشور برای نابودی و کاهش این سلاح ها موضع گیری کرده اند که فرصت مناسبی می تواند باشد تا از آن بهره لازم را ببریم.
در حقیقت باید گفت، کارکرد دیپلماسی در چنین مواقعی خود را نشان می دهد که از بررسی موارد مشترک برای کاهش بدبینی ها و تهدیدها بهره گیری شود و ما اگر می خواستیم که از فرصت گفتگو با آمریکا استفاده کنیم باید پیش از این با موضع گیری شفاف شرایط را فراهم می کردیم اما این اتفاق نیافتاده است و به نظر هم نمی رسد که سفر رئیس جمهور به نیویورک دستاورد مهم دیپلماسی برای حل اختلافات داشته باشد.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه
نظر شما