عرب های سنی در عراق به دنبال ایجاد منطقه فدرالی

به گزارش خبرگزاری فرانسه، بخشی از عرب های سنی در عراق می گویند در صورتی که در مشارکت عرب های سنی در دولت آینده عراق تاثیر گذار و جدی نباشد از موضوع ایجاد منطقه فدرالی در مرکز عراق سخن به میان خواهد آمد.
 
این در حالی است که پیش از این احزاب عرب های سنی در عراق به شدت با موضوع ایجاد مناطق جدید فدرالی در عراق مخالفت می کردند.
 
مردم عراق از سه بخش اصلی کردها در شمال، عرب های سنی در مرکز و شیعیان درجنوب تشکیل شده اند. همچنین ترکمن ها، مسیحیان ، صائبین و یزیدی ها نیز از دیگر اقلیت های عراق هستند. شیعیان ، کردها و عرب های سنی به ترتیب از لحاظ جمعیتی، بیشترین را تشکیل می دهند.
 
  کردها در شمال عراق پس از حمله آمریکا به این کشور در سال 1991 ، در سه استان اربیل، سلیمانیه و دهوک منطقه شبه فدرالی ایجاد کردند که پس از سقوط صدام در سال 2003، این منطقه فدرالی رسمیت پیدا کرد.
 
هم اکنون  بخشی از شیعیان از جمله حزب فضیلت و حتی برخی از اعضای مجلس اعلای اسلامی به ریاست عمار حکیم از ایده ایجاد منطقه فدرالی در جنوب عراق حمایت و پشتیبانی می کنند.
 
هم اکنون منطقه کردستان عراق درصدی از بودجه کل عراق را دریافت می کند و همزمان دارای رئیس، نخست وزیر، کابینه ، پارلمان منطقه ای و نیروهای نظامی و امنیتی ویژه خود است.

موضوع فدرالیسم در قانون اساسی فعلی عراق وجود دارد و با ذکر شرایطی، ایجاد منطقه فدرالی جدید را امکان پذیر می داند.

احمد زیاب الجبوری از فعالان عرب های سنی در استان دیاله در این باره می گوید: پیش از این خواستار مشارکت گسترده درانتخابات شده بودیم اما امروزه خواهان ایجاد منطقه ویژه خود در مرکز عراق هستیم زیرا از دولت عراق چیزی جز بازداشت ها و دستگیری ها نصیبی نداشته ایم.

وی اضافه کرد: کردها شمال و شیعیان جنوب عراق را در اختیار خود دارند و هر کسی را که دوست دارند می توانند انتخاب کنند این به ما ربطی ندارد ، چرا منطقه کردستان به صورت نسبتی از بودجه عمومی استفاده می کنند و جنوبی ها دولت مرکزی را اشغال کرده اند؟
 
شیعیان پس از انتخابات اخیر پارلمانی، با ائتلاف با یکدیگر ضمن تشکیل دادن کابینه، بیشترین پست ها را نیز در اختیار خود خواهند داشت.

الجبوری افزود: هر جا که می رویم به ما می گویند که شما تروریست هستید . می خواهیم با ایجاد منطقه (اقلیم) خاص فدرالی همه را از دست خود راحت کنیم.

شیخ علی الکروی یکی دیگر از شخصیت های مهم عرب های سنی در استان دیاله نیز گفت: در صورتی که ایجاد مناطق جدید فدرالی به سود ملت باشد آن را قبول می کنیم. استان های مرکزی عراق تاکنون چیزی جز خشونت و نبود خدمات عمومی دریافت نکرده اند پس چرا باید کردها در قالب منطقه فدرالی ، منابع عراق را در اختیار خود داشته باشند.

عربهای سنی اکثر ساکنان استان های مرکزی عراق یعنی دیاله، الانبار، صلاح الدین و کرکوک را تشکیل می دهند.

وی افزود: آیا دموکراسی به این معنی است که گروه پیروز از حق انتخاباتی خود عقب نشینی کند و کوتاه بیاید؟ آیا کردها و شیعیان بهتر از ما هستند. ما می توانیم منطقه ویژه ای را برای خود ایجاد کنیم و موضوعات مربوط به خود را خودمان مدیریت کنیم و نیازمند کسی نیستیم.

این اظهارات نشان دهنده تغییرات بسیاری مهمی در مواضع شخصیت های عرب های سنی است که در ماه اکتبر 2005 گذشته به پیش نویس قانون اساسی به دلیل در برداشتن حق ایجاد مناطق فدرالی اعتراض کرده بودند.

براساس قانون اساسی عراق، یک استان یا بیشتر این حق را دارند منطقه (اقلیم) فدرالی ایجاد کنند. این اقدام می بایست پس از همه پرسی صورت گیرد که حداقل یک سوم از اعضای شورای هر استان یا 10 درصد از افراد واجد شرایط رای دادن در هر استان آن را تقاضا دهند . در صورتی که در رفراندوم هر استان یا استان های متقاضی ایجاد منطقه فدرالی، رای موافق داشته باشد این همه پرسی صحیح خواهد بود.
 
عبدالکریم السامرائی یکی از نماینده عضو فهرست العراقیه نیز گفت که برای اصلاح بسیاری از مشکلات در کابینه شرکت می کنیم. برخی ها در استان صلاح الدین در فکر ایجاد منطقه فدرالی هستند اما این موضوع با خطراتی همراه است و عراق را در معرض تجزیه قرار می دهد.

وی افزود: در صورتی که اصلاحاتی رخ ندهد ناامیدی، مردم را به سمت ایده ایجاد مناطق فدرالی سوق می دهد در این صورت ما نخواهیم توانست با این ایده مخالفت کنیم. می بایست با تامل بیشتری به این موضوع نگاه کنیم . ما درگروه العراقیه با این موضوع مخالفیم اما این ایده وجود دارد و حتی نخبگان نیز آن را مطرح کرده اند.

شیخ طلال عبدالکریم حسین المطر رهبر عشایر البواسود نیز در این باره گفت: به فهرست العراقیه رای دادیم تا با روند به حاشیه راندن عرب های سنی مقابله کنیم اگر دولت آینده عراق نیز این روند را ادامه دهد به دلیل فعال سازی قانون اساسی در بخش های ایجاد مناطق فدرالی هستیم تا استان ها اختیارات بیشتری را به دست آورد.

گفتنی است عرب های سنی در انتخابات پارلمانی گذشته عراق به طور گسترده به گروه العراقیه به ریاست ایاد علاوی نخست وزیر شیعه سکولار اسبق عراق رای دادند. بسیاری از احزاب عرب های سنی نیز با گروه العراقیه ائتلاف کرده بودند. العراقیه در این انتخابات با کسب بیشترین رای، در جایگاه نخست قرار گرفت اما به دلیل ائتلاف گروه های شیعه و مخالفت کردها، از تشکیل دادن کابینه آینده محروم شد.

طه مصطفی عادل  استاد دانشگاه نیز گفت: عراق نمی تواند با ثبات باشد مگر اینکه براساس تقسیم بندی های نژادی یا مذهبی در قالب فدرالیسم تقسیم بندی شود. تنها راه خروج از بحران فعلی در عراق، ایجاد مناطق مختلف فدرالی در عراق در کنار وجود دولت مرکزی در عراق است.

وی افزود: ما مانند فرزندانی هستیم که پدرشان به قتل رسید و بر سر ارث و میراث باهم درگیر شده اند. نمی توان این نزاع را پایان بخشید مگر اینکه ارث باقی مانده میان ورثه توزیع شود.

یادآوری می شود جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا در زمان ریاست جمهوری جورج بوش و هنگامی که در مجلس سنای این کشور عضو بود پیشنهاد کرده بود تا سه منطقه فدرالی برای کردها، عرب های سنی و شیعیان درعراق ایجاد شود.

در استان الانبار پهناورترین استان عراق که اکثر ساکنان آن عرب های سنی هستند سه نفر از اعضای شورای استان که خواستند تا نامشان اعلام نشود ، موافقت خود را با برقراری فدرالیسم و ایجاد منطقه فدرالی اعلام کرده اند.

یکی از این اعضا گفت : از منابع طبیعی گسترده استان خود به مانند استان های کردنشین استفاده خواهیم کرد و می توانیم به خوبی از این منابع استفاده کنیم به ویژه که استان الانبار به مرزهای خارجی نیز دسترستی دارد.

شیخ عواد الدلمه یکی از شخصیت های فرهنگی و اجتماعی استان الانبار نیز گفت: ما مخالف فدرالیسم و تقسیم عراق هستیم اما خواهان استفاده از منابع استان برای بهبود سطح زندگی اقتصادی و معیشت در استان الانبار هستیم.
خبرگزاری فرانسه اضافه می کند: مفهوم فدرالیسم یا ایجاد مناطق فدرالی به طور ناخودآگاه در ذهن بسیاری از عراق ها به معنی تجزیه است لذا به نظر می رسد در شرایط فعلی هنگام بررسی این موضوع، مسائل مختلف و متفاوت بایکدیگر باهم مخلوط می شوند.

در هر حال موضع عرب های سنی که در استان های نزدیک شیعیان مثل دیاله، صلاح الدین و الانبار زندگی می کنند با دیگر افرادی که در مناطق نزدیک با کردها به ویژه منطقه کرکوک زندگی می کنند ، متفاوت است.

کردها، ترکمن ها و عرب های سنی هر سه بر سر کنترل منطقه نفت خیز کرکوک رقابت دارند و بارها به درگیر و نزاع مسلحانه نیز پرداخته اند. در حالی که ترکمن ها با حمایت ترکیه ، کرکوک را بزرگترین و مهمترین شهر خود می دانند و اکثریت ساکنان آن را ترکمن می دانند، کردها با یادآوری اقدامات صدام در اخراج کردها از این منطقه، خواهان الحاق آن به منطقه فدرالی کردستان هستند. همچنین عرب های سنی نیز بر مبنای مدت زمان طولانی اقامت در منطقه خواهان اعمال قدرت دولت مرکزی در این منطقه هستند.

راکان سعید الجبوری معاون استاندار کرکوک نیز گفت: ایجاد منطقه (اقلیم) عرب های سنی باعث هلاک ما می شود . این طرح به معنی بسته شدن پرونده مسئله کرکوک و پایان این پرونده است و ما چنین چیزی را نمی پذیریم.

شیخ عبدالرحمن منشد العاصی رئیس عشایر العبید نیز گفته است: برخی خواهان میزان بیشتری از تقسیم بندی ها در عراق هستند اما نمی توان به تقسیم عرب های سنی را پذیرفت.
در موصل نیز نیز اکثریت چهره های سیاسی تلاش می کنند به وسیله راه دیگری به غیر از ایجاد منطقه فدرالی، به حقوق خود دست یابند.

161/ن