در كنار جريان مهاجرت رو به داخل، جريان رو به خارجي هم داريم، كه عموما افراد تحصيلكرده هستند كه به علل گوناگون گرايش به مهاجرت دارند. نبود اشتغال و درآمد مناسب يا نامناسبيافتن فضاي اجتماعي و فرهنگي و... علل اصلي اين گرايش هستند.
هرچند آمار دقيقي از ايرانيان در خارج از كشور نيست، ولي اين رقم تا ٥ميليون نفر و بيشتر نيز برآورد شده است. به نظر ميرسد كه برخي از افراد، از هر دو نوع مهاجرت مينالند. نسبت به حضور مهاجران خارجي از اين جهت مينالند كه موجب اشغال فرصتهاي شغلي شدهاند يا افزايش جرم و آسيب را همراه خود آوردهاند. در مورد مهاجرت به خارج نيز از اين نگران هستند كه نيروهاي تحصيلكرده و مغزها به خارج ميروند و از اين حيث داخل كشور تهي از اين نيروها ميشود، ضمن اينكه سرمايهگذاري زيادي براي تربيت آنها در داخل كشور هزينه شده و نبايد از كشور خارج شوند. در هر دو مورد اگرچه نگرانيها قابل توجه است، ولي وجوه مثبت ماجرا ناديده گرفته ميشود.
پيش از هرچيز بايد گفت كه ما به اصل طلايي اخلاق پايبند باشيم. يعني هرچه را كه براي خود نميپسنديم، بر ديگران نيز نپسنديم و برعكس. ما بايد در تحليل وضعيت مهاجران و انتظاراتي كه داريم، براي مهاجران ايراني و غيرايراني از يك منطق پيروي كنيم. در واقع اگر انتظار داريم كه با مهاجران ايراني در يك كشور ديگر بهگونه خاص و محترمانهای برخورد شود، همان نوع برخورد را با مهاجران افغانستاني بايد داشته باشيم. اين قاعده طلايي اخلاق ركن هر نگاهي به مهاجران است. ولي هر دو مهاجرت چه به داخل ايران و چه به خارج ايران، واجد نكات مثبتي هم هست كه كمتر به آنها توجه ميشود.
ضمن اينكه موارد منفي بيش از اندازه بزرگنمايي ميشود. براي نمونهگرفتن فرصتهاي شغلي از ايرانيان چندان حرف دقيقي نيست، زيرا بخش مهمي از آنان مشغول به كارهايي هستند كه ايرانيان كمتر درخواست انجام آن را دارند و از اين نظر آنان خلأ بازار اشتغال را پر ميكنند يا درباره جرم و جنايت نيز ميتوان گفت كه جرايم آنان عموما ميان خودشان است و اين نيز به علت ناتواني آنان در مراجعه به مراجع حل اختلاف ايران است كه در نتيجه ميان خودشان به مرافعه و دعوا منتهي ميشود. بهعلاوه آشنايي آنان با فرهنگ ايران سرمايه بسيار مهمي است كه همه مهاجران ميتوانند به كشور خود ببرند و ارزش اين مسأله حتي از بُعد مادي نيز زياد است. متاسفانه برخوردهاي ما با مهاجران آنطور نيست كه انتظار داريم ديگران نيز با ما همانطور برخورد كنند.
45302
نظر شما