اتحادیه اروپا از پنج سال پیش با پذیرش برخی از کشورهای بلوک شرق سابق، راه را برای اتحاد هرچه بیشتر کشورهای اروپایی در تشکلی سیاسی-اقتصادی فراهم کرد، اما با این اقدام نه تنها فهرست متقاضیان برای پیوستن به اتحادیه اروپا کاهش نیافت بلکه شمار آنها افزایش نیز پیدا کرد. پرسش اساسی در این میان، تعیین شاخص‌هایی است که ورود اعضای جدید به اتحادیه اروپا را میسر می‌کند.
کشورهایی مانند کرواسی، صربستان، مونته نگرو، مقدونیه، بوسنی، آلبانی و ترکیه خواهان عضویت هر چه سریعتر در اتحادیه اروپا هستند، اما اوکراین، گرجستان و ایسلند نیز تمایل شدیدی برای پیوستن به این اتحادیه دارند.
برخی از کارشناسان معتقدند که حضور ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در حال حاضر مانع از اجرای سیاستگذاری‌های همگون در اتحادیه شده و تعمیق مناسبات اعضای آن را کند کرده است به همین منظور راه مشارکت و ورود به اتحادیه اروپا، برای بسیاری از کشورها بدل به راهی طولانی و ناهموار شده است.
به اعتقاد برخی کارشناسان، در شرایط کنونی و به‌طور کلی، چشم‌انداز روشنی برای پذیرش سریع کشورها و عضویت آنان در اتحادیه اروپا وجود ندارد. این مسئله حتی شامل آن کشورهایی است که تاکنون به طور جدی موانع سیاسی، اقتصادی و حقوقی برای پیوستن به اتحادیه اروپا را از سر راه برداشته و هرچه بیشتر خود را با هنجارهای اتحادیه اروپا هماهنگ کرده‌اند.
برای مثال کرواسی یکی از کاندیداهایی است که از مدتها پیش آمادگی خود را برای عضویت در اتحادیه اروپا اعلام کرده است.
اولی رن کمیسر گسترش اتحادیه اروپا پیش‌تر زمان مذاکرات احتمالی درباره عضویت کرواسی در این اتحادیه را اواخر سال جاری میلادی اعلام کرده بود.
کرواسی در مقایسه با ترکیه از شانس زیادی برای انتخاب‌شدن به عنوان بیست و هشتمین عضو اتحادیه اروپا برخوردار است.
اما در حال حاضر هیچ‌کس بدان باور ندارد، زیرا اسلوونی با ورود همسایه خود به اتحادیه اروپا مخالفت دارد و به خاطر نزاع بر سر حقوق ماهیگیری در خلیجی بی‌اهمیت، پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا را بلوکه کرده است.
در حال حاضر، تنها با کشورهای کرواسی و ترکیه، بر سر پیوستن به اتحادیه اروپا مذاکراتی در جریان است. ورود ترکیه به اتحادیه اروپا، سبب شکاف در میان کشورهای عضو شده است.
در این میان ترکیه هنوز نتوانسته موانع موجود بر سر راه عضویت خود در اتحادیه اروپا را بردارد، دولتمردان این کشور مدتی است که نتوانسته‌اند گزارش مبسوطی از دستاوردهای لازم برای این امر را در اختیار اتحادیه اروپا قرار دهند.
با اینکه در اجلاس اکتبر 2005 آغاز گفت‌وگوهای الحاق کامل ترکیه به اتحادیه اروپایی به تصویب رسید و این کشور گامی به جلو برای رسیدن به آرزوی دیرینه خود برداشت، اما باید توجه داشت که موانعی نظیر: نقض حقوق بشر، اذعان به کشتار ارمنی‌ها، آزادی و دموکراسی، رشد اقتصادی، مسائل فرهنگی و اجتماعی و غیره علی‌رغم انجام اصلاحات مناسب قضایی، اقتصادی، رعایت حقوق فرهنگی، کاهش نقش نظامیان و گسترش دموکراسی و غیره هنوز در مسئله عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپایی نقش ایفا می‌کنند و لذا به نظر نمی‌رسد این کشور در کمتر از ده سال آینده بتواند به معیارها، ضوابط و استانداردهای اتحادیه اروپایی دست یابد.
مرکل برخلاف شرودر مخالفت صریح خود به‌عنوان رهبر حزب دموکرات مسیحی- را از پیوستن آنکارا به جمع اعضای 25گانه اتحادیه اروپایی اعلام داشته و تأکید کرده است که حداقل 15 سال زمان نیاز است تا ترکیه شرایط اولیه برای عضویت را کسب نماید.
جالب است که آلمان بزرگ‌ترین شریک تجاری ترکیه می‌باشد. (9/13 صادرات ترکیه به آلمان وارد می‌شود و 9/12 واردات ترکیه را کالاهای آلمانی تشکیل می‌دهند) و لذا به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران حداقل تا یک دهه آینده همسایه اتحادیه اروپایی نخواهد شد.
هنوز روشن نیست که در چه زمانی قرارداد اصلاحات اتحادیه اروپا ضمانت اجرایی خواهد یافت.
به هر روی همه شواهد حاکی از آن است که در چند سال آینده، اتحادیه اروپا بیش از ۳۰ عضو خواهد داشت. بدین دلیل بحث‌های جدی و پرشور در زمینه گسترش اتحادیه اروپا اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
تاگس اشپیگل 10 می 2009/ ترجمه: شقایق لامع‌زاده
نظر شما