محمدرضا نوروزپور
این اظهار نظر که "پاکستان برای آمریکا بسیار مهم است"، تسلی بخش ترین عبارتی بود که فرستاده اوباما در پاکستان و افغانستان دیروز می توانست در آستانه مهمانی باراک اوباما برای آصف علی زرداری و همتای افغانی اش در کاخ سفید به اعضای کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا بگوید.
ریچارد هالبروک، مردی که مانند دیگر همتایش در منطقه، جرج میچل دوماه گذشته را فقط حرف زده و حرف شنیده تا بتواند از میان این همه گفت و شنود، راه حلی برای برون رفت هم آمریکا و هم پاکستان از بن بست پدید آمده فراهم کند ، اما علاوه بر این به اعضای کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا گفت که اوضاع پاکستان بسیار شکننده است و آمریکا - چون پاکستان برایش خیلی مهم است - باید به این کشور کمک کند.
مردی که می گویند به معجزه اعتقاد دارد و الا پای به پاکستان و افغانستان نمی گذاشت ، خطر قدرت گیری و افزایش نفوذ و قدرت افراطی ها و در راس آنها طالبان را به کنگره آمریکا گوش زد کرد و تاکید کرد که دولت زرداری به تنهایی و بدون کمک های مالی و نظامی آمریکا قادر به مبارزه با این مصیبت نیست.
ترجمه روان‌تر اظهارات هالبروک، که مهمترین اظهارنظر او طی دو ماه گذشته درباره پاکستان و افغانستان امید داشتنش به بهبود اوضاع در این دو کشور بوده، این است که باید کاری کرد که مبادا تسلیحات هسته‌ای پاکستان به دست افراطی‌ها بیفتد. از این زاویه باید اینگونه گفت که تأمین امنیت تسلیحات هسته‌ای پاکستان و تلاش برای جلوگیری از دسترسی تروریستها به آن مهمترین موضوع مطرح شده در جلسه دیروز کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا بود. همه تلاش‌های هالبروک در دو ماه گذشته برای حل اصلی‌ترین مشکلش در این دو کشور که همانا یافتن راهبردی جدید برای چیدن درست همه چیز در جای خودش طوری که در آن چیدمان خونی از دماغ کسی به زمین نریزد بود، تقریباً به هدر رفته است. اکنون نه تنها خون از دماغ خیلی‌ها ریخته بلکه ممکن است کار به جایی برسد که فجایع بزرگ‌تری در این کشور هسته‌ای رخ دهد. فاجعه‌ای که سقوط دولت مرکزی تنها آغاز آن است. فرستاده اوباما باید راهی می‌یافت که اولاً تنش‌های میان کشورش با مردم و مقامات پاکستان و افغانستان فروکش کرده و رو به بهبودی رود، که نتوانست. چرا که مردم پاکستان هم‌اکنون در یک زاویه حداقل با طالبان همصدا هستند و آن دشمنی با آمریکا است. هالبروک می‌کوشید تا در نوبت بعدی موج افراطی‌گری ناشی از فعالیت‌های طالبان و القاعده در پاکستان را آرام کند اما نه تنها چنین نشد بلکه در روزهای گذشته این کشور می‌رفت تا در کنار دروازه‌های اسلام آباد از آخرین سنگر فتح نشده توسط طالبان دفاع کند.
این اظهارنظر که «پاکستان برای آمریکا بسیار مهم است»، تسلی‌بخش‌ترین عبارتی بود که فرستاده اوباما در پاکستان و افغانستان دیروز می‌توانست در آستانه مهمانی باراک اوباما برای آصف علی زرداری و همتای افغانی‌اش در کاخ سفید به اعضای کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا بگوید. ریچارد هالبروک، مردی که مانند دیگر همتایش در منطقه، جرج میچل دوماه گذشته را فقط حرف زده و حرف شنیده تا بتواند از میان این همه گفت و شنود، راه‌حلی برای برون رفت هم آمریکا و هم پاکستان از بن‌بست پدید آمده فراهم کند، اما علاوه بر این به اعضای کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا گفت که اوضاع پاکستان بسیار شکننده است و آمریکا - چون پاکستان برایش خیلی مهم است - باید به این کشور کمک کند. مردی که می‌گویند به معجزه اعتقاد دارد والا پای به پاکستان و افغانستان نمی‌گذاشت، خطر قدرت‌گیری و افزایش نفوذ و قدرت افراطی‌ها و در رأس آنها طالبان را به کنگره آمریکا گوش‌زد کرد و تأکید کرد که دولت زرداری به تنهایی و بدون کمک‌های مالی و نظامی آمریکا قادر به مبارزه با این مصیبت نیست. کدام تصویر درست است
هالبروک سعی کرد تا در نشست کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا تصویری دقیق و البته ناگوار از پاکستان آشوب زده برای نمایندگان ارائه کند، تا مثلاً یک تحلیلگر رادیو سراسری آمریکا از دولت این کشور انتقاد نکند و نگوید وضعیت کنونی پاکستان بسیار خطرناک و هولناک است ولی دولت آمریکا نمی‌داند اساساً در پاکستان اوضاع چگونه است. تصویری که هالبروک از پاکستان ارائه داد البته با آنچه رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر پاکستان از کشورشان ارائه می‌دهند بسیار متفاوت بود. در حالیکه زرداری و گیلانی چندین بار تکرار و تأکید کرده‌اند که اوضاع در پاکستان تحت کنترل است و آنگونه وخیم نیست که تروریستها یا گروه‌های افراطی بتوانند تهدیدی جدی برای دولت فراهم آورند، فرستاده آمریکا به این کشور حال و روز اسلام آباد را به گونه‌ای شرح داد که بِرمَن رئیس کمیته روابط خارجی کنگره نیز درباره اوضاع ابراز نگرانی عمیق کرد و گفت منافع آمریکا در امنیت و ثبات پاکستان است و آنها نمی‌توانند اجازه دهند یک مشت تروریست القاعده‌ای یا هرگروه تروریستی دیگر با اجرای عملیات در مناطق قبایلی پاکستان، امنیت ملی آمریکا را تهدید کنند. برمن حتی از این پیشتر رفته و تهدید کرد که آمریکا نمی‌تواند اجازه دهد پاکستان و زرادخانه هسته‌ای این کشور در دست طالبان قرار گیرد. آمریکا باید همه توان خود را به کار بندد تا اطمینان حاصل کند پاکستان درمسیر درست خود حرکت می‌کند.
آمریکا از آصف علی عبور نمی‌کند
اما همه واژه‌های هالبروک برای پاکی‌ها ناخوشایند و ناامید‌کننده نبود. یکی از موارد مهمی که فرستاده اوباما به آسیای میانه به آن اشاره کرد موضوع ارتباط‌گیری کاخ‌سفید با رقیب سرسخت زرداری، یعنی نواز شریف بود. او که چندین بار بر حمایت آمریکا از شخص آصف‌علی زرداری، بیوه بوتو، تأکید کرد خطاب به اعضای کمیته روابط خارجی کنگره گفت که هیچ مذاکره‌ای با نواز شریف صورت نگرفته و خبرهایی از این جنس همگی ساختگی است. تسلی‌بخش‌ترین واژه‌های او اما در این نشست این بود که کاخ سفید حمایت صریح و کامل خود را از آصف‌علی زرداری رئیس‌جمهور پاکستان اعلام کرده و دیگر اینکه پاکستان دچار بحران شده اما کشور ناتوانی نیست. او سپس گفت که پاکستان به لحاظ راهبردی و سیاسی از چنان اهمیت فوق العاده‌ای برای آمریکا برخوردار است که حمایت بدون ابهام از پاکستان دمکراتیک به رهبری آصف‌علی زرداری رئیس‌جمهور منتخب این کشور و مشارکت برای برقراری ثبات در پاکستان باید هدف آنها باشد.
مهمانی کاخ سفید
در همین حال دو رئیس‌جمهور پاکی و افغانی روز چهارشنبه مهمان کاخ سفید بودند تا از نزدیک استراتژی رئیس‌جمهور آمریکا در باره آسیای میانه را دریابند. با استناد به گفته هالبروک باید اوباما را صادق پنداشت و گمان کرد که او به دنبال نواز شریف نیست و قصد دار با آصف علی زرداری کار را پیش ببرد، اما همتای افغانی او تاکنون نیز که این جبه را به تن دارد بسیار خوش شانس بوده. اوباما از همان روز اول به او پیله کرده بود که باید برود اما انگار در آن دیار کسی حاضر نیست چنین خلعتی را به تن کند و گویا اوباما مجبور است فعلاً این یکی را نیز به همه بدشانسی‌های دیگری که آورده اضافه کند و صبور باشد. سفر کرزای و زرداری به آمریکا در حالی صورت گرفت که اوباما، استراتژی جدیدی را در افغانستان و پاکستان ارائه کرده و پاکستان نیز به شدت در مورد مقابله با شبه‌نظامیان و وخامت اوضاع در این کشور با انتقادهایی روبه‌رو شده است. تحت استراتژی جدید اوباما قرار است 17 هزار نیروی آمریکایی بیشتر به افغانستان اعزام شوند. در این استراتژی تمرکز بر نابودی پناهگاه‌های امن القاعده در پاکستان و تقویت اقدامات غیرنظامی در بازسازی افغانستان و پاکستان لحاظ شده است.
کمک یک ونیم میلیارد دلاری
در همین حال و از آنجا که آمریکا باید ثابت کند که پاکستان برای او کشوری استراتژیک و مهم است و در ضمن پاسخی به انتقادات تند چند روز گذشته دولت پاکستان مبنی بر بی‌اعتنایی آمریکا به نیاز‌های مالی اسلام آباد داده باشد کنگره آمریکا تصمیم گرفته است سالانه یک و نیم میلیارد دلار کمک‌های غیر نظامی به دولت پاکستان ارائه کند تا آنها به گفته هالبروک با استفاده از این کمک‌های کلیدی و حیاتی به تقویت ماشین نظامی آمریکا در افغانستان و نیز جلوگیری از رشد تروریسم و افراطی گری در پاکستان بپردازند. هالبروک این کمک مالی را یکی از اساسی‌ترین راه‌حل‌ها برای جلوگیری از تبدیل شدن پاکستان به افغانستانی دیگر دانسته و گفته است از آنجا که ما در افغانستان بدون کمک پاکستان نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم به ناچار باید اسلام آباد را تقویت کنیم.
نظر شما