-
درگذشت دو عضو شورای عالی علمی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی
اخبار اندیشه«مسعود جلالی‌مقدّم»، مدیر بخش ادیان، اساطیر و عرفان دانشنامه ایران و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و «عبّاس انواری»، مدیر بخش علوم پایه و مهندسی دانشنامه ایران و عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی دار فانی را وداع گفتند.
-
جامعه ایران بعد از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در گفت و گو با حسین نوری نیا عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی
صدا و سیما نگذاشت همبستگی ملی ایجاد شود/ تنهایی استراتژیک ایران در جنگ ۱۲ روزه / جامعه ایران"جنگ‌طلب نیست" و خواهان "آرامش" است
اخبار اندیشهعدم توجه به وجود تفاوت‌ها ذیل یک هدف مشترک یعنی شکست دشمن در این جنگ و نپذیرفتن این تفاوت‌ها موجب شد که صدا و سیما حتی پیام‌های خاتمی و روحانی رییس جمهوری‌های اسبق ایران را هم نخواند و فقط به تحلیل کارشناسان ناشناخته بچسبد که هیچ تأثیری در کاهش اضطراب مردم نداشت و همچنان سیاست طرد و نادیده گرفتن صدای متفاوت را با قوت تداوم بخشد.
-
صدای توسعه بومی ایران در جهان / روایت تحلیلی از توسعه روستایی ایران در نشر راتلیج / جهانی شدن دانش بومی ایران
اخبار اندیشهمی‌توان گفت که این کتاب، نه‌فقط نقطه اوج فعالیت حرفه‌ای دکتر مصطفی ازکیا، بلکه نقطه آغاز ورود جامعه‌شناسی توسعه ایران به گفت‌وگوی جهانی است. نشر راتلیج با انتشار این اثر، بستری برای شنیده‌شدن صدای بومی اما علمی ایران در حوزه توسعه روستایی فراهم کرده است. این کتاب، الگویی منحصر به‌فرد از ترکیب داده‌های میدانی، تجربه زیسته و چارچوب‌های نظری ارائه می‌دهد که می‌تواند الهام‌بخش نسل جدیدی از پژوهشگران، هم در ایران و هم در سایر جوامع غیرغربی باشد.
-
محقق داماد: خودی‌ها، ناخواسته دشمن را مسلح می‌کنند/ نگاهی به "جهل مقدس" در سیاست ایران / چگونه از ایران در برابر "تسلیح حقوقی دشمن" محافظت کنیم؟
اخبار اندیشهبرخی احکام افراطی و پیش‌بینی شده در طرح اخیر مجلس با عنوان «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با رژیم صهیونیستی و کشورهای متخاصم» آمده است و جالب اینکه در این طرح، با این‌همه سروصدا، از جرم‌انگاری صور مختلف تسلیح حقوقی و تسهیل حقوقی رژیم صهیونیستی و دولت متخاصم نامی به میان نیامده است!
-
بررسی مواجهه ایرانیان با استعمار نو غرب در چارچوب تکنولوژی و هوش مصنوعی
روایت رضا داوری اردکانی از سودای غربی‌کردن جهان توسط اروپا و آمریکا/ میل به غربی‌شدن در سراسر زمین / فرهنگ راهنمای سیاست در استیلای تجدد
اخبار اندیشهاکنون جهانی که پیش از این مستعمره بوده یا استعداد مستعمره‌بودن داشته در حاشیه جهان جدید قرار گرفته بی‌آن که از وضع خود خبر داشته باشد. این وضع غفلت در راه نبودن و در حاشیه قرار داشتن را من صفت خاص توسعه‌نیافتگی یافتم. باید اندکی بیشتر به تاریخ توجه و مخصوصاً در تاریخ معاصر کشورمان و وضع کنونی جهان تامل کنیم.
-
مدیر گروه سیاسی انجمن جامعه‌شناسی ایران در باره برون رفت از وضعیت بحران می گوید
احمد بخارایی از ایران بحرانی و نیازش به همبستگی می گوید / نقطه آغاز بازاندیشی مردم هستند؛ نقش مردم و تحول ساختاری در آینده ایران
اخبار اندیشهموضوعی که وجود دارد این است که به اشتباه و غلط، در ایام جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل گفته شد که همبستگی اتفاق افتاد. این متاسفانه نگاه تخصصی نبود و خیلی‌ها معنای همبستگی را متوجه نشدند. همبستگی یک عمل و کنش است اما چیزی که در این ۱۲ روز اتفاق افتاد، یک واکنش بود. طبیعی است که وقتی که به شما و یا هم‌نوع شما حمله می‌شود، در موضع مشترکی قرار می‌گیرید که بخشی از آن هم ناشی از هیجان است. اما همبستگی سه شاخصه اساسی دارد. اگر شما در یک جامعه مشارکت را ببینید و این مشارکت ساختاری و ریشه‌ای و نهادینه شده باشد و در بستر زمانی جلو آمده باشد و ماندگار باشد، این مشارکت یکی از شاخصه‌های همبستگی است.
-
پاسخ کریم سلیمانی دهکردی به دعوت موسی غنی نژاد برای انجام مناظره
نه به مناظره شفاهی؛ آیا ۴۰ موضوع تاریخی را می توان در ۵۹ دقیقه بررسی کرد؟ / تاریخ‌نگاری یا تبلیغات؟ بررسی ادعاهای جنجالی درباره مصدق و صنعت نفت
اخبار اندیشهآیا یک مورخ، آن هم یک استاد درجه اول از دانشگاه لندن، که باید تمام هم و غم او یافتن اسناد و مدارک متقن باشد تا بتواند با تطبیق و مقایسه انتقادی آنها با سایر منابع موجود، روایتی بسازد، می‌تواند بدون هیچگونه سندی، به یک انسان دیگر اتهام جاسوسی بزند؟ چطور یک چنین فرد دانشگاهی در این سطح، که می‌داند راجع به هر موضوع تاریخی باید با احتیاط سخن بگوید، تردید را کنار گذاشته و حکم قطعی صادر می‌کند. آیا آقای دکتر غنی‌نژاد که در آن یاددشت (خبرآنلاین ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ khabaronline.ir/xnB۷G) می‌نویسد «تردیدی در درستی بیانات ایشان (دکتر پیروز مجتهدزاده) ندارم.» آیا ایشان می‌تواند روایت دکتر مجتهدزاده در مورد دکتر ظریف را بپذیرد؟ که دکتر ظریف جاسوس بوده است؟
-
ماهیت پیشاسیاسی ایران/آیا دفاع از وطن دفاع از نظام سیاسی مستقر است؟
اخبار اندیشهپیدایش نظریه دولت در قرن هفدهم درواقع طلیعه شکل‌گیری پدیده جدیدی است که آن را امروز دولت ـ ملت می‌نامیم. چه بر دولت تکیه کنیم و آن را آفریننده ملت بدانیم و چه بر ملت تأکید کنیم و آن را آفریننده دولت بدانیم، وطن در هر دو صورت به عارضه فرعی امر سیاسی بدل می‌شود؛ یا ملت، واحدی اصلی است و دولت، برآمده از آن یا دولت، واحد اصلی است و ملت، برآمده از آن.
-
جایگاه دکتر علیرضا ازغندی در جامعه شناسی سیاسی ایران
اخبار اندیشهآیین یادبود زنده یاد استاد فرزانه دکتر علیرضا ازغندی با موضوع «جایگاه دکتر علیرضا ازغندی در جامعه شناسی سیاسی ایران»، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
-
نقد و بررسی مجموعه شعر ظن
اخبار اندیشهنشست «نقد و بررسی مجموعه شعر ظن»، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
-
کاش تصمیم گیرندگان این نکته ساده را می فهمیدند / آرش‌های گمنام: مردم عادی، قهرمانان واقعی جنگ/ همدلی مردم، سپر شکست‌ناپذیر در برابر جنگ
اخبار اندیشهاتفاقا این آدم‌ها،که تنها دارایی‌شان جانشان است، شکست نمی‌خورند، به ویژه زمانی که «مردم» باشند و بمانند. دقت کنید، نمی‌خواهم از مردم اسطوره بسازم، آنها هم مثل من، مثل شما، مثل همه آدم‌ها اشتباه می‌کنند. اما اتحاد و همدلی آنها در برابر هر جنگنده و بمب و تفنگ و فشنگی شکست‌ناپذیر است. کاش تصمیم‌گیرندگان با عمق جانشان این نکته ساده و به ظاهر بدیهی را دریابند.
-
آموزش حقوق بشر: از نظریه تا تجربه زیسته برای بیداری وجدان/ چگونه آموزش حقوق بشر آینده‌ای عادلانه را ممکن می‌سازد؟ /مدرسه، عدالت، انسانیت
اخبار اندیشه کتاب «آموزگاران و آموزش حقوق بشر» عاملی است در بازاندیشی نقش آموزش و آموزگاران. این اثر، نه‌تنها راهنمایی عملی برای آموزش حقوق بشر است، بلکه بیانیه‌ای اخلاقی، تربیتی و اجتماعی است برای ساختن جهانی بهتر از دل کلاس‌های درس.
-
ضرورت و فوریت خودنوگری و جوانسازی حکمرانی در ایران
تحقق شایسته سالاری در نظام سیاسی با جراحی بزرگ؛ چگونه اعتماد مردم را بازگردانیم؟ / تحول بنیادین ساختاری با وضعیت جنگی کنونی شدنی نیست
اخبار اندیشهعلاوه بر ویژگی کلان مقیاس بودن موضوع تحول حکمرانی، وضعیت کنونی را هم باید منظور کرد. هنوز خطر سایه ی شوم جنگ از سر کشور و مردم برداشته نشده است. آیا خواست تحول بنیادین ساختاری در وضعیت جنگی با همه ی ملاحظات و ملازمات مربوط، خواستی همخوان با منافع ملی است و اصلاً شدنی است؟ با شواهد بسیار می توان نشان داد که این خواست در برهه ی زمانی کنونی آرمانی است، نه به نفع منافع ملی و نه شدنی است.
-
آمریکا با کودتا و تحریم از راه رسید / «گلوله‌های واشینگتن» بررسی شد
اخبار اندیشهدر نشست نقد و بررسی کتاب «گلوله‌های واشینگتن»:تم مرکزی این کتاب را می‌توان در همین دو جمله خلاصه کرد: «هرجا مردمی می‌خواستند سرنوشت خود را به دست بگیرند، واشینگتن با گلوله، کودتا و تحریم از راه رسیده است.»
-
به مناسبت سال‌مرگ عنایت‌الله رضا
عنایت‌الله رضا و افشای چهره پنهان بیگانگی از شوروی تا ایران! / ماجرای بیگانگی انسان؛ آیا مارکسیسم انسان را نجات داد؟
اخبار اندیشهعنایت‌الله رضا در کتاب «مارکسیسم و ماجرای بیگانگی انسان» می‌کوشد با نگاهی تحلیلی و نقادانه به یکی از مفاهیم بنیادین اندیشه مارکسیستی یعنی «بیگانگی» بپردازد
-
لوموند دیپلماتیک بی طرفی علمی را بررسی می کند
آیا دانشمندان می‌توانند جلوی فاجعه‌ای دیگر را بگیرند؟ / افسانۀ بی‌طرفی علم / درس‌های تلخ جنگ جهانی تا چالش‌های امروز"
اخبار اندیشهبیانیه ای که از سوی برندگان جایزه نوبل، دانشمندان، فیلسوفان، هنرمندان، پزشکان و استادان سرشناس بین‌المللی امضا شده بود، وقوع جنگ جهانی را «تقصیر دیگران» می‌دانست و اعلام می‌کرد: «در این نبرد تا انتها پیش خواهیم رفت.» در برابر چنین گفتمانی - که به شکل غریبی پژواک آن را می‌توان امروزه نیز در برخی محافل علمی در جهان شنید - بیانیۀ آینشتاین از متفکران و دانشمندان می‌خواست تا در برابر گرایش‌های افراطی ناسیونالیستی ایستادگی کنند و با این جنگ مخالفت ورزند.اما آیا در زمانۀ ما می‌توان چنین چیزی را تصور کرد؟
-
نگاهی به کتاب «الهیات سیاسی در یهودیت»
«ما از همه بهتر و بالاتریم» در عمق نگاه الهیات سیاسی یهود / چرا باید الهیات سیاسی یهودیت را بخوانیم؟ / ویژه‌گرایی بن‌مایه سیاست یهود
اخبار اندیشهویژگی اصلی الاهیات سیاسی یهودی، اعتقاد به ویژه‌گرایی است. آموزه‌ای که نژاد یهودی را در نقش پیش‌آهنگی بشر قرار می‌دهد. این اصل حتی اگر صریحاً در بستر یک نظریه‌ی الاهیات سیاسی قرار نگیرد، باز هم نظریه‌ای عمیقاً سیاسی است
-
جنگ، کودکی فراموش شده، و ادبیات نجات بخش
اخبار اندیشهنشست جنگ، کودکی فراموش شده، و ادبیات نجات بخش، از سوی انجمن علمی مطالعات صلح ایران در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
-
نظام تدبیرملی و سیاستگذاری اقتصادی در خانه اندیشمندان علوم انسانی
اخبار اندیشهنشست تاب آوری اقتصادی در شرایط بحرانی؛ بایدها و نبایدها، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
-
معاون وزیر علوم از خطر برای همبستگی ایرانیان می گوید/ تنوع و همزیستی پایه اساسی هویت ملی / عدالت اجتماعی و دیده شدن ضرورت امروز ایران
اخبار اندیشهایرانیت شامل دین، موسیقی و فرهنگ متنوعی است که همه ما باید به تمام جنبه‌های آن احترام بگذاریم و «دیگری» را از این دایره به رسمیت بشناسیم. در دنیای امروز داشتن نیروی نظامی قوی ضروری است اما این تنها یکی از ضروریات جامعه ماست. برای حفظ تمامیت سرزمینی باید تمامیت مفهوم ایران را با همه پیچیدگی‌ها و تنوع‌هایش به رسمیت بشناسیم. ایران، خانه هویت همه ماست.
-
راه نجات ایران با درس آموزی از آلمان و ژاپن برای خوداتکایی / بازی غرب علیه خودباوری و اتحاد ملی ایرانیان
اخبار اندیشهتجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به خاک ما غیرمنتظره نبود. این ادامه همان سیاستی است که همواره غرب در برابر ایران در پیش گرفته است: جلوگیری از ایستادن ایران روی پای خود. در چنین شرایطی، راه نجات ما از شر آنان چیست؟ راهی که بتواند ما را از این دایره تهدید و تحریم بیرون ببرد. پاسخ را باید از تاریخ گرفت. در سال ۱۹۴۵، بعد از جنگ جهانی دوم، آلمان و ژاپن شکست کامل را تجربه کردند. زیرساخت‌هایشان ویران، جمعیت‌شان تحقیر و اقتصادشان فلج شد، اما این دو کشور، بدون تکیه به هیچ ابرقدرتی، خود را بازسازی کردند.
-
تاثیر رسانه ها بر امنیت روانی و اجتماعی جامعه در دوران جنگ
اخبار اندیشهاز سلسله نشست‌های " توانمندسازی اجتماعی در بحران و جنگ "، وبینار سوم با موضوع «تاثیر رسانه ها بر امنیت روانی و اجتماعی جامعه در دوران جنگ»، در فضای مجازی برگزار می شود.
-
به مناسبت سالروز دکتر مهدی حائری یزدی؛ فیلسوف نظریه پرداز
درسی برای امروز: چرا اندیشه‌های حائری یزدی هنوز الهام‌بخش است؟ / فیلسوفی که با اندیشه اش میان شرق و غرب پل زد
اخبار اندیشهعبدالله صلواتی استاد دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی درباره ظرافت کارهای دکتر حائری یزدی می‌نویسد: کاوش‌های عقل نظری، کاوش‌های عقل عملی و هرم هستی و دیگر آثار فلسفی ایشان، حاوی تأملات فلسفی و نظریه‌پردازی‌های حکیمانه مرحوم حائری است و فارغ از مطالب و مضامین آموزنده، به نوعی الگویی برای اندیشه‌ورزی فلسفی است.
-
الکساندر داونز، استاد علوم سیاسی و مدیر مؤسسه‌ی مطالعات امنیت و منازعه در دانشگاه جورج واشنگتن
آمریکا سردمدار حمله به کشور ها در جهان / حکومت دکتر مصدق را آمریکا سرنگون کرد
اخبار اندیشهتغییر رژیم‌های سیاسی از طریق مداخله‌ی خارجی اغلب نتایج فاجعه‌باری برای ملت‌ها به همراه می‌آورد. مشهودترین نمونه‌ی این شکست را می‌توان در تاریخ افغانستان جُست، شش بار مداخله برای تغییر حاکمیت همچنان رهاوردی برای این سرزمین نداشته است. چرا این مداخله‌های پرهزینه و خونین اغلب به جنگ داخلی، آشوب و بی‌ثباتی منجر می‌شوند؟
-
عبور آمریکای ترامپ از نظریه وابستگی متقابل / آیا جهان به دوران "زور و تخریب" بازگشته است؟
اخبار اندیشهفرحناکیان نتیجه‌گیری می‌کند که ترامپ به گونه‌ای رفتار می‌کرد که گویی در جهانی آنارشیک و واقع‌گرا زندگی می‌کنیم، نه در دنیایی با وابستگی‌های پیچیده. سیاست‌های او نوعی بازگشت به تفکر "قدرت سخت" بود، در حالی که نظریه نای بر رشد "قدرت نرم"، همکاری‌های نهادی و هم‌پیوندی منافع ملت‌ها تأکید دارد. اکنون سوال اصلی پیش روی سیاست‌گذاران ایرانی و جهانی این است: آیا جهان می‌تواند به سوی وابستگی متقابل بازگردد، یا منطق تحریم و بمباران تأسیسات هسته‌ای، آینده روابط بین‌الملل را رقم خواهد زد؟
-
روایت بئاتریس سالاس، نخستین مترجم کامل شاهنامه فردوسی به زبان اسپانیایی از دنیای خیره کننده شاهنامه
شما ایرانی‌ها شبیه به آدم‌های دوره فردوسی عاشق و وفادار به کشورتان هستید / کشف خیره‌کننده یک مترجم که دنیا را شوکه می‌کند!/ شاهنامه، شفای جهان آشفته
اخبار اندیشهترجمه شاهنامه نه فقط تصورم را درباره این اثر ماندگار دگرگون ساخت، بلکه نسبت به ایرانیان هم نگاه متفاوتی پیدا کردم. شاهنامه متعلق به قرن‌ها قبل است با این حال شما ایرانی‌ها همچنان از جهات زیادی شبیه به آدم‌های آن دوره و عاشق و وفادار به کشورتان هستید و مانند اجدادتان، بسیار احساساتی و عاشق خانواده....بله، آثار برخی چهره‌های ادبی و حتی فلسفی اسپانیایی زبان و غربی را که بررسی کنید، ردپای پررنگی از شاهنامه را در آنها خواهید دید. یکی از بارزترین مصادیق آن را می‌توان در نوشته‌های آرتور شوپنهاور و نیچه دید.
-
در نشست مجازی خانه اندیشمندان علوم انسانی بررسی می شود
۱۲ روز زخم های بی شمار
اخبار اندیشهنشست ۱۲ روز زخم های بی شمار، جستاری در حقوق کودکان و زنان در مخاصمات مسلحانه بر مبنای حقوق بین الملل، فردا چهارشنبه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
-
صلح ایرانی در برابر تجاوز خارجی
اخبار اندیشهنشست سوم از سلسله نشست‌های تحلیل تجاوز اسرائیل به ایران از منظر مطالعات صلح فردا چهارشنبه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.
-
رجوع به خِرَد ایرانی
جنگ ۱۲ روزه با شکستن دوقطبی‌ها، ایران را یکپارچه کرد / همدلی راه عبور از تله دو قطبی سازی ها به سوی آینده است /خرد ایرانی فرصتی برای پایان تبعید ذهنی
اخبار اندیشهنگران فهم نسل جدید نباشید؛ آنان فهمیده‌اند و خود را از این دوقطبی‌ها و کلیشه‌ها خارج کرده‌اند. نگران آن کلیشه‌ها و پیش‌فرض‌های کهنه‌ای باشید که هنوز در ذهن ما مانده و با همان ذهنیت می‌خواهیم امروزمان را روایت و تحلیل کنیم. اگر فهمیده‌ایم که جنگ، وطن، حکومت و شهروندی مفاهیمی مشترک‌اند، باید همین حالا «تبعید ذهنی» را پایان دهیم، روایت تازه‌ای بسازیم و از دل همدلی، به آینده فکر کنیم.
-
اختلاف ریشه‌ای میان عباس عبدی و مسعود نیلی
اخبار اندیشه آقای نیلی به وضعیت متناقضی اشاره می‌کند که این دو نگاه از چند دهه پیش در کنار هم بوده‌اند. هزینه‌های ناشی از تضادها و تناقض‌هایی که از کنار هم بودن این دو راهبرد در ساختار حکومت ایجاد می‌شد، به وسیله درآمدهای بی‌حساب نفتی پر می‌شده است. اکنون که آن درآمدها نیست دیگر ممکن نیست این دو نگاه را بتوان همزمان پیش برد و از هزینه‌های گزاف ناشی از تضادهای آن برکنار ماند. دلیلی ندارد که این دو نگاه به صورت مکانیکی همچنان در کنار هم باشند. تصور من این بود که انتخابات ۱۴۰۳ آغاز عبور از نگاه خطرناک اول است، ولی به هر دلیلی امروز به این نقطه رسیده‌ایم. باید با صدای بلند درخواست بازگشت به مردم در همه حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را داد. مجلس کنونی محصول نمایندگانی با پایین‌ترین واجدین حق رأی در تهران است.