اگر تا همین چند سال پیش « سفر خارج » به مثابه اقدامی نادر تلقی می شد که بر اساس آن فقط طیف خاصی توان حضور در آن سوی آب ها را داشتند، این روز ها دیگر « جهانگردی » مقوله چندان کمیابی برای شهروندان ایرانی به شمار نمی آید. زمان زیادی از روزگاری که حتی سفر یکی از بستگان درجه دوم و سوم تا مدت ها به جذابیت سخن سرایی های محفلی می افزود، نگذشته است.
"تعبیر رویای سخت" سفر به کشور های خارج همین طور ادامه داشت تا همین اوایل دهه 80 که یکباره بسیاری از آوازه خوان های معروف ایرانی آن سوی آب ها ترجیح دادند در امارات، کشور همسایه ایران به اجرای برنامه های خود بپردازند. برنامه گذاران شناخته شده به سرعت رایزنی های خود را آغاز کردند تا امکانات بهتری را فراهم کنند و جمعیت زیاد تری را به سالن های اجرای برنامه های مختلف بکشانند. تبی که برنامه گذاران ایرانی را نیز فرا گرفت به طوریکه محسن رجب پور، مدیر شناخته شده گروه آریان هم از غافله عقب نماند و با کلی سر و صدا این گروه موسیقی را در زمستان سال 81 برای اجرای برنامه از ایران راهی استادیوم تنیس دبی کرد.
« سفر خارج » برای شهروندان ایرانی و سپری کردن لحظاتی مفرح با آب و تاب فراوان ادامه پیدا کرد به طوریکه با گذشت زمان تعداد سفر شهروندان ایرانی به خارج از کشور با شیب صعودی تداوم خود را حفظ کرد تا اینکه نوروز 83 بلیط « دبی » را بسیاری از شهروندان در بازار سیاه تهیه کردند.
در حال حاضر روند صعودی سفرهای خارجی شهروندان ایرانی همچنان ادامه دارد با این تفاوت که عقربه های جهت یاب شهروندان ایرانی به جای اینکه مقصد را فقط « دبی » تعریف کنند انتخاب های دیگری را نیز پیش روی آنها قرار داده است. مالزی که از سال 83 به پایگاهی معتبر برای ادامه تحصیل با تسهیلات ارزان تر نسبت به سایر کشور ها تبدیل شده بود اکنون به کشوری تبدیل شده است که شهروندان ایرانی تمایل دارند اوقات خود را برای تفریح و سیاحت در آن سپری کنند. نگاهی که در رابطه با کشور ترکیه هم به شدت افزایش پیدا کرده است و اصلا جای تعجب ندارد اگر در حوالی خودتان مشاهده کنید تعداد قابل توجه ای از آشنایان و دوستانتان برای تفریح به ترکیه سفر کرده باشند.
اینکه شهروندان ایرانی به کشور های خارجی سفر می کنند و اوقات خود را برای تفریح در آنجا سپری می کنند شاید اتفاق خوبی باشد اما آنچه در این میان روند آن را تسریع بخشیده است پایین بودن نرخ ارز است که تبعات اقتصادی آن را تحت هیچ شرایطی نمی توان نادیده گرفت. خرید یک کالا با قیمتی نصف و بعضا یک سوم قیمت موجود در بازار ایران شاید در حال حاضر طرفداران زیادی داشته باشد اما به مرور زمان با ادامه این روند یعنی موج بیکاری با قدرت بیشتری به حیات خود تدوام خواهد بخشید و لطمات جبران ناپذیر بیشتری به پیکره اقتصاد بیمار ایران فرود خواهد آمد.
پایین بودن نرخ ارز خارجی اگر چه در لحظه خرید یک کالا در خارج از کشور رغبت بیشتری به این فرآیند می بخشد اما به معنی این است که کالاهای خارجی برای ما ارزان است و کالاهای ایران برای خارجی ها گران است. در چنین شرایطی واردات به هر شکلی از جمله چمدانی افزایش پیدا خواهد کرد و در مقابل این پدیده « صادرات » کم تر خواهد شد.
در حال حاضر یکی از اصلی ترین مشکلات صادر کنندگان ایرانی همین موضوع است. البته این موضوع در رابطه با کالا یا خدمت هم تفاوتی ندارد. مسافر ایرانی هنگامیکه می رود خارج هم از کالاها و هم از خدمات آنها استفاده می کند که هر چه نرخ ارز پایین تر باشد این خدمات و کالاها برایش ارزان تر تمام می شود. یکی از مشکلات هدفمندسازی یارانه ها هم همین موضوع است که اگر نرخ ارز بخواهد همین مقدار باقی بماند، طیف گسترده ای از صنایع صادراتی ما ورشکست می شوند و تعداد زیادی از صنایع داخلی به علت واردات گسترده آسیب می بینند.
اصولا انتظار عقلانی این است که پس از هدفمندسازی یارانه ها دولت اجازه دهد نرخ ارز بالا برود تا صادرکننده ورشکست نشود و واردات نیز تولیدات داخلی را آسیب نزند. اما حقیقت باید گفت که در مورد رفتار دولت هیچ پیش بینی ای نمی توان کرد و این امکان وجود دارد که درست بر عکس چنین اقدامی، عمل شود.
نظر شما