سخنرانی محقق داماد در نشست علمی «فقاهت، اخلاق و تربیت علمی در سنت شیعی»  

اخبار اندیشهنشست علمی «فقاهت، اخلاق و تربیت علمی در سنت شیعی»، در قم دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، تالار امام خمینی برگزار می شود.

برگزاری همایش «نقد خویشتن: به سوی یک علوم اجتماعی متکثر و روادار»

اخبار اندیشهانجمن جامعه‌شناسی ایران، شعبه فارس با همکاری انجمن علمی بخش جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز گردهمایی بزرگ خانواده‌ی علوم اجتماعی، با محوریت: «نقد خویشتن: به سوی یک علوم اجتماعی متکثر و روادار» را برگزار می کنند.

«یلدا»؛ انقلاب امید علیه تیرگی و ظهور روشنایی / برای فربه کردنِ «جان»، باید از پیله‌ی «تن» کاست /یلدا جان‌های خزان‌زده را به بهارِ معنا می‌رساند

اخبار اندیشهاز فردای یلدا روز و روشنایی به‌تدریج طولانی‌تر و از تاریکی شب کاسته می‌شود و این رمز و راز یلداست. یلدا در یک کلمه معنابخشی به زندگی، زیستن انسانی و اخلاقی دور از کینه و نفرت است و جان را پالایش‌کردن و از تیرگی و پلشتی رهاندن تا گنجینه عشق و محبت شود. ...مگر نه این است که جان را نیز خزانی است و بهاری. با کژی‌ها، بدخواهی‌ها، نفرت‌پراکنی‌ها و آلودن آن به چرب و شیرین‌های ناصواب، جان نحیف می‌شود و به خزان میل می‌کند؛ باید کوشید با زدودن زنگارها از آن، گوهر جان را فربه کرد.

فقه در محاصره هرمنوتیک مدرن

اخبار اندیشهفقه که هدفش صرفاً بریء‌الذمه کردن مکلّف است، اکنون در محاصره هرمنوتیک مدرن قرار گرفته: یا باید ابزارهای نو را به کار گیرد و اجتهاد به‌غایت دشوار و پرمخاطره صورت دهد، یا در چارچوب کهن بماند و طریقیت خود را از دست بدهد. در هر صورت، زیست مؤمنانه فقهی در زمانه ما با چالش‌های جدی معرفتی مواجه شده است.

چرا در نگاه تندروها تمدن "میدان و معاشرت" به تمدن "ترس از پاتوق" بدل شد؟ / واکاوی ریشه‌های سوءظن ایدئولوژیک به فضاهای عمومی

اخبار اندیشهمسئله امروز جامعه ایران کافه نیست. مسئله، فروپاشی سیاست فرهنگی است. مسئله این است که فضاهای عمومی رسمی، امن، ارزان و گفت‌وگومحور ساخته نشده‌اند؛ مردم هم راه خودشان را پیدا کرده‌اند. جوانی که به کافه می‌رود، لزوماً از خانواده فرار نکرده؛ اغلب جایی برای تعامل نداشته است.اینکه همه این‌ها را به «نفوذ تمدن غرب» فروبکاهیم، شاید خیال را راحت کند، اما جامعه را نمی‌فهمد. تمدن اسلامی اگر چیزی بوده، تمدن میدان و معاشرت و گفت‌وگو بوده، نه تمدن ترس از جمع شدن آدم‌ها. هراس از فضای عمومی، بیش از آنکه دفاع از خانواده باشد، اعتراف ناگفته به ناتوانی در فهم و مدیریت جامعه است.

«جهان اشباع شده از عکس» چه آسیب‌هایی برای انسان امروز دارد؟

 عکس ها اجازه شناخت نمی دهند؛ معامله توانایی با لذت تنبلی / به زودی بدن آدمی از بین می رود / تماشای زیاد تصویر بی مسئولیتی ایجاد می کند

اخبار اندیشهما داریم همه توانایی بدنمان را با «لذت تنبلی» معامله می‌کنیم و همه این ها با از دست دادن «فضیلت آهستگی» اتفاق می‌افتد. دوربین فرصت درنگ کردن را از ما گرفته و جای این ها را، لذت تنبلی، هیجان‌خواهی و لذت‌طلبی گرفته است. اما همه این وقایع شاید پایان دوربین‌ها و پایان عکاسی را هشدار می‌دهند. زیرا وقتی ما هزاران عکس می‌گیریم ولی هیچ وقت فرصت تماشای آن ها را نداریم، در واقع، به پایان جهان عکاسی رسیده‌ایم...در حالی که در کنش «نوشتن» و «خواندن»، این فرآیند برعکس طی می‌شود و ما باید دقت ، تمرکز و مشارکت کنیم تا بتوانیم واژه‌ها و مفاهیم را خلق کنیم. اما تصویر، عکس این فرآیند را برای ما طی می‌کند. تصویر می‌گوید من معنا را آماده می‌کنم بنابراین لازم نیست به زحمت بیفتید. به همین دلیل است که دوربین‌ها و عکس‌ها و بصری‌شدن جهان، باعث به انفعال کشاندن ما شده‌اند.

مسعود نیلی و جواد اطاعت در نشست دموکراسی و توسعه

اخبار اندیشهانجمن علمی دانشجویی اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی با همکاری مرکز مطالعات اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی نشست دموکراسی و توسعه را با حضور استادان برجسته این حوزه برگزار می کنند.  

فردا «مراسم اختتامیه هفته بزرگداشت دانش سیاست» برگزار می شود

اخبار اندیشه  انجمن علوم سیاسی ایران «مراسم اختتامیه هفته بزرگداشت دانش سیاست» را در خانه هنرمندان برگزار می کند.

برگزاری نشست فهم ارتباطات جهانی از منظر نظریه انتقادی در دانشگاه علامه طباطبایی

اخبار اندیشهخانه اندیشمندان علوم انسانی، نشست «فهم ارتباطات جهانی از منظر نظریه انتقادی» را برگزار می کند.

چگونه افراد از رای دادن حذف می شوند؟ / دیکتاتوری الگوریتم ها بر صندوق رای در آمریکا / دموکراسی در تله نابرابری؛ تبدیل فقر اقتصادی به شورش فقرا

اخبار اندیشهدر نیم‌قرن اخیر، شکاف مشارکت بین ثروتمندترین و فقیرترین شهروندان حدود ۳۰ درصد بوده است. در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰، تنها ۵۳ درصد افراد با درآمد خانوادگی کمتر از ۳۰ هزار دلار رأی دادند، در حالی که این رقم برای درآمدهای بالای ۱۰۰ هزار دلار به ۸۳ درصد رسید. در انتخابات میان‌دوره‌ای ۲۰۱۸، مشارکت فقرا حتی از این هم کمتر و در حدود ۴۰ درصد بود در ­حالی که این نرخ برای ثروتمندان ۷۰ درصد بود. این شکاف چشمگیر به‌رغم اصلاحاتی که هزینه رأی‌دهی را کاهش داده‌اند، پایدار مانده است.

تجربه هایی از طرح طبقه بندی معلمان /نشست خِرَدورزی در مدیریت

اخبار اندیشه دومین رویداد از سلسله برنامه‌های «خِرَدورزی در مدیریت» با موضوع «تجربه هایی از طرح طبقه بندی معلمان و همچنین تامین و تربیت نیروی انسانی آموزش و پرورش در ادوار مختلف» برگزار می شود. 

کتاب «طبقۀ جدید» میلوان جیلاس منتشر شد

اخبار اندیشهطبقۀ جدید کتابی است در نقد جهان کمونیسم از سوی کمونیستی که در نردبان حزبی از بالاترین پله به پایین سقوط کرد. این وجه ممیزۀ مؤلف (میلوان جیلاس) است که برخلاف دیگر کمونیست‌های سابق که از دایرۀ ایدئولوژیک بلوک شرق خارج شدند، سال‌ها در عالی‌ترین مناصب نقش‌آفرینی کرده بود.

نشست تخصصی «در جست‌وجوی ایده دانشگاه برای ایران» برگزار می شود

اخبار اندیشهبه همت مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی نشست تخصصی «در جست‌وجوی ایده دانشگاه برای ایران» برگزار می شود.

در «شب‌های فرهنگ» درباره صدوقی سها مطرح شد

غلامرضا اعوانی: صدوقی‌ سها کتاب زنده است / آیا فلسفه دینی ممکن نیست؟

اخبار اندیشهغلامرضا اعوانی درباره منوچهر صدوقی‌ سها گفت: بنده و استاد صدوقی افتخار شاگردی استادان بزرگی چون مرحوم جولستانی، میرزا عبدالکریم روشن و دیگر بزرگان را داشتیم؛ باید توجه داشت که استاد کتاب زنده است و انتقال حکمت از استاد به شاگرد اهمیت بنیادین دارد. / صدوقی سها: برخلاف این ادعا که فلسفه دینی ممکن نیست، باید گفت معارف قرآن و احادیث خود واجد بنیان‌های عقلی‌اند.

منازعه بزرگ چین و آمریکا حول مکتب مرکانتلیسم / نادیده انگاری یک الگوی حکمرانی بزرگ در ایران / بازگشت ملی‌گرایی اقتصادی

اخبار اندیشهمرکانتیلیسم تاریخی و ملی‌گرایی اقتصادی معاصر دو فصل از یک کتاب طولانی‌اند: در هر دو، دغدغه مرکزی حفظ و افزایش قدرت اقتصادی-ملی است، اما روش‌ها و بسترها تغییر یافته‌اند. تجربه تاریخی انگلستان الیزابتی و سیاست‌های بعدی نشان می‌دهد که ترکیب سیاست‌های حمایتی با ظرفیت‌سازی داخلی می‌تواند به رشد صنعتی بینجامد. در جهانی که ملی‌گرایی اقتصادی به جریان اصلی سیاست‌های اقتصادی بازگشته، کم‌توجهی به این الگوی حکمرانی اقتصادی در ایران ناامیدکننده است.

تقابل «تکنو-یوتوپیا» و «عدالت توزیعی» / نزاع ماسک و سندرز بر سر پیروزی الیگارشی بر دموکراسی

اخبار اندیشهسندرز با  الیگارش خطاب کردن ماسک و دوستانش، به حمایت ماسک از دونالد ترامپ اشاره می‌کند. او می‌گوید: فراموش نکنیم، همان کسی که تو (ایلان ماسک) کمک کردی انتخاب شود (ترامپ)، در حال قطع کردن بیمه درمانی ۱۵ میلیون نفر و کاهش بودجه‌های کمکی برای تغذیه و آموزش کودکان در سراسر کشور است. سندرز در پایان می‌گوید با توجه به این سابقه و کارنامه سیاسی، بسیار مشتاق است ببیند که ماسک دقیقاً چطور می‌خواهد (درآمد بالای همگانی) را برای تمام آمریکایی‌ها محقق کند.

ظرفیت علوم‌انسانی برای رسیدن به توسعه

علوم‌انسانی در ایران راهی به سوی تجدد نگشوده/ توسعه فرهنگی از راه «حکمت عملی» / علوم انسانی وارداتی مخرب هم شده

اخبار اندیشهما بیش از آنکه به هسته روش‌شناختی و معرفت‌شناختی علوم‌انسانی توجه کنیم، درگیر لایه بیرونی و نظریه‌پردازانه آن شده‌ایم. به همین دلیل، علوم‌انسانی در ایران نه، توانسته راهی به سوی تجدد بگشاید و نه التیامی بر زخم‌های ما باشد. ما این علوم را نه از دل سنت خود، بلکه همچون بسته‌ای آماده اخذ کرده‌ایم؛ بی‌آنکه به کنه انتقادی آن راه یابیم. از این‌رو، علوم‌انسانی در ایران نه‌تنها بی‌اثر نشده، بلکه گاه به نیرویی مخرب بدل شده و به سنت‌سازی‌های تصنعی و انسدادهای تازه انجامیده است!

برگزاری نشست نقد و بررسی کتاب «قرآن، هرمنوتیک و باطن در تشیع نخستین»

اخبار اندیشهگروه مطالعات قرآنی خانه اندیشمندان علوم انسانی نشست نقد و بررسی کتاب «قرآن، هرمنوتیک و باطن در تشیع نخستین» را برگزار می کند.

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می کند

کنفرانس بین المللی «ماجرای فکر فلسفی در اندیشه‌های غلامحسین ابراهیمی دینانی»

اخبار اندیشهکنفرانس بین‌المللی «ماجرای فکر فلسفی در اندیشه‌های غلامحسین ابراهیمی دینانی» با حضور فیلسوفان، جامعه‌شناسان، اندیشمندان و پژوهشگران، به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می شود.

رازخوانی رابطه «اخلاق پیشادینی» و شریعت در گفت وگو با مؤلف «اندرز به فقیه»

حاکمیت اگر اشتباه کرده، بگوید اشتباه کرده‌ام / آیت الله محقق داماد: اگر با طینت زشت و خبیث وارد دین شوید از دین استفاده خبیثانه می‌کنید

اخبار اندیشهدین آنچنان را آنچنان تر می ‎کند اگر شما با طینت زشت و خبیث وارد دین شوید از دین استفاده خبیثانه می‌کنید. فقط خشونت کارش است و خیال می کند دین برای خشونت آمده است. باتقوا آن کسی است که این بیماری ها را نداشته باشد و وارد دین شده باشد. در  این کتاب من از فرصت استفاده کردم آنچه در زمان ما از نظر اخلاقی لازم بوده را در کتاب آوردم.

دانشگاه بین المللی مذاهب میزبان نشستی درباره «روش تحلیل گفتمان»علامه واعظ زاده خراسانی

راهکاری کاربری برای خروج از بن بست های گفتمانی در جهان اسلام / علامه واعظ‌زاده معمار عقلانیت و گفت‌وگو

اخبار اندیشهواعظ‌زاده در ادامه، به روش‌شناسی خاص علامه واعظ‌زاده خراسانی در تدوین کتاب «المعجم» پرداخت و توضیح داد که در این اثر، هر واژه قرآنی بر محور «ریشه لغوی» آن بررسی می‌شود. به گفته او، این فرآیند شامل چند مرحله مشخص است: اول، گردآوری دیدگاه لغت‌شناسان برجسته در بخش «نصوص لغوی»؛ سپس جمع‌بندی این دیدگاه‌ها در قالب «اصول لغوی»؛ پس از آن، ارائه «نصوص تفسیری» شامل آیات مرتبط و آرای مفسران شیعه و سنی، قدیم و جدید؛ و در نهایت، بخش «استعمال قرآنی» که جمع‌بندی نهایی و تحلیل اختصاصی مؤلف را دربرمی‌گیرد.

مروری بر «نه! یادداشت‌هایی پیرامون حکومت قانون» اثر سعید رضادوست؛

در ستایش حق و دموکراسی / دموکراسی نیازمند مراقبت و توجه مستمر است

اخبار اندیشهکتاب «نه! یادداشت‌هایی پیرامون حکومت قانون» نوشته سعید رضادوست مجموعه‌ای از تاملات سیاسی و حقوقی درباره موضوعات بروز و جاری سیاسی را عرضه می‌کند. این کتاب نوشته کسی است که با مبانی حقوقی سیاست آشنا بوده و از زبان ادبی بهره می‌گیرد. مطالعه این کتاب برای تمام علاقه‌مندان به سیاست روز و اندیشه سیاسی مفید است.

۲۰۰ پژوهشگر جهان نابرابری جهانی را تشریح کردند

فقرای ایران به دانشگاه خوب نمی روند؛ مشارکت فقط ۱۳ درصد زنان در بازار کار/ ایران و جهان در مشت اقلیت ثروتمند / بحران دموکراسی

اخبار اندیشهاین گزارش در پایان نتیجه‌گیری کرده که نابرابری، یک انتخاب سیاسی است و نوشته که این نابرابری حاصل سیاست‌ها، نهادها و ساختارهای حکمرانی ماست. هزینه‌های تشدید نابرابری روشن است؛ شکاف‌های روبه‌گسترش، دموکراسی‌های شکننده و بحرانی اقلیمی که بیشترین بار آن بر دوش کسانی می‌افتد که کمترین نقش را در ایجادش داشته‌اند. اما امکان‌های اصلاح هم به‌همان‌اندازه روشن‌اند. هرجا که بازتوزیع قوی باشد، نظام مالیاتی عادلانه عمل کند و سرمایه‌گذاری اجتماعی در اولویت قرار گیرد، نابرابری کاهش می‌یابد.

برگزاری نشست رونمایی از کتاب روایت رضا در دانشگاه تهران

اخبار اندیشه پویش فکری توسعه، کتاب شرق، گروه اقتصاد خانه اندیشمندان علوم انسانی و گروه فلسفه دانشگاه تهران مراسم رونمایی از کتاب روایت رضا را برگزار می کنند.

در آیین بزرگداشت هفته پژوهش مطرح شد

هشدار در خانه پژوهش؛ وقتی واقعیت‌های جامعه با بخشنامه‌های دولتی «هم‌خوانی» ندارد /فراخوان نخبگان برای پایان دادن به تصمیمات بدون تحقیق/

اخبار اندیشهاحمد مسجدجامعی ضمن انتقاد از نسبت پژوهش و موسسات بهره‌گیر از آن، گفت: «وقتی پژوهش انجام می‌شود، موسسات نتایج آن را نمی‌پذیرند چون آن موسسه را انکار می‌کند، در نتیجه پژوهش بی‌نتیجه است»

مقایسه بودجه پژوهشی ایران با ژاپن و کره جنوبی / تقویت پروژه‌های حیاتی آب، امنیت غذایی، انرژی، سرمایه اجتماعی و سلامت عمومی

اخبار اندیشهبه استناد آمار، سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی در ایران کمتر از نیم درصد برآورد می‌شود، در حالی که این رقم در کشورهایی مثل ژاپن حدود ۳.۴ درصد، در کره‌جنوبی بیش از ۴ درصد و در برخی کشورها تا نزدیک ۶درصد برآورد می‌شود. این امر نشان‌دهنده شکاف جدی در میزان سرمایه‌گذاری در حوزه پژوهش و فناوری میان ایران و کشورهای توسعه‌یافته است...منابع ملی حوزه علم و پژوهش را که طبعاً نامحدود نیست باید به اولویت‌های ملی با بالاترین حساسیت اجتماعی اختصاص داد؛ پژوهش‌هایی که معیشت عمومی را بهبود و تاب‌آوری اجتماعی را افزایش می‌دهند باید اولویت داشته باشند.