نگران تهران باشید، بیت المقدس با ما

صدراعظم آلمان در سفر به چهار کشور عربی خلیج فارس:

امارات متحده عربی اولین ایستگاه تور خاورمیانه گردی خانم آنگلامرکل بود تا از آنجا به کشورهای دیگر حوزه خلیج فارس چون قطر، بحرین و عربستان سعودی برود.

آنچنانکه رسانه‌های آلمانی از پیش اعلام کرده اند، برنامه هسته‌ای ایران اصلی‌ترین موضوع سفر خانم مرکل به منطقه است و پس از آن موضوعات دیگری از جمله صلح خاورمیانه، تغییرات آب و هوا، بحران مالی جهانی و امنیت انرژی در اولویت‌های دیگر خانم صدراعظم برای گفت‌وگو با اعراب تعیین شده است.

اما مشکلی که مرکل در دیدار با مقامات عربی با آن مواجه خواهد شد کم کاری اروپا درباره صلح خاورمیانه است نه پرکاری آنها در دشمن درجه یک نشان دادن ایران برای اعراب و جهان. شاید اگر مرکل پیش از بیانیه تهران پای به منطقه می‌گذاشت بعید نبود که به راحتی درباره وارد آوردن فشارهای بیشتر به همسایه شمالی، آنها را متقاعد کند و اینگونه وانمود سازد که مشکل ایران آنقدر بزرگ و قابل توجه بوده است که صلح خاورمیانه و یا مهار زیاده خواهی‌های تل آویو در درجه بعدی اهمیت قرار می‌گرفته است.

اما اکنون، خانم صدر اعظم با این سؤال مواجه است که با وجود اطمینان خاطری که از قبال امضای بیانیه تهران میان ترکیه، برزیل و ایران پدید آمده، دیگر چه جای نگرانی از سوی ایران است. مضاف بر اینکه ایران نیز پا به پای غربی‌ها تلاش کرده است تا برنامه‌های هسته‌ای خود را برای همسایگان عرب خود بی‌خطر تبیین کند و به آنها بفهماند که تهران صرفاً در فکر پیشرفت و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای است و این ادعا را با واگذاری میزان قابل توجهی از اورانیوم غنی شده خود به ترکیه و برزیل ثابت کرده است.

درچنین شرایطی به نظر می‌رسد که مرکل در دیدار با مقامات کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، گزارشی از تصمیمات اخیر پنج بعلاوه یک در قبال ایران بدهدو در عین حال نظرآنها را درباره گام‌های بعدی در این راه جویاشود.

آنسوی ایران

از آنجا که بخش عمده‌ای از هیأت همراه خانم صدراعظم به کشورهای عربی را کارشناسان اقتصادی تشکیل می‌دهند تحلیل قابل توجه دیگری درباره این سفر خانم مرکل وجود دارد که تا اندازه زیادی درست به نظر می‌رسد و آن اینکه برلین به دنبال کسب حمایت‌های مالی از سوی کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس است.

آلمان که بزرگترین اقتصاد اروپا را در اختیار دارد در بحران اخیر اقتصادی و مالی اروپا متحمل زیان‌های هنگفتی شده و حالا چه کسانی بهتر از اعراب ثروتمند می‌توانند این کشور را از بحران نجات دهند. مگر نه اینکه جورج دبلیو بوش نیز در همان ابتدای انفجار بحران اقتصادی جهانی که چندین بانک آمریکایی را به زانو در آورد، دست کمک به سوی اعراب دراز نکرد؟ پس آنگلا مرکل نیز می‌تواند برای گرفتن همین کمک دست به دامن کشورهای ثروتمند عربی شده باشد.

میزان سرمایه‌گذاری خارجی در آلمان در سال ‪ ۲۰۰۸حدود ‪ ۵۵میلیارد دلار بود که این میزان در سال ‪ ۲۰۰۹به دلیل بحران اقتصادی و مالی جهانی به ‪۲۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. از سوی دیگر حجم تجارت بین آلمان با کشورهای عربی منطقه در سال گذشته میلادی با نوساناتی مواجه شد.

این کشور با امارات در سال گذشته میلادی بیش از هشت میلیارد دلار تجارت داشته که صادرات غیر نفتی امارات به این کشور تنها ‪ ۹۰میلیون دلار بوده است.

به نظر می‌رسد مرکل برای فرار از بحران مالی که گریبان اروپا را گرفته و از یونان آغاز شده و اکنون اسپانیا و پرتغال را تهدید می‌کند و ممکن است دیگر کشورهای اروپا از جمله آلمان را دربرگیرد، به کشورهای عربی پناه آورده باشد.

مرکل در سفر خود به چهار کشور عربی ثروتمند و کم جمعیت تلاش می‌کند با استفاده از همه حربه‌های ممکن آنان را متقاعد به همکاری اقتصادی نماید.

می دانید بیت المقدس کجاست؟

با این همه فضای حاکم بر کشورهای عربی به شدت متاثر از کم کاری‌های اروپا و آمریکا در حوزه خاورمیانه است. عرب‌ها بدون شک نگران قدرتمند شدن ایران و احیانا هسته‌ای شدن این کشورهستند اما این منافاتی با خشم آنها درباره جری شدن اسرائیل، یهودی‌سازی بیت المقدس، دست برنداشتن نتانیاهو از شهرک سازی‌ها و به تعویق افتادن‌های مکرر آغاز فرایند تشکیل کشور مستقل فلسطنی ندارد.

عرب‌ها نگرانی خود را درباره ایران هسته‌ای و ایران نظامی قدرتمند اظهار کرده‌اند اما در سر وجود آنها، نوعی اطمینان از اینکه ایرانی‌ها هیچگاه قصد تعرض و ایجاد خطر برای منافع آنها را ندارد وجود دارد که سبب می‌شود در برابر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها همواره جانب اطمینان را بگیرند و نهایتاً وقتی همه حرف‌های آنها درباره خطرات ایران تمام شد آنها را به سمت بیت المقدس اشغالی ارجاع دهند که شما برای آنجا چه کاری کرده اید؟

این موضوع زمانی جدی‌تر به نظر می‌رسد که در هفته‌های اخیر مشخصا آمریکا و اروپا دربرابر گستاخی‌های اسرائیل عقب نشینی کردند و تمایلی از خود برای اعمال فشار بیشتر به این رژیم نشان ندادند. بحران انسانی درغزه شاید هم‌اکنون برای مردم کشورهای عربی حاشیه خلیج فارسی اصلی‌ترین دغدغه به حساب آید. نگاهی به مطبوعات عربی آزاد نشان می‌دهد که این ادعا درست است.

اینجاست که مرکل ناچار از دادن وعده‌هایی به دولت‌های عربی است. کشورهای عربی به خوبی از موقعیت قدرتمند آلمان در اتحادیه اروپا آگاهند و از قضا به خوبی از کم کاری اروپا برای وارد آوردن فشار به اسرائیل نیز باخبرند. آنها حتی می‌دانند که دولت آلمان نه تنها اسرائیل را محکوم نکرده بلکه تا اندازه زیادی جزء حامیان این رژیم در گذشته و حال بوده است. پس اگر قرار است کشورهای عربی به خاطر منافع ونگرانی‌های غربی‌ها اندکی روابط خود با همسایه بزرگ شمالی را مکدر و تیره کنند لازم است تا یکی از غول‌های اتحادیه اروپا نیز به خاطر منافع و نگرانی و دغدغه‌های ملت عرب گامی بردارد و خیال آنها را از بابت بیت المقدس جمع کند.