زمین متعلق به مردم تهران، به کام برجسازان رفت/ شهرداری زمین اهدایی را فروخت؟

امیدسلیمی بنی: از پایین پله برقی ایستگاه متروی صدر، لکه ای از آبی آسمان پیداست، الباقی، فقط ساختمان نیمه کاره سر به فلک کشیده ای است که هر چه از پله برقی ایستگاه بالاتر می روی، زشتی اش نمایان تر می شود. ساختمانی بلند که سر به آسمان ساییده و جرثقیل های بزرگ مشغول بالابردن طبقات آن هستند.

شاید زشتی و بی قواره گی این ساختمان و آن همه داربست که کوچه سمت شمال آن -کوچه دکتر عظیمی- را اشغال کرده، باعث شده یکی از مخاطبان خبرآنلاین که انگار اهالی همین محله، یعنی شمال غرب تقاطع خیابان شریعتی و اتوبان صدر در منطقه یک تهران است، برای سرویس مشکلات مردم کامنت گذاشته که به این مسئله رسیدگی شود.
این شهروند در کامنت خود نوشته: خواهشمندم در رابطه با برج روبروی بولینگ عبدو (باشگاه چمران سابق) گزارشی تهیه نمایید. این زمین در زمان کرباسچی از مالک آن که در خارج کشور بودند بدون پرداخت پولی و فقط به شرط نامگذاری فرهنگسرا به نام خانوادگی مالک به نام شهرداری سند زده شد تا در آن فرهنگسرا بسازند ولی اکنون شاهد واگذاری آن برای برج سازی هستیم.

در زمین اهدایی مرحوم عظیمی چه می گذرد؟
گذری بر اطراف این برج غول آسا نشان می دهد با وجودی که طبقات زیادی از این برج ساخته شده، ولی هنوز ساخت و ساز عمودی در آن ادامه دارد. به اندازه ای وسعت این برج زیاد شده که از خیابان شریعتی در شرق تا خیابان مرحوم عظیمی در شمال و خیابان منتهی به سفارت دانمارک در خیابان خزر را در برمی گیرد. نیمی از طول خیابانهای اطراف این برج بسته شده و با داربست نیز برای این خیابانها، سقف داده شده تا احیانا مصالح ساختمانی بر سر عابران نریزد.
داربست ها جابه جا، آرم و نشان شرکت آهاب را دارد. شرکتی که پیمانکار شهرداری تهران در ساخت خط ۳ متروست.
تراکم خودروهایی که در اطراف این برج به زحمت راه خود را باز می کنند، اجازه عبور عابر پیاده را نمی دهد. یکی از ساکنان محل در این باره می گوید: این زمین که حالا برج شده، زمانی بوستان سرسبزی بود که مردم از آن استفاده می کردند، ولی حالا سر و صدا و گرد و خاک و ازدحام خودرو و راهبندان، سهم ما شده است.
او، عاقله مردی است با عینکی ته استکانی که درباره گذشته این زمین می گوید: این زمین و ساختمان درون آن، زمانی کتابخانه و فرهنگسرا بود، ولی نمی دانیم چه شد که یک شب، همه چیز را جمع کردند و از اینجا بردند. بعد هم درختها را قطع کردند و زمین را گودبرداری کرد و شروع کردند این غول بی شاخ و دم را بسازند.
اشاره اش به برج شرکت آهاب است که هر روز بالاتر و بالاتر می رود.
گشتی در اطراف این زمین، نشان می دهد درختان درون آن در حال خشک شدن هستند. چون دیوارها و فنس ها اجازه حضور در محل را نمی دهند، از داخل معابر اطراف نمی توان تشخیص داد علت خشک شدن درختان بی آبی است یا بیماری. هر چه هست، بخشی از فضای سبز تهران در حال نابودی است.
تصاویر ماهواره ای هم نشان می دهد در گذشته های نه چندان دور، یعنی در ابتدای زمان حضور محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران، این زمین، دارای درختان زیادی بوده که در سالهای اخیر، اکثر آنها از بین رفته اند.
تصویر گوگل ارت در مردادماه ۸۴ یعنی در ابتدای کار قالیباف در شهرداری تهران به خوبی گویای همه چیز است.

تصویر یک: مرداد ۸۴- زمین اهدایی مرحوم عظیمی دارای درختان فراوانی بود

تصاویر ماهواره ای نشان می دهد تنها ۴ سال پس از آن تاریخ، درختان زیادی در زمین مورد اشاره، نابود و زمینه سازی ساخت برج و باروی فعلی در آن به وجود آمد.

تصویر ۲: تیر۸۸ بخشی از زمین مسطح شده و پوشش گیاهی از بین رفته است

با گذشت یک سال از ریشه کن سازی درختان، در تصاویر ماهواره ای مشاهده می شود ایستگاه متروی صدر در بخش شرقی این زمین ساخته شده ولی روند نابودسازی درختان این ملک، همچنان ادامه دارد.

تصویر ۳: ساخت ایستگاه متروی صدر در تیر ۸۹ و نابود کردن باقیمانده فضای سبز زمین

در خردادماه۹۱ نیز ماهواره ها تصاویری را ثبت کرده اند که نشان می دهد بخش عمده ای از زمین مورد اشاره، به کلی از درختان سبز تهی شده و با مسطح کردن زمین برای ساخت برج، بلندمرتبه سازی در آن شروع شده است.

تصویر۴: آغاز ساخت و ساز برج شرکت آهاب در خرداد ۹۱

تصویر هوایی کنونی منطقه به خوبی تفاوت این زمین با ۱۰ سال گذشته اش را نشان می دهد. دیگر از درختان متراکم و سرسبز آن خبری نیست و تنها چیزی که به جا مانده، اسکلت فلزی و بتنی یک ساختمان خاکستری است که روز به روز قد می کشد.

تصویر ۵: عکس هوایی از وضعیت کنونی زمین

چطور این زمین به دست شهرداری افتاد؟
یافته های خبرآنلاین نشان داد زمین مورد اشاره توسط یک فرد خیرخواه به نام دکتر صادق عظیمی در سال ۷۳ (۲۱ سال پیش) به شهرداری تهران برای امور عام المنفعه فرهنگی واگذار شده است. نحوه واگذاری این زمین به شهرداری به این صورت بوده که در آن سال، مرحوم عظیمی که در اروپا ساکن بوده به شهردار وقت تهران، غلامحسین کرباسچی اعلام می کند حاضر است این زمین را که به نام بوستان اندیشه شناخته می شد و ساختمان درون آن را به شهرداری تهران اهدا کند. از نحوه قانونی اهدای این زمین به شهرداری تهران خبر متقنی در دست نیست. برخی می گویند این زمین توسط مرحوم عظیمی برای امور عام المنفعه وقف شد و برخی نیز اعلام کرده اند زمین یاد شده هبه (بخشیده) شده است. با وجود شک در نحوه واگذاری، کسی درباره اینکه زمین یاد شده برای کاربری امور عام المنفعه فرهنگی به شهرداری واگذار شده، شکی ندارد.

مرحوم صادق عظیمی که زمانی به عنوان نماینده ایران در کنفرانس‌های بین المللی یونسکو، حقوق دریا‌ها، سازمان بین المللی کار، کمیساریای عالی پناهندگان و ... حضور داشت، باغ و منزل مسکونی خود در این نشانی را توسط وکیل خود ابوالقاسم تفضلی به شهرداری تهران داد. از آنجایی که وکیل او، چندی پیش از دنیا رفت، پیگیری نحوه واگذاری این عرصه با مساحت حدود ۵۰۰۰ متر مربع و ساختمانی با وسعت ۴۳۵ متر مربع زیر بنا و در دو طبقه مقدور نشد. اما اخبار متقن حاکی از این است که ملک مزبور به نام بوستان اندیشه و خانه مرحوم عظیمی به نام کتابخانه دکتر عظیمی مورد استفاده عموم بود.
تا اینکه در سال ۸۹ و با افتتاح ایستگاه متروی صدر، این کتابخانه و مرکز فرهنگی (فرهنگسرا) به طور کلی از این مکان منتقل شد.
یافته های خبرآنلاین نشان داد بخشی از این ملک، پیش از افتتاح متروی صدر به شرکتی وابسته به یکی از بانکها فروخته شد و بخش عمده ای از آن نیز در اختیار شرکت آهاب که پیمانکار متروی تهران است قرار گرفت.
سال گذشته نیز معاون نظارت شورای شهر تهران، مسئله واگذاری این زمین و مجوز ساخت و ساز در آن را در صحن علنی شورای شهر تذکر داده بود. عباس جدیدی در اعتراض به واگذاری این زمین گفت: مترو از قانون مناقصات پیروی می کند و لازم بود نماینده ای از شورای شهر هم در کمیسیون مناقصات حضور داشته باشد.او ارزش این زمین و پروانه ساخت آن را بالای هزار میلیارد تومان عنوان کرد و اعتراض کرد چرا این زمین و پروانه ساختش تنها به خاطر بدهی ۱۴۰ میلیارد تومانی متروی تهران به شرکت آهاب واگذار شده است.
طبق اطلاعات ارائه شده در خبرگزاری مهر، قرار است این برج ۱۱ طبقه روی همکف و ۷ طبقه زیر زمین ساخته شود و ارتفاع آن بیش از ۴۰ متر خواهد شد و با ساخت این برج، ۷ هزار و ۱۷۵ مترمربع فضای تجاری و ۱۳ هزار و ۱۷۰ مترمربع فضای اداری ایجاد می شود.
به نظر می رسد از آن جایی که مرحوم صادق عظیمی دارای وارثی در کشور نیست و وکیل او نیز از دنیا رفته و تنها وارث زنده او، خواهری مسن است که کسی از مکان زندگی او در اروپا اطلاع دقیقی ندارد، بجاست نهادهای نظارتی از جمله شورای شهر و همچنین سازمان بازرسی کل کشور و مجلس و همچنین سازمان اوقاف و امور خیریه برای جلوگیری از تعدی به حقوق شهروندان وارد پرونده ساخت و ساز در این زمین اهدایی شوند و زمین یاد شده را به همان کاربری عام المنفعه فرهنگی که مورد نظر اهداکننده آن بود برگردانند.
از سوی دیگر با ادامه این روند قابل انتقاد، این سئوال برای شهروندان به وجود می آید که دیگر چه تضمینی است اگر شهروندی از سر خیرخواهی و دلسوزی، املاک خود را برای امور عام المنفعه در اختیار نهادی عمومی مانند شهرداری تهران قرار دهد، فردا، آگهی فروش آن در محافل خصوصی پیمانکاران شهرداری منتشر نشود و زمینهایی که برای زنده نگه داشتن سنت وقف و تسبیل و استفاده عموم مردم و شهروندان در اختیار نهادی مانند شهرداری قرار می گیرد، چوب حراج بر آن زده نشود.
از طرف دیگر در مردادماه جاری، حسین عبدالهی معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران اعلام کرد در صورتی که مالک یک زمین مشجر، برای خشکاندن عمدی یا سهوی درختان زمین خود، از آبیاری آنان خوداری کند، شهرداری طبق وظیفه قانونی، به پرونده این اراضی ورود می کند و در دادگاه طرح دعوا می کند تا زمینی که دارای این مشخصات است به نفع فضای سبز قابل استفاده شهروندان، ضبط شده و در اختیار شهرداری قرار گیرد. لذا بجاست معاونت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران به موضوع خشکاندن باقیمانده درختان بوستان اندیشه، درباره احیای این زمین و برگرداندن آن به کاربری سبز، وارد شود.

۴۵۲۳۱