تحریم به صورت جمعی و یا یکجانبه که همیشه اقتصاد، وضعیت زندگی، همکاریهای فرهنگی و توسعه کشورها را نشانه میگیرد، همچنان به عنوان ابزار فشار در تعاملات بینالمللی و مداخله در امور سایر کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. در برخی از موارد اتخاذ تحریم با موفقیتهایی همراه بوده و در پارهای از اوقات نتیجه مثبتی به همراه نداشته است.
به عبارتی اینگونه به نظر میرسد که تحریم با توجه به اهدافی که دنبال میکند یعنی اعمال محدودیتها در حوزه اقتصادی، فرهنگی سیاسی و. . مؤثرترین شیوه در اعمال فشار شناخته میشود. این نکته مهم را نیز از یاد نبریم که تحریمات، سخت و یا آسان بدون شک کشورهای اتخاذکننده این سیاست را نیز به انحای مختلف تحت فشار قرار میدهد. اما جدای از اهداف آن، وجه اشتراک همه تحریمات، تأثیر منفی و حالات روانی ناخوشایندی است که میتواند بر روی کشورها داشته باشد و در این چارچوب تغییر در دیدگاه کشورها در قبال کشور تحریمشونده را به همراه دارد.
ایران از جمله کشورهایی است که طی سی سال تحریمات زیادی را در عرصههای مختلف متحمل شده است. همچنین تلاشهای اخیر ایالت متحده آمریکا در جهت تحت فشار قراردادن شرکتهای گازی و نفتی معاملهکننده با ایران را میتوان به لیست مذکور افزود. اما آیا این تحریمات میتواند کارایی لازم را داشته باشد؟ در صورتی که این تدابیر بتواند ایران را در دستیابی به اهداف اقتصادی و پیشرفت در این حوزه دچار مشکل کند، پاسخ این سؤال مثبت است.
اما اگر این تحریمها با هدف دیگری یعنی مجبور کردن ایران به تغییر رفتارهای بینالمللی و یا صرفنظر از فعالیتهای هستهای اتخاذ شود، باید گفت که این سیاست نمیتواند مؤثر واقع شود. در حالی که ایران همچنان بر تقاضاهای خود مبنی بر غنیسازی اورانیوم پافشاری میکند، دیپلماتهای اروپایی و آمریکایی در حال بررسی دور جدیدی از تحریمها علیه این کشور هستند. برخی بر این باورند که سیاستهای آتی غرب میتواند ایران را متقاعد کند. اما هیچچیز هنوز مشخص نیست. تاکنون سیاستهای غرب دستاوردی جز افزایش مطالبات جمهوری اسلامی ایران و همراه کردن مردم در دفاع از تکنولوژی هستهای در قالب غرور ملی نداشته است.
نقش آمریکا در این میان میتواند مثبت باشد. علیرغم همه احتیاطی که اوباما در برخورد با ایران در پیش گرفت، هنوز میتوان امیدوار بود که دعوت رئیسجمهوری آمریکا از ایران برای گفتوگو گام مثبتی در این عرصه است. اما طی روزهای اخیر مقامات ایرانی، بیش از پیش نسبت به چنین موقعیتی بیتفاوت و حتی در پارهای از مواقع موضع سختی اتخاذ کردند. چنین موضعی میتواند در نهایت با شکست گزینه گفتوگو میان غرب و ایران و در نهایت، احتمال تشدید تحریمها را به همراه داشته باشد.
سفیر فرانسه در ایران طی سالهای 2001 تا 2005
نظر شما