خیرالله خیرالله
امریکایی ها بدون هیچ گونه برنامه مشخص سیاسی برای عقب نشینی به عراق حمله کردند. گمان می کردند که عراق یک شبه کشوری می شود صلح دوست که دولتی دموکرات را در آغوش می کشد . کشوری که به محض فروپاشی دولتی که تنها هنرش " گورهای دسته جمعی " بود ، دموکراسی را تجربه می کند .
پرسش اینجاست که آیا امریکا تحت تابعیت باراک اوباما می تواند عراق را بهتر از روزی که به آن حمله کرد؛ترک کند؟یا اینکه عراق از آنچه که امروز هم منطقه ای را گرفتار خود کرده است ، بدتر خواهد شد؟ البته ما این تغییرات را هم مدیون جورج بوش هستیم!
ادامه موج خشونت ها در عراق و ناتوانی سیاستمداران در تشکیل دولت همه و همه تهدید های جدی هستند برای اتحاد عراق امروز و فردا. در حال حاضر تنها اتحاد عراق نیست که در معرض خطر قرار گرفته است . خطر آنهایی هستند که در عراق باقی می مانند در حالی که امریکایی ها می روند. خطر ماندن افرادی در راس قدرت است که به تنهایی نمی توانند مانع از جنگ داخلی در عراق شوند . شاید عراق در آینده ای نه چندان دور گرفتار نه تنها یک جنگ که چند جنگ داخلی شود . اختلاف میان عراقی ها هر روز در حال افزایش است . در عراق امروز یک ایده ال واحد یا انگیزه ای برای ایستادن در کنار هم وجود ندارد . حتی در میان اعضای یک حزب هم اختلاف های چشمگیری دیده می شود. دیگر قومیت و مذهب تنها خطوط جدا کننده هموطنان از هم نیستند. شیعیان هم با یکدیگر اختلاف دارند. در اهل تسنن استراتژی واحدی دیده نمی شود و کردها هم که مشکلات خاص خود را دارند . حمله به بانک مرکزی در بغداد که ماه گذشته رخ داد نشان دهنده شکست سیستم در تامین امنیت بود . مردان مسلح به نیروهای امنیتی حاضر در اطراف بانک حمله کردند. این درگیری چندین ساعت به طول انجامید . بانک مرکزی عراق در مرکز تدابیر شدید امنیتی واقع شده است. حمله ای با این ابعاد پرسش های بسیاری در ذهن ایجاد کرد: پرسش هایی از این جنس که این مردان مسلح از کجا آمدند؟ چگونه به منطقه الخضرا با این تدابیر امنیتی وارد شدند؟ آیا واقعا این افراد از اعضا القاعده بودند و اصلا این القاعده چه کسانی هستند؟
برای این پرسش ها هیچ پاسخی وجود ندارد . درست است که تحقیق های جدی در این زمینه انجام خواهد شد اما دامنه این تحقیق ها چندان وسیع نمی شود . این ناامنی ها اندک ارتباطی به دوران صدام حسین ندارد. رژیم صدام باید به دلیل تهدید امنیتی که برای منطقه و مردم عراق بود، سرنگون می شد . اما آنها که به جای دیکتاتور آمدند نتوانستند سیستم امنیتی بهتری را پیاده کنند و یا دموکراسی را جامه عمل بپوشانند. این روزها در عراق دولتمردان حاضر نیستند برندگان انتخابات را به رسمیت بشناسند. از انتقال قدرت به شکل دوستانه که در کشورهای دارای قانون اساسی اتفاق می افتد در عراق خبری نیست . جفری فلتمن معاون وزیر امور خارجه که ماه گذشته از عراق دیدار کرد، رفته بود تا راهی برای برون رفت از بحران سیاسی در عراق بیابد . در نهایت اما به این نتیجه رسید که شاید برنامه خروج از عراق طبق ضرب الاجل زمانی اشتباه است .
آیا اوباما همان اشتباهاتی را تکرار می کند که جورج بوش؟آیا این بار این اشتباهات هزینه هایی سنگین تر خواهند داشت؟ بوش با رویای ساختن عراقی دموکرات و آزاد به عراق آمد. عراقی که الگویی برای کشورهای عربی در منطقه باشد . اما بوش این حقیقت را نادیده گرفت که نمی توان در کشوری که احزاب بر مبنای تفاوت های قومی و قبیله ای تقسیم می شوند، دموکراسی را به انتظار نشست .
اوباما بر خلاف بوش این رویا را قابل تحقق می داند. او گمان می کند که در حال حاضر پایبندی به زمانبندی اعلام شده برای خروج از عراق از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است .در مقابل امریکایی ها می توانند به افغانستان بروند.
امریکایی ها باید بدانند که حضور آنها در افغانستان در حقیقت سدی بر سر راه آغاز جنگ داخلی در این کشور است . به غیر از مناطق کردنشین به سختی می توان در عراق منطقه ای امن پیدا کرد . اگر امریکایی ها با خیال آسوده عراق را ترک کنند، بی شک با عراقی ها روبه رو خواهند شد مانند افغانستان و پاکستان. عقب نشینی سریع از عراق چه با برنامه و چه بی برنامه قدم زدن در مسیر مصیبتی جدید است. امریکایی ها باید مسئولیت آنچه را که در عراق انجام دادند بر عهده بگیرند . باید به عراق ورای مشکلات داخلی که در خاک ایالات متحده وجود دارد، بیندیشند.این جملات به معنای دعوت نامه برای حضور دائمی امریکایی ها در عراق نیست. قرار نیست عراق تنها به این دلیل که اوباما می خواهد به وعده خود به امریکایی ها عمل کند ، به حال خود رها شود . عراق این روزها از پس خلاقدرت برنمی آید .این حرکت عراق را به سومالی دیگر تبدیل می کند. اکنون پرسش اینجاست که اوباما برای برون رفت از این بحران چه خواهد کرد؟
نشنال ششم جولای / ترجمه : سارا معصومی
نظر شما