بازندهٔ تنش میان تهران و واشنگتن که بود؟

زهره نوروزپور: شیخ نشنیان همچنان عصبانی هستند. مانند سلف خود ملک سلمان سعودی. حواشی این روزهای نشست های دومینو وار مکه پایانی ندارد و همچنان کانون توجه عرب های ذی نفع منطقه قرار دارد. عرب هایی که امروز به دو دسته تقسیم شده اند. شواهد حاکی از آن است که  سعودی با دو یار غار خود امارات و بحرین منزوی شده است. چرا که پس لرزهای مکه حاکی از آن است که یک؛ معامله قرن به جایی نرسید، دو؛ ائتلاف علیه ایران شکست خورد.

حواشی ها بسیار بود از تحقیر پادشاه سعودی از سوی عمران خان (اینجا) تا ترک هیئت قطری از نشست مکه و غیبت اردوغان(اینجا)، اما اظهارات وزیر قطری جنجال تازه تر و مهمتری به پا کرده است که نشان می دهد وزیر خارجه کشورمان راهبرد هوشمندانه ای را در پیش گرفته است.

«محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر در مصاحبه با شبکه خبری راشاتودی اعلام کرد: پیمان عدم تعرض میان ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مساله ای فراخور توجه و مستلزم بررسی و پاسخ از سوی کشورهای عربی است.»

او همچنین روز گذشته درباره نشست های مکه موضع تندتری گرفت و گفت: دو نشست مکه نسبت به مسائل مهم منطقه از جمله مسأله فلسطین و جنگ در یمن و لیبی بی‌توجه بوده و امیدوار بودیم که در نشست‌های مکه اساس بر گفت‌وگو برای کاهش تنش با ایران گذاشته شود.

اظهاراتی که امارات، عربستان و بحرین را به شدت عصبانی کرده است. قطر در حالی این موضع گیری صریح را در حمایت از وزیر خارجه کشورمان مطرح کرده است که این کشور در محاصره عربی به سر می برد. کما اینکه در ماه های گذشته ائتلاف این کشور با ترکیه و ایران، کشورهای عربی تحریم کننده دوحه را برآشفته است و آنها به تکاپو افتاده اند تا بار دیگر قطر را به آغوش عرب ها بازگردانند. (اینجا)

وزیر خارجه قطر چه گفت؟
وزیر خارجه قطر در گفتگو با شبکه راشاتودی که در بخش عربی این شبکه به زبان عربی (روسیاالیوم) نیز منتشر شد صریحا خطاب به کشورهای عربی گفت: « کشورهای عربی در خصوص ایران یک رویکرد و تصویر مشترک ندارند و بیانیه هایی که از نشست شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب صادر شد، موضع واحد کشورهای عضو را نشان نمی دهد.

وزیر خارجه قطر همچنین روز گذشته نیز با اعلام موضع کشور خود در خصوص نشست های برگزار شده در مکه گفت: ما نسبت به بیانیه های نشست سران اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس به خاطر وجود بندهایی برخلاف سیاست های قطر ملاحظاتی داریم و امیدوار بودیم این دو نشست، زیر بنای گفت وگو برای کاهش تنش با ایران باشد.

وزیر خارجه قطر در بیان دلایل مخالفت کشورش با بیانیه‌های مذکور گفت که در این دو بیانیه بدون اشاره‌ای به سیاست میانجیگرانه با ایران تنها به محکومیت آن پرداخته شد. در بیانیه اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس سیاست واشنگتن در قبال ایران در پیش گرفته شده است نه سیاستی که همسایگی ما با آن را مورد توجه قرار دهد.(اینجا)

همه می دانند!
پس از انتشار بخش هایی از مصاحبه وزیر خارجه قطر و موضع گیری روز گذشته او داد شیخ نشینان درآمد. «عادل الجبیر» وزیر مشاور در امور خارجی سعودی به انتقادات مقامات قطری به اجلاس مکه واکنش نشان داد و مدعی شد: همه می‌دانند که تحریف واقعیات توسط قطر مسأله غافلگیرکننده‌ای نیست.(اینجا)

پس از آن بحرین و امارات به دنبال اعتراض وزیر خارجه قطر به دو بیانیه پایانی نشست‌های اخیر شورای همکاری خلیج فارس و سران اتحادیه عرب در مکه داد اعتراض سر دادند و همتای قطری خود را به تحریف واقعیت متهم کردند.(اینجا)

آتشی که ظریف در دامن عرب ها انداخت
وزیر امور خارجه کشورمان ۵ خردادماه سال جاری در دیدار با وزیر خارجه عراق از کشورهای عربی دعوت کرد به امضای پیمان عدم تعرض بپیوندند. طرحی که مورد استقبال عراق، قطر، کویت و عمان قرار گرفت.

دکتر محمدجواد ظریف در سفرهای دوره ای خود که از نیویورک آغاز کرد و با اعزام مجید تخت روانچی دست راست خود به سازمان ملل،  استارت جنگ دیپلماسی رسانه ای را زد و از همان نقطه سایه جنگ را تا به امروز از ایران دور کرده است. ظریف پس از اظهارات خود در نیویورک و افشاگری ها علیه تیم بی، سفر دوره ای خود را به آسیا، به منظور هموار کردن تحریم نفتی و کاهش تنش های ایران و آمریکا آغاز کرد و در بغداد به پایان رساند.

نتیجه این سفرها افزایش تعدد کشورهای میانجیگر و عقب نشنینی نظامی آمریکا در خلیج فارس و ساکت شدن جان بولتون و چرخش موضع فاحش ترامپ و مایک پمپئو بود. در کنار این مسائل تسهیل فروش نفت نیز هموار شد. ظریف با زیرکی نشست مکه را به نفع کشورش یارگیری کرد. نشست هایی که در هیچ یک از پرونده ها برای ملک سلمان پادشاه سعودی دست آوردی نداشت. مسائلی چون، ایران، لیبی، یمن و فلسطین؛ حمله امروز قطر به سعودی حکایت از انزوای عربستان دارد که همچنان دست به دامان کشوری است که خواهان مذاکره با ایران بدون پیش شرط شده است! آیا عربستان در بازی تنش میان ایران و آمریکا شسکت خورده است؟ یا آمریکایی ها سعودی را دور زده اند؟ آیا آمریکا آتش توپ جنگ را به ریاض داد؟

امیر مومنان علی بن ابی طالب (ع) در نهج البلاغه می فرماید: دوستان تو سه گروهند و دشمنانت نیز سه گروه؛ دوستانت عبارتند از: دوست تو و دوست دوست تو و دشمن دشمن تو. دشمنانت عبارتند از: دشمن تو و دشمن دوست تو و دوست دشمن تو.

 ۳۱۰ ۵۰