-
نگاه هگل به تاریخ فلسفه و اهمیت ساختارهای سیاسی
ریشه دولت سالاری و پیشرفت نزد هگل / چرا قوانین از آداب و رسوم نزد هگل اهمیت بیشتری دارد؟
اخبار اندیشههگل به نظرش می آید که قوانین فرمال و قوانینی که جایی ثبت شده باشند، خیلی مهم تر هستند از آداب رسوم عرفی یا قوانینی که صرفا عرفی هستند. بنابراین از نظر هگل چیزهایی که ثبت شده و رسمی هستند برایش دارای اهمیت هستند زیرا نهاد پشتوانه آنان ، تعین آزادی را خیلی بهتر نشان می دهند تا آداب و رسوم روزمره مردم، و یا حقوق عرفی. نظر هگل اگر بخواهید تاریخ را خوب بفهمید باید به تاریخ دولت ها نگاه بکنید زیرا دولت ها نهادهای متعینی هستند که قوانین متعینی دارند که آن ها را به صورت عمومی بیان کرده اند، به همین دلیل جایی هم مکتوب است و می توانیم در باره آن ها بیندیشیم
-
استاد دانشگاه آکسفورد و پیش بینی های دقیق اش / نیاز انسان به پیش بینی های دقیق با توجه به بحران ها / هرگز قدرت پیش‌بینی‌های خوب را دست‌کم نگیرید
اخبار اندیشهفارمر می‌گوید بحران اقلیمی و افزایش خطرِ دیگر فجایع مانند همه‌گیری‌ها و بحران‌های مالی بیش از هر زمان دیگری اهمیت استفاده از اقتصادی واقع‌بینانه‌تر را در تصمیماتی که بر همۀ ما تأثیر می‌گذارند نشان می‌دهد. او می‌گوید «ما در سطح سیاسی، به‌ویژه در سطوح بالاتر، در گرفتن تصمیم‌های جمعی ضعیف عمل می‌کنیم … هرچه دنیا پیچیده‌تر می‌شود، علم بیش از پیش ضروری می‌شود -نه‌فقط به‌خاطر خود علم، بلکه برای کمک به سازمان‌دهی ما».
-
زنان در نگاه افلاطون حیات مستقل ندارند / نقدی فمینیستی بر مفهوم عدالت در فلسفهٔ افلاطون
اخبار اندیشهاز منظر فمینیستی، عدالت در فلسفهٔ افلاطون اگرچه در ظاهر نوآورانه به نظر می‌رسد، اما همچنان در بستری مردسالارانه تعریف می‌شود. این نقدها یادآور می‌شوند که مفاهیمی چون طبیعت، برابری و قدرت، خود نیازمند بازاندیشی‌اند، اگر هدف ما دستیابی به عدالتی فراگیر و واقعی باشد.
-
آیا حامیان دیکتاتوری به حامیان دموکراسی تبدیل می شوند؟ / گذار به دموکراسی: کله‌گنده‌های دیکتاتوری فرانکو کجا رفتند؟
اخبار اندیشهنکته‌ی جالب این که در مجموع، فاصله‌ی بین موقعیت اطرافیان فرانکو در دوره گذار به دموکراسی ثابت ماند، و طی دهه‌ی ۱۹۹۰ اغلب این افراد موقعیت‌های قابل قیاسی با موقعیت‌هایی داشتند که در فاصله سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ در دوره دیکتاتوری به آن دست یافته بودند. به این ترتیب یک فرضیه‌ی مهم تأیید می‌شود: چون فرایند گذار اسپانیا به دموکراسی فرایندی از بالا به پایین بوده است، هر چه فرد در دوران فرانکو اهمیت بیشتری داشت، موقعیتی که در دوران دموکراسی کسب کرد هم مهمتر بود.
-
بازنمایی اثمار موسوی‌نیا از نظریه های اصلی آنتونیو گرامشی به مناسبت سالگرد درگذشت اش
جای خالی گرامشی در روشنفکری چپ ایران / گرامشی و نبرد فرهنگی؛ روشنفکران ارگانیک علیه هژمونی قدرت / فرهنگ و جامعه مدنی، صحنه اصلی تغییر
اخبار اندیشهگرامشی فهمی مبسوط از ماهیت قدرت و سیاست به ما می‌دهد و الگویی در اختیار ما قرار می‌دهد که بر طبق آن می‌توانیم نحوه به قدرت رسیدن احزاب و علل ناکامی جنبش‌های انقلابی را به واسطه بررسی این رخدادها در بستر تاریخی‌شان درک کنیم. گرامشی به تأسی از ماکیاولّی قصد دارد به «کسانی که نمی‌دانند» آموزش سیاسی بدهد. آموزش سیاسی برای شناخت ابزار لازم، حتی ابزار مستبدان. بستر کار گرامشی واقعیت است و نه آرمان‌ها، رؤیاها، بیانیه‌ها، شعارها و....
-
سخنرانی ایرج شهبازی به مناسبت روز سعدی
ایده طلایی سعدی برای نجات و توسعه ایرانیان / استواری حکومت از نظر سعدی / بدون خودمراقبتی از خودمان دزدی می کنیم
اخبار اندیشهشمس تبریزی می گوید:" این مردمان را سخن نجات خوش نمی آید، سخن دوزخ خوش می آید، سخنی که در آن نجات ایشان است خوش نمی آید. مولانا از دزدی صحبت می کند که سال ها زحمت کشید، تونلی درست کرد تا بتواند از مکانی دزدی بکند. وقتی سر از تونل درآورد، فهمید که سراز خانه خود بیرون آورده است. به ذهنم می رسد با عدم خودمراقبتی گویا ما نا خواسته دزدی از خودمان می کنیم و متوجه نیستیم که با خودمان چه می کنیم
-
تحقیقات دو دانشگاه معتبر آمریکایی در باره تمایل نوجوانان و کودکان به کتاب‌های ممنوعه
اخبار اندیشهماه گذشته، دو دانشگاه معتبر امریکایی (کارنگی ملون و جورج میسون) نتایج یک پژوهش مشترک را منتشر کردند که تأثیر ممنوع‌سازی کتاب‌ها بر میزان مطالعه را بررسی می‌کرد.
-
ریمون آرون فرمانده سارتر در جنگ جهانی دوم / نگاهی به دفترچه‌های یادداشت ژان پل سارتر درباره جنگ جهانی دوم
اخبار اندیشهژان پل سارتر، در میان صدهاهزار سرباز ذخیره‌ای بود که در اول سپتامبر ۱۹۳۹ برای حضور در جنگ بسیج شدند. سارتر متولد ۱۹۰۵، خدمت نظامی خود را در سال ۱۹۲۹ در رَستۀ هواشناسی گذرانده بود، که در آن‌جا، تحت فرمان ریمون آرون قرار داشت، کسی که بعدها دوست او و سپس به مخالف سیاسی او بدل شد.
-
نقدی بر سرمایه‌داری جهانی
ساده لوحی تصور فروپاشی آمریکا / سرمایه داری آمریکایی با وجود بدهی چگونه قدرت می گیرد؟ / چرا اکثریت فقیر و اقلیت ثروتمند است؟
اخبار اندیشهاز نظر تاریخی، این یکی از ویژگی‌های خاص سرمایه‌داری است که به‌نظر می‌رسد نیاز دارد دائماً شبح‌هایی از مرگ خود را به نمایش بگذارد. در بیشتر قرن‌نوزدهم تا قرن‌بیستم، سرمایه‌داران با این ظن بسیار قوی عمل می‌کردند که ممکن است به‌زودی از درختان آویزان شوند – یا در یک انقلاب سوسیالیستی آخرالزمانی، شاهد فروپاشی آخرالزمانی مشابه به بربریتِ منحط باشند. یکی از آزاردهنده‌ترین ویژگی‌های سرمایه‌داری، در واقع فقط این نیست که دائماً خیال‌پردازی‌های آخرالزمانی تولید می‌کند، بلکه این است که در واقع ابزار فیزیکی برای تحقق فانتزی‌های آخرالزمانی تولید می‌کند.
-
اکنون ایران و روایت محمدرضا تاجیک برای برون رفت از بحران هایش/ مصالح مردم به جای مصلحت گروه خاص / ضرورت تدوین سیاستنامه جدید از سوی متفکران و مسئولان
اخبار اندیشهدر تاریخ اکنون این مرز و بوم، عده‌ای که با داعیۀ شرعیه به تدبیرگران قوم تبدیل شده‌اند، از منظر و نظری معطوف به خواستِ قدرت و کنترل، دست‌اندرکار تقریر و تدوین سیاست‌نامه‌ای شده‌اند که در آن، نه‌تنها نشان و نشانه‌ای از «رضایت مردم»، و «مصالح مردم» و «استحسان» نیست، بلکه سیاست، جز به «هر چه خواستن با رعیت بار کردن و به هوای نفس و اقتضای غضب ایشان را معذب داشتن»، و جز به «مصلحت و منفعت و رضایت و خواستِ کنترل و منقادسازی اقلیتی خاص» دلالت نمی‌دهد.
-
داریوش شایگان؛ مادر گرجی و سنی، پدر ایرانی و شیعه؛ هویت چهل تکه / زندگی شایگان بدون توجه به رنجدیدگان / عشق به ایران تا جهان‌میهنی پسامدرن
اخبار اندیشهدر همسنجی عناصر گوناگون سازندۀ شخصیت فکری و فرهنگی شایگان، می‌توان گفت که آرام آرام سویۀ جهان‌میهنی در او رشد بیشتری کرد. هویت چهل‌تکه‌ای که او در نظر داشت در دو سویۀ توصیفی و تجویزی هم در چارچوب پسامدرنیته هم در چارچوب باور به ارزش‌ها و زیست جمعی جهان‌میهنانه می‌گنجید. شاید او، در نگرشی تقدیرگرایانه یا حتی پراگماتیستی، پسامدرنیته را گونه‌ای سرنوشت محتوم انسان، و هویت چهل‌تکه را هویت کولاژگونِ محتوم برای زیستن در آن می‌دانست.
-
به مناسبت زادروز ایمانوئل کانت بزرگترین فیلسوف دوران مدرن
رهایی از صغارت، و تاریک اندیشی / آزادی خود بنیاد مکمل و متمم عقل خودبنیاد است
اخبار اندیشهبا کشف مفهوم عقل انتقادی خودبنیاد مدرن به تعبیر کانت انسان از صغارت فکری خود کرده خویش در اطاعت از مراجع اقتدار بیرونی آزاد شد و جرأت و جسارت اندیشیدن یافت. به این ترتیب با کشف مفهوم فلسفی عقلانیت انتقادی خودبنیاد، مفهوم مکمل و متمم آزادی خودبنیاد برای آزادی عقل و تحقق عقل آزاد کشف شد تا انسان خودبنیاد و خودمختار که از هر مرجع اقتداری آزاد است و خود خویشتن را رهبری می‌کند متحقق شود.
-
پیام تسلیت آیت الله محقق داماد به مناسبت درگذشت پاپ فرانسیس رهبر مسیحیان جهان
اخبار اندیشهآیت الله محقق داماد در پیامی، به مناسبت درگذشت پاپ فرانسیس، اسقف رم و رهبر جامعه کاتولیک جهان را به عموم مسیحیان جهان به ویژه اعضای کلیسای کاتولیک تسلیت گفت.
-
سمن ها راه غلبه بر کنش سیاسی غیرفضیلت مندانه / جهان مدرن نیازمند بازگشت به ارسطو؟
اخبار اندیشهمک‌اینتایر بر این باور است که اجتماعات کوچک، بستری مناسب برای رشد فضایل و تقویت حس تعلق اجتماعی فراهم می‌کنند. در این اجتماعات، مردم به جای رقابت بر سر قدرت و ثروت، برای دستیابی به خیر مشترک تلاش می‌کنند. او مثالی از بازی شطرنج ارائه می‌دهد؛ کودکی که برای دریافت جایزه شطرنج بازی می‌کند، ممکن است هرگز از خود بازی لذت نبرد و حتی به تقلب متوسل شود. اما اگر او به دلیل علاقه‌مندی به خود بازی شرکت کند، می‌تواند از مزایای حقیقی آن بهره‌مند شود
-
استاد دانشگاه اتاوا کانادا از سخنان بیهوده در دنیای سیاست می گوید
تندروها با چه روشی ممکنه قانع بشوند؟/ بورگو و بحران حرف مفت و ضرورت شنیدن در سیاست/ درس‌هایی از فرانکفورت و گادامر
اخبار اندیشهبورگو می‌گوید اگر مثال دیویس را نمونه‌ای از گفت وگوی بالقوه رهایی‌بخش مطابق با هرمنوتیک گادامری بدانیم، می‌بینیم که با دعوت به چنین مکالمه‌ای عملاً داریم طرف‌های ستمدیده‌ای مانند زنان زیر سلطه‌ی مردسالاری و رنگین‌پوستان گرفتار نژادپرستی و امثال ایشان را دعوت می‌کنیم که خود را به‌سختی و دردسر و خطر بیندازند و مکالمه‌ای خطرناک را با سرانجامی نامعلوم به امید تغییر آغاز کنند.
-
دیکتاتورهای اسپینی در قرن بیست و یکم
اخبار اندیشهدیکتاتورهای اسپینی، کتابی از سرگئی گوریف، و دنیل تریزمن، و ترجمه مجید سروند به دیکتاتورهای قرن بیست و یکم و تفاوت آن با دیکتاتورهای قرن بیستم می پردازد.
-
سریع القلم و ۱۶۲۰ شاخص توسعه فردی، مدیریتی و حکمرانی در چاپ دوم "۳۰ ویژگی ها"
اخبار اندیشهکتاب ۳۰ ویژگی ها، نوشته محمود سریع القلم که در سه حوزه رشد فردی، مدیریت اجتماعی، و مبانی حکمرانی به تحریر درآمده، به چاپ دوم رسید.
-
کرونا بیماری پست‌مدرن در گفتار فیلسوف ایرانی
رضا داوری: باید سرچشمه فساد را کور کرد/ تناسب ترسیدن و طمع سود با اخلاق پست مدرن / نجات جایی است که خطر آنجاست
اخبار اندیشهبیماری و به‌طور کلی و به‌خصوص این بیماری، یک امر صرفا پزشکی نیست و اگر بود، کار منحصرا به پزشکان واگذار می‌شد و این همه درباره آن حرف نمی‌زدند. اکنون سیاست و اقتصاد و فرهنگ و مدیریت و تجارت و سوداگری نیز شب و روزشان با کرونا می‌گذرد. همه از آن می‌ترسند و کسانی هم امیدوارند که از آن سود و صلاحی عایدشان شود. هم ترسیدن و هم طمع سود و صلاح داشتن، با روحیه و اخلاق پست‌مدرن تناسب دارد. یعنی از یکسو، دیگر اطمینانی وجود ندارد که بتوان از عهده یک ویروس که زندگی‌اش را بر هم زده است، برآید و از سوی دیگر به هر چیزی و حتی به کرونا هم امید می‌بندد.
-
انتشارات ققنوس با همکاری مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش برگزار می‌کند
دعوت به بازاندیشی در مفهوم رای و دموکراسی / نشست نقد و بررسی کتاب «دموکراسی سنجیده»
اخبار اندیشهانتشارات ققنوس با همکاری مرکز پژوهش توسعه اجتماعی آفرینش نشست نقد و بررسی کتاب «دموکراسی سنجیده» را برگزار می کند.
-
روایت ملکیان از "اخلاق سرگردان و گردنگاه سیاست"
اخبار اندیشهسه شنبه ۲ اردیبهشت، دکتر مصطفی ملکیان در باره کتاب «اخلاق سرگردان و گردنگاه سیاست» در خانه اندیشمندان علوم انسانی سخنرانی می کند.
-
نظریه بهزاد کریمی در باره ضرورت و اهمیت مفهوم‌شناسی تاریخ
دوران کرّ و فرّ پست‌مدرنیسم در جهان به سر آمده / افول پست‌مدرنیسم و اهمیت نظریه در تاریخ‌نگاری
اخبار اندیشهپست‌مدرنیسم را نمی‌توان پدیده‌ای گسسته از مدرنیسم دانست. دوران کر و فر پست‌مدرنیسم در جهان به سر آمده است. تا همین هفت، هشت سال گذشته، لااقل در ایران، دائم از پست‌مدرنیسم صحبت می‌شد، اما الان دیگر این طور نیست. این دوران در غرب مدت‌هاست رو به افول گذاشته است. خیزش دوباره‌ی راست سیاسی در اروپا و آمریکا نشان از همین امر دارد.
-
پیشنهاد عباس آخوندی به خواندن این مصاحبه برای درک موقعیت ایران
اخبار اندیشهدکتر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولت های یازدهم و دوازدهم به مخاطبان کانال خود توصیه کرد مصاحبه خبرآنلاین با دکتر محمدعلی اکبری را به قصد درک موقعیت اکنون ایران مطالعه کنند هرچند این مصاحبه طولانی است.
-
زنان قربانیان بی‌ثباتی، فقر و توسعه نیافتگی / نااطمینانی سلامت روانی جامعه را تهدید می‌کند / اقتصادِ بی‌ثبات، روانِ پریشان؛ وقتی فقر فقط بی‌پولی نیست
اخبار اندیشهبخش زیادی از جستارهای نوشته‌شده ترس از بی ثباتی، تجارب زنانی است که بحران را از سر گذرانده‌اند. اما بی‌ثباتی چیزی نیست که جز با تصمیم‌گیری و سیاست‌های حاکمیتی جبران شود. در راس کار، این دولت‌ها هستند که باید در این زمان‌ها بیش از گذشته به دنبال ایجاد شرایط رفاه حداقلی بوده و خدماتی مانند بیمه و سلامت رایگان و آموزش را کنترل کنند. مهم‌ترین شاخصی که در این بحران‌ها کمرنگ می‌شود سلامت و آموزش است... بازگرداندن مشروعیت حاکمیت، رفتن به سمت حل بحران‌ها، کارآمدی، سه‌جانبه‌گرایی در تصمیم‌گیری‌ها و کمک گرفتن از نهادهای صنفی و مردمی، افزایش سرمایه اجتماعی و همبستگی و... راه‌های برون‌رفت از بحران‌های ذکرشده هستند.
-
بازخوانی شکاف‌های اجتماعی در ایران امروز؛جهان‌های موازی در زیست روزمره
اخبار اندیشهباید پرسید: آیا ما به‌عنوان اعضای یک جامعه، آماده‌ایم که از جهان‌های موازی خود گام به بیرون نهیم و «دیگری» را نه به‌مثابه تهدید، بلکه به‌مثابه بخشی از یک کل بزرگ‌تر ببینیم؟ این پرسش، نه تنها برای جامعه‌شناسان، بلکه برای هر شهروندی که به آینده ایران می‌اندیشد، چالشی است که نمی‌توان از آن گریخت. زیستن در جهان‌های موازی، شاید واقعیتی از زمانه‌ی ما باشد، اما سرنوشت محتوم ما نیست. آینده، در گرو انتخاب‌های امروز ماست.
-
ارزیابی غلامرضا کاشی از اکنون «خطیر ایران» محمدعلی اکبری
دو راهی ایران؛ سیاست اصیل یا رفتن به موقعیت ادباری/ فهم درست در گرو سیاست اصیل است/ نمی‌توان جامعه را به سیاق صد و اندی سال گذشته اداره کرد
اخبار اندیشهدرست است که در عرصه تصمیم‌گیری سیاسی بالاخره یکی باید تصمیم بگیرد. آن که تصمیم می‌گیرد ممکن است بیشتر چپ یا لیبرال یا ناسیونالیست یا مسلمان باشد. اما شرط درست بودن آن تصمیم آن است که جامعه از حیات سیاسی اصیل بهره‌ای داشته باشد. در بستر تعامل مدام صداهای کثیر، فهم به مثابه یک کلی انضمامی رسوب می‌کند و بستری برای تصمیم درست می‌سازد.
-
"عبور از سیاست منازعه به سیاست وفاق" در گفت و گو با ابوالفضل دلاوری استاد دانشگاه علامه طباطبایی در کافه خبر خبرآنلاین
امکان تحول "دولت" به سادگی امکانپذیر نیست/ انتظار بیش از حد اصلاح طلبان از دولت پزشکیان / سیاست تنازعی ریشه بحران‌ها؛جبهه پایداری محدود می شود؟
اخبار اندیشهچیزی که همه عوامل و متغیرها را به هم پیوند زده و مانع حل و فصل نسبی آن ها و موجب انباشت آن ها شده، همان چیزی است که بنده سال هاست با عنوان سیاست تنازعی از آن نام می برم. سیاست تنازعی چیزی متفاوت از منازعات سیاسی است. اصولا در هر جامعه و کشوری کم و بیش اختلافات و تعارضاتی در امور اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی وجود دارد که به عرصه سیاست هم کشیده و موضوع رقابت های سیاسی می شود اما اولا نیروها و نهادهای سیاسی درجاتی از همسوئی و اجماع به ویژه در مورد ارزش های کلان و منافع و مصالح کلی و ملی دارند ثانیا سازش و مصالحه بر سر اختلافات و تعارضات را هم بخشی از سیاست و حتی اصل سیاست می دانند و بنا بر این همه چیز را قربانی اختلافات و منازعات خود نمی کنند. اما در سیاست تنازعی، اصل بر تعارض و تنازع و حذف رقیب است.
-
مصطفی ملکیان در شب معنای زندگی از دیدگاه فلاسفه بزرگ/ چرا زنده‌ایم؟ تنوع پاسخ‌های فلاسفه به پرسش معنای زندگی
اخبار اندیشههشتصد و سی و دومین شب از سلسله‌شب‌های مجلهٔ بخارا در ساعت ۴ بعدازظهر پنج‌شنبه ۲۸ فروردین، با همکاری انتشارات ققنوس و مؤسسهٔ فرزانه، در تالار گفت وگوی ققنوس (خیابان انقلاب، خیابان دوازدهم فروردین، خیابان شهید نظری، نبش کوچهٔ جاوید ۲، پلاک ۲) برگزار می‌شود.
-
از آرمانشهر تا لذت‌گرایی؛ تحلیل فلسفی بحران روحی و اجتماعی ناشی از انقلاب‌های ایدئولوژیک
آفت بزرگ انقلاب چین؛ از آرمانشهر باوری به نیهلیسم / محرومیت از لذت ریشه رشد لیبرالیسم
اخبار اندیشهنیهیلیسم نه‌تنها به‌عنوان از دست دادن باور، بلکه از طریق نشانه‌هایی از خشم و بدبینی بروز می‌کند. با شکست پروژه آرمانشهرباوری و ظهور نیهیلیسم، لذت‌گرایی به‌عنوان واقعیتی بی‌پرده ظهور می‌کند. بهبود شرایط مادی و کاهش نیاز به ریاضت‌کشی، زمینه را برای تحقق لذت‌گرایی فراهم می‌سازد. در نهایت، آرمانشهرباوری که در اصل لذت‌گرایی به تعویق افتاده بود به لذت‌گرایی ناب تبدیل می‌شود.
-
بنیان های محافظه کاری مذهبی در آمریکا / افکار راسل کرک بازتابی از محافظهکاری سنتی در آمریکای ۷۰ سال اخیر
اخبار اندیشهراسل کرک: ما آمریکایی‌ها به آزادی‌های ادراکی انگلیسی‌ها استناد کردیم، نه به «آزادی، برابری و برادری». ساختار فلسفی و اخلاقی نظم مدنی ما ریشه در ایمان مسیحی داشت، نه پرستش عقل محض. موفقیت ما ناشی از اولویت قراردادن رشد، تجربه، سنت و تجویز نیاکان بر ایده‌های بزرگ انتزاعی است.
-
از مواجهه با قورباغه های زشت شانه خالی نکنید!
اخبار اندیشهاستراتژی کار دلچسبی نیست. باید غورباقه های زشت (انتخاب های دشوار) را یافت و قورت شان داد. چگونه؟ باید سوالات دشوار از خود پرسید (مثلا: آیا لازم است که جلوی افتتاح شعب را بگیرم یا به همین روند ادامه دهم؟) و به آن سوالات باید پاسخ های شجاعانه و مبتنی بر محاسبه، تحلیل، اجماع، ریسک پذیری معقول و گذشتن از گذشته ها داد پاسخ هایی گاه چارچوب شکنانه و بدون سابقه! (مثلا: تعطیلی شعب در آمریکا و افتتاح شعب در آسیا). کسانی که از قورباغه خوششان نمی آید به درد حوزه استراتژی نمی خورند!