پادشاه بحرین، دوست دیروز ایران، همراه امروز تحریم ها

در این دیدار  و گفت و گو پادشاه بحرین درباره اجرای قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران توافق کرد. 

این خبر در شرایطی که برخی کشورها برای اجرای قطع نامه اخیر و تحریم های ایران اعلام آمادگی می کنند چندان دور از ذهن نبود اما سطح و نوع روابط تهران و منامه بدور از تنش های سیاسی در ابعاد اقتصادی و سیاسی و امنیتی این خبر را تامل برانگیز کرده است.

حدود دو سال پیش اظهارات یکی از مسئولان ایرانی درباره سوابق تاریخی روابط ایران و بحرین و سوء تفاهمی که از این سخنرانی با نگاه تاریخی شده بود واکنش منامه را بدنبال داشت و پس از آن خبر جلوگیری از پرواز ایرانیان به منامه  و همچنین قطع مذاکرات این شیخ‌نشین با ایران بر سر ورود گاز از نمودهای این موضوع بود، هرچند که با درایت دستگاه دیپلماسی این سوء تفاهم حل شد.

در سال‌های اخیر ایران سیاست دوستی با کشورهای حوزه خلیج فارس را در چارچوب همکاری های منطقه ای در اولویت کار خود قرار داده اما جنس این دوستی از دوران تنش زدایی در منطقه تا به امروز متفاوت است.

ایران در روابط با بحرین تلاش خود را کرده تا مانع از سردی روابط شود. در همین راستا تهران از پادشاه بحرین برای سفر به ایران دعوت به عمل آورد.  صادق محصولی، وزیر کشور وقت، در سفر به منامه با حمدبن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین دیدار کرد و پیام محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور اسلامی ایران را به وی تقدیم کرد. احمدی‌نژاد در این نامه بر تمایل کشورش برای تحکیم روابط دوستانه با کشورهای حوزه خلیج فارس و به ویژه بحرین تاکید کرد و خواهان تقویت دائم این روابط برای حفظ صلح و ثبات در منطقه شده است. رئیس جمهور ایران همچنین در این نامه بر عمق روابط و مناسبات بین دو کشور تاکید کرده و گفته بود که هیچ کس نمی‌تواند بر این روابط تاثیر بگذارد و به هیچ شخصی که خیر و صلاح دو کشور را نمی‌خواهد اجازه نمی‌دهد که به روابط بین دو کشور خدشه وارد شود. "حمدبن عیسی " پادشاه بحرین همچنین با اشاره به اهمیت سفرهای دوجانبه مقامات دو کشور در راستای تحکیم روابط و همکاری با یکدیگر از سفر وزیر کشور ایران و نیز نامه رئیس جمهور کشومان نیز تشکر و قدردانی کرد.

به این ترتیب دور تازه ای از روابط و رفت و آمدهای سیاسی و دیپلماتیک و اقتصادی میان دو کشور آغاز شد. پس از این ایران در اجلاس امنیتی منطقه موسوم به "گفت و گوی منامه" شرکت کرد، توافق نامه امنیتی میان دو کشور در دیماه سال 88از سوی رئیس جمهور کشورمان به تایید رسید است، بحرین در مانور پیامبر اعظم در خلیج فارس به عنوان ناظر شرکت داشت و نهایتا پادشاه بحرین نیز در اردیبهشت سالجاری توافق نامه امنیتی را تایید کرد.

ایران و بحرین صرف نظر از این همکاری ها در بعد سیاسی و امنیتی، روابطی تاریخی و فرهنگی نیز دارند. دین مشترک یکی از عوامل توقیت کننده روابط است اما مذهب شیعه علی رغم شیعه بودن بخش اعظم جمعیت بحرین،خود به عاملی برای نگرانی بحرین تحت عنوان حمایت احتمالی ایران از شیعیان و نهایتا نوعی تنش مذهبی میان دو کشور به واسطه قرار داشتن حکومت در دست اقلیت سنی، تبدیل شده است.

بحرین به خوبی از نقش قوی ایران در منطقه آگاه است، استقلال ایران در برابر کشورهای فرا منطقه ای را درک می کند و به ماهیت رقابتی روابط ایران و اعراب پی برده است. در این میان توسعه روابط میان ایران و بحرین بی تردید برای این کشور قابل توجه است. با این حال توسعه روابط از سایه نگرانی بحرین از قدرت منطقه ای ایران تاثیر می گیرد و همین امر باعث فراز و فرودهایی در روابط شده است.

به عنوان مثال سال گذشته شیخ حمد بن عیسی آل ثانی پادشاه بحرین در سالروز سلطنتش درباره روابط ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت که ایران هیچ چشمداشتی به خلیج فارس ندارد. او با اشاره به موضوع جزایر سه‌گانه از رسانه‌ها درخواست کرد «بر عربی بودن خلیج فارس تاکید کنند و بار دیگر مدعی شد که تهران در امور داخلی عراق دخالت می‌کند.»

این ادعاها در کنار اعلام آمادگی پادشاه بحرین برای اجرای تحریم های ایران می تواند نشانه بارزی از ریشه های نگرانی بحرین از قدرت و نفوذ ایران در منطقه و همسویی این کشور با برخی همسایگان عرب خود در مقابل ایران باشد.