الناز محمدی: در چند سال اخیر بحث درباره دیر و زود شدن ازدواج، بالارفتن سن ازدواج، تمایل‌نداشتن جوانان به خداحافظی زودهنگام با عالم مجردی، بالابودن توقعات، سنگینی هزینه‌ها و از این قبیل سوال‌ها، جزو بحث‌های خیلی از جمع‌ها بوده است. در همه این بحث‌ها، یک نگرانی مشترک وجود دارد: همسر مناسب کجاست؟ برای پیداکردن همسر مناسب به چه کسی مراجعه کنیم؟
شاید برای پاسخ‌دادن به همین سوال‌هاست که در سال‌های اخیر، خیلی‌ها «آستین بالا زده» و دست به تاسیس مراکزی زده‌اند تا شاید بتوانند کمی از این نگرانی‌ها کم کنند؛ موسسات نوظهوری که سعی می‌کنند به شیوه‌هایی نو و متفاوت، پیوندهایی متفاوت را رقم بزنند. از مراکزهمسریابی حرف می‌زنیم؛ بنگاه‌هایی که شامل وب‌سایت‌های اینترنتی همسریابی هم می‌شوند. گسترش این وب‌سایت‌ها پیش‌تر نگرانی‌هایی را درباره ابعاد شرعی و حقوقی و فرهنگی این شیوه نزد برخی از مردم و مسئولان دامن زده بود.
اما در همین چهار پنج سالی که از فعالیت مراکز همسریابی در ایران می‌گذرد، به اندازه‌ای از سوی مسئولان مختلف کشور اظهارنظرهای ضد و نقیضی در مورد چگونگی فعالیت این مراکز منتشر شده که باعث شده است تا دست آخر گردانندگان این مراکز هم ندانند بالاخره کارشان قانونی است یا غیرقانونی.
همین دو سال پیش بود که دولت با وجود مخالفت‌هایی که به‌ویژه از سوی قشر مذهبی جامعه با این‌گونه شیوه‌ها مطرح بود، نه تنها با فعالیت این مراکز موافقت کرد بلکه بودجه زیادی را هم به سازمان ملی جوانان اختصاص داد و این سازمان را موظف کرد تا نسبت به تاسیس تعداد بیشتری از این مراکز اقدام کند؛ وظیفه‌ای که بعد از گذشتن دو سال، این روزها مسئولان این سازمان مانند مهرداد بذرپاش، رئیس و محمد صادق اکبری، معاون امور مجلس و استانهای سازمان ملی جوانان از زیر انجام دادن آن شانه خالی می‌کنند و می‌گویند که « تشکیل مراکز دولتی همسریابی جزء وظایف این سازمان نیست و ما معتقدیم که هر ازدواجی باید از همان کانالهای سنتی و عمیق اش که نقش اساسی را خانواده ها بر عهده دارند شکل بگیرد.»
در این چندسالی که از تاسیس این مراکز در کشور می‌گذرد، مسئولان انتظامی کشور هم تا به حال اظهارنظرهای مختلفی در مورد قانونی و یا غیرقانونی بودن این مراکز کرده‌اند و اینطور که معلوم است در میان آن‌ها هم هنوز این موضوع مشخص نیست که باید فعالیت مراکز همسریابی در کشور را قانونی بدانند یا امری غربی و بنابراین غیرقانونی و غیرلازم.
جدیدترین این اظهارنظرها به رییس پلیس امنیت اخلاقی ناجا تعلق دارد. او از یک سو درباره تبلیغ کانون‌های همسریابی در برخی از سایت‌های اینترنتی گفته است که « تاکنون با این کانون‌ها که از طریق ما مجوز گرفته باشند، برخوردی صورت نگرفته است.» و از سوی دیگر به مردم هشدار داده است که « وارد این بحث‌ها نشوند زیرا در مواقعی ممکن است این کانون‌ها خانم‌ها را به ورطه نابودی بکشانند و دامی برای آنان باشند.» بنابراین باید گفت که در مجموع با وجود فعالیت این مراکز در کشور، موقعیت به طور راضی‌کننده‌ای برای آن‌ها پیش نمی‌رود، فضایی که با خواندن خبرهایی مانند اینکه افاغنه در ایران برای استفاده از مزیت‌های ازدواج با زنان ایرانی، برای ازدواج با آن‌ها به مراکز همسر یابی در سطح کشور مراجعه می‌کنندخبری که همین چند وقت پیش در رسانه‌ها منتشر شد و کار را برای فعالیت این مراکز سخت‌تر کرد.
دست رد به سینه کسی نزنید
«ازدواج آگاهانه، حق شماست» این شعاری است که خیلی از بنگاه‌های همسریابی بارها به یاد مشتریان‌شان می‌آورند. کافی است سری به ضمیمه‌های آگهی روزنامه‌ها بزنید تا با بسیاری از این شعارها روبه‌رو شوید.
«روش‌های نوین»، «شیوه علمی»، «با حضور کارشناسان برجسته» و این‌قبیل شعارها، نمونه عبارت‌هایی است که بنگاه‌های همسریابی با استفاده از آن‌ها، خود را معرفی می‌کنند.
با یک تماس کوتاه تلفنی با این مراکز، می‌توان به روش‌های کاری آن‌ها پی برد. ترتیب‌دادن ملاقات بین مشتریان مونث و مذکر یا تهیه بانک اطلاعاتی که بر‌محور عکس‌داوطلبان تنظیم شده، از جمله شیوه‌های این موسسات است.
برخی از این بنگاه‌ها نیز روش‌های جالب دیگری به مشتریان خود توصیه می‌کنند: «هر کسی در کوچه و خیابان به شما شماره‌تلفن داد، دست طرف را رد نکنید؛ البته نه به آن قصدی که منظور شماره‌دهنده است، بلکه برای دادن این شماره به موسسه و تماس ما با او»
روشی که از سوی بسیاری از این مراکز برای پیداکردن همسر بیان می‌شود، روش «همسان‌گزینی» است؛ روشی که به گفته گردانندگان این موسسات، بسیار پرمشتری است و سعی می‌کند برای افراد متقاضی ازدواج، همسرانی «همسان» یا به قول قدیمی‌ترها «هم‌کفو» پیدا کند.
اظهارنظرهای برخی کارشناسان اجتماعی را در مورد فعالیت و خوب یا بد بودن وجود چنین مراکزی در کشور، در جدول می‌خوانید.
ص/131
نظر شما