به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان کرمان، محرومیت شاید تنها واژه ای باشد که برای این استان پهناور بتوان در نظر گرفت، مردمانی که از بین بد و بدتر، گزینه ای را برای انتخاب ندارند، این طور که مشخص است کرمان ۱۱هزار چاه غیر مجاز دارد که حدود هشت هزار و پانصد مورد آن در جنوب کرمان و ماباقی در شرق استان هستند.
مردمانی که چاه را حفر می کنند تا جانی به خاک خشک زمین خود ببخشند غافلند از این که هر چه بیشتر به خود بیاندیشند، بقیه مردم در بی آبی غرق می شوند. چاه های غیر مجاز موضوع تازه ای نیست که نه تنها کرمان بلکه کشور به صورت خیلی جدی با آن درگیر است و نیاز به کمک دسته جمعی ارگان های دولتی دارد که اگر به داد این مساله نرسند، هم آب را ازدست می دهیم هم مردم را، خصوصا که در جنوب کرمان که این موضع پیگرد های اجتماعی را به همراه دارد.
۱۱هزار چاه غیرمجاز در استان کرمان
شرکت آب منطقه ای استان کرمان طبق آماری که برای کارگروه سازگاری با کم آبی آماده کرده از وجود ۳۴ هزار و ۵۵۶ حلقه چاه در استان کرمان خبر داده است که ۵.۸ میلیارد مترمکعب برداشت داشته اند و باید گفت نزدیک به ۹۰۰ میلیون مترمکعب بیلان منفی سالانه استان است، ابراهیم علیزاد مدیر عامل این شرکت گفته که ۲۴هزار حلقه چاه مجاز و بیش از ۱۱ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان کرمان وجود دارد که هشت هزار و ۵۰۰مورد آن در جنوب کرمان قرار دارند.
درد بی درمان کشاورزان جنوبی
یکی از کشاورزان جنوبی که ۶۳سال سن دارد به خبرآنلاین توضیح می دهد: «از سال ۶۲ با این چاه روی زمین کار کرده ام که الان به دلیل این که پروانه ندارد مسدود است، من هم هیچ منبع درآمد دیگری ندارم و از طریق کمیته امداد معاش خود را می گذرانم، وقتی که چاه به راه بود، سالی چهار تا پنج میلیون تومان از نخل های خرما به دست می آوردم اما الان که می گویند باید برای این چاه پروانه بگیرم، مشکلاتم شروع شده، دخترم دانشجو است و پسرم را به دلیل بیماری تازه عمل کرده اند و من مریض مانده ام با جیب خالی، در گذشته سوخت چاه را از تعاونی های شرکت نفت تامین می کردم اما الان منتظر پروانه هستم، عمق چاه من به ۵۰متر می رسد و ۱۴لوله داردکه فقط نیاز خودمان را تامین می کند.»
یکی دیگر از کشاورزان منوجانی می‌گوید:« یک چاه ۶۰متری داشتم که مجوز هم داشت و از طریق آن نخل های خرما را آبیاری می‌کردم،گاهی هم دورتا دور زمین، کلزا و گندم می کاشتم اما از وقتی که به سنگ خورد نتوانستم دیگر از آن آب برداشت کنم، مجبور شدم چاهی در ۱۵سال گذشته حفر کنم که به ۷۰متر می رسد و ۲۴شاخه دارد و حدود ۲۰لیتری هم آب زمین را تهیه می کند سوختش را هم هر روز از ماشین خودم می گیردم، سالی هم ۴میلیون تومان برایم درآمد دارد اگر همین چاه نباشد من می مانم و زمین بی آبم که نمی دانم چگونه باید با این همه گرفتاری زندگی کنم.»
قوانین دریافت پروانه چاه
این طور که مدیر حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای کرمان می گوید:«چاههای غیر مجاز به دو دسته قبل از سال ۸۵ و بعد از ۸۵ تقسیم میشوندکه طبق قانون وزارت نیرو فقط مجوز سوخت جهت چاه های پروانه دار را صادر می شود .در خصوص چاه های غیر مجاز قبل از ۸۵ بعد از بررسی شرایط دشت و عدم اضرار به منابع آب مجاور و... تغیین تکلیف میشوند و چاه های محفره بعد از سال ۸۵ پس از طی مراحل قانونی پر و مسلوب المنفعه می شوند اما چاه های مجوز دار از طریق سامانه سهمیه خود را دریافت می کنند. در ضمن این که می‌گوییم در جنوب چاه ها کم عمق هستند از این باب است که با حفر چند متر به آب می رسند و البته نمی توان به طور مطمئن تخمینی از عمق چاه ها زد اما باید گفت عمق چاههای شمال استان کرمان خیلی بیشتر است ولی چاه فاقد پروانه در آنجا وجود ندارد و ماباقی چاه های شمال برقی و بدون سوخت هستند.»
عباس انجم شعاع می گوید: «چاه های قبل از سال ۸۵ که برای پروانه مراجعه کرده اند اصولا مجوز می گیرند ولی آبدهی خیلی پایینی را خواهند داشت و نهایتا ممکن است دو لیتر را تامین کنند.»
اول معیشت جایگزین بعد پرکردن چاه غیرمجاز
روند رشد چاه ها در سال ۱۳۵۰ از تعداد ۱۶۶۰ حلقه چاه که ۶۳۰ میلیون مترمکعب برداشت داشته تا سال ۹۰ به بیش از ۳۴ هزار چاه با ۵.۸ میلیارد مترمکعب برداشت رسیده است. از آنجایی که از یک زمانی به بعد، یک سری چاه ها غیر مجاز به حساب آمدند. ابراهیم علیزاده مدیر عامل شرکت آب منطقه ای گفت: «قرار است تا آخر سال ۹۸، سه هزار چاه در استان مسدود شود و تا کنون ۸۰۰مورد آن اتفاق افتاده است و این به احیای آب های زیرزمینی کمک بزرگی می کند، اما در جنوب چاه ها معیشت مردم را فراهم می کنند و زمانی که بخواهیم این چاه ها را پر کنیم با تنش های اجتماعی روبرو می شویم. مثلا کشاورزی که با این چاه گوجه و خیار می کارد و خرجش را در می آورد اگر بفهمد قرار است همین چاه را هم از دست بدهد هم خودش و هم زن و بچه اش را داخل چاه می اندازد، ما اگر بخواهیم با قوه قهریه با مردم برخورد کنیم، طبیعتا مردم به ریش سفید ها مراجعه می کنند و از نماینده ها و یا ائمه جمعه می خواهند که فکری و چاره ای اندیشه کنند، این مسوولین هم مجبورند از معیشت مردم دفاع کنند، بنابراین تا معیشت جایگزین برای مردم تعریف نشود، نمی توان پروژه چاههای غیرمجاز را عملی کرد و این موضوع یک عزم ملی است که نیاز به کمک همه دستگاه های متولی را دارد تا یک برنامه جامع برای چهار سال اینده تعبیه شود. زیرا که معیشت جایگزین را هم نمی توان یک شبه ایجاد کرد و اول باید اقتصاد مردم تامین شود که در این خصوص (جهادکشاورزی، دولت، استانداری، فرمانداری، قانون گذارها) رکن اصلی حمایتی به حساب می آیند. به گفته علیزاده اگر چاه های غیرمجاز بسته شود، پروانه ها تعدیل و کنتورهای هوشمند هم نصب شوند تا پایان برنامه ششم ۹۰۰ میلیون مترمکعب بیلان منفی به صفر خواهد رسید، البته اگر همه این اقدامات توام با هم انجام پذیرد.
لازم به ذکر است چندی پیش احمدحمزه نماینده پنج شهرستان جنوبی اعلام کرده بود که اکثر مـردم این منطقه کشـاورز هسـتند و با ندادن سـهمیه سـوخت چاه به آنهـا بازار قاچـاق در منطقـه رونـق گرفتـه که معضلات اجتماعـی زیـادی را به دنبـال خواهدداشـت.
۴۶
نظر شما