علیرضا سرافرازی: اهمیت این انتخابات در سطح بین المللی از چندین منظر قابل بررسی است؛ امپراتوری رنگ باخته، همچنان ضمیمه های فرهنگی و سیاسی خود را در جهان دارد که همان اقمار استعماری پیشین این کشورند. کشورهایی همانند کانادا، نیوزیلند، استرالیا، هندوستان و همچنین پاکستان، از رفتار سیاسی، تعاملات سیاسی و مهمتر از همه تحولات سیاسی بریتانیا، تأثیر می پذیرند. از سوی دیگر، بریتانیا به خودی خود، یکی از اولین و مهمترین زمینه های انعکاس رفتار انتخاباتی ایالات متحده در جهان است. کمپینهای انتخاباتی آمریکایی و رفتار سیاسی و مدیریت سیاسی در ایالات متحده به سرعت در بریتانیا منعکس می شوند. این تأثیر و تأثر به خصوص در قالب تعاملات سیاسی با سیاست ورزی آمریکایی، سابقه طولانی دارد. تنها کافی است به این نکته ساده اشاره شود که انتخابات 2015 بریتانیا و رقابت میان دو حزب اصلی کشور، محافظه کار و کارگر، صحنه رقابت دو مدیر کمپین اوباما بود که طی آن، حزب کارگر مدیر کمپین 2008 اوباما و محافظه کاران، مدیر کمپین 2012 او را استخدام کردند. جیم مسینا، مدیر معروف سیاسی و طراح پیروزی 2012 اوباما، زمینه ساز تنها پیروزی قاطع یک حزب سیاسی در دهه اخیر، برای محافظه کاران، شد.
سرنوشت روابط ایران و بریتانیا می تواند تحت تأثیر نتیجه این انتخابات باشد؛ اما نه آنقدر که تغییرات در کاخ سفید بر رابطه میان ایران و آمریکا تأثیر می گذارد.
بدنه سیاست ورزی و اداری و اجرایی بریتانیا تا حد زیادی در برابر تغییرات نمایندگان و تغییرات متعاقب در کابینه، مستقل است و تغییرات سریع و جدی در سیاستگذاری و اجرا، در این قالب، آسان نیست. با این همه، در این دوره خاص زمانی، کمپین های انتخاباتی بریتانیا و رفتار سیاسی احزاب می تواند برای فعالان سیاسی، گروه ها و احزاب ایران اسلامی که در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی هستند، درس های متعددی داشته باشد.
بریتانیا چگونه به این انتخابات رسیده است؟
به سختی می توان دوره ای پرتلاطم تر از سال 2019 را در تاریخ بریتانیای پس از جنگ جهانی یافت. رفراندم عضویت در اتحادیه اروپا، طبیعتا متهم اول در زمینه سازی همچو تلاطمی است. با این همه اشاره به رشد زمینه های بی ثباتی سیاسی در بریتانیا در سالهای آخر تسلط حزب کارگر در دهه قبل، اهمیت دارد.
بحران مالی سال 2008 و به هم ریختن ساختار مالی و اقتصادی بریتانیا، زمینه ساز شکست حزب کارگر در انتخابات 2010 شد. با این همه، همین تحولات ویرانگر بود که دولت ائتلافی محافظه کاران و لیبرال دموکراتها را در مسیر در پیش گرفتن سیاست ریاضت اقتصادی قرار داد.
این سیاست خاص که محافظه کاران به آن علاقه جدی داشتند، باعث شد تا سرمایه گذاری در بخشهای عمومی کاهش یابد و بخشهای خاصی همچون پلیس و امنیت عمومی با کاهش نیرو مواجه شود، سرمایه گذاری در بهداشت و درمان تعدیل شود و از همه بحران سازتر، هزینه های آموزش عالی بود که به سه برابر شدن شهریه های موسسات آموزش عالی برای دانشجویان بریتانیایی انجامید و شورشهای شهری و خیابانی را کلید زد. این ناآرامیها که یادآور اعتراضات آخر دهه 70 و همچنین آخرین دوره نخست وزیر ماگارت ثچر بود، رد پای خود را بر عرصه سیاست ورزی بریتانیا برای همیشه به جای گذاشت.
بحران مالی یورو و وضعیت وخیم اقتصادی یونان، اسپانیا، پرتغال و ایرلند بهانه مناسبی برای یوروستیزان در بریتانیا بود و سبب شد تا پایه های نفوذ حامیان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مستحکم شود. به این ترتیب، قهرمان برگزیت، نایجل فاراژ، به آخر صفحه شطرنج نرسیده، از سربازی خرده پا به یک مهره تعیین کننده تبدیل شد و با حزب خود، UKIP، در انتخابات 2015 علیرغم ناکامی در تمام 650 حوزه انتخابیه، میزان قابل توجهی از آراء را به خود اختصاص داد. در همین انتخابات 2015 بود که فشارهای یوروستیزان، به طور خاص، در دورن حزب محافظه کار، دیوید کمرون را وادار ساخت تا در منیفست انتخاباتی خود، تعهدبرگزاری رفراندم درباره عضویت در اتحادیه اروپا را ارائه کند.
رفراندم برگزیت در سال 2016 بود که اختلافات و تفاوت های نهفته در جامعه بریتانیا را به رخ کشید. فاصله نسلی که با حمایت جوانان از عضویت در اتحادیه و رأی بالای بازنشستگان و سالخوردگان به خروج، پررنگ شد، در برابر به رخ کشیده شدن تفاوتهای جغرافیایی و منطقه ای که به سرعت جامعه بریتانیا را تحت تأثیر قرار داد، ناچیز بود. اسکاتلند که تازه گرد و خاک رفراندم استقلالش فرونشسته بود، در همه نواحی به عضویت در اتحادیه رأی داد که متضاد با سایر مناطق خاک جزیره بود و تنها ایرلند شمالی در همان راستا قرار گرفت. نواحی اندکی خارج از ابرشهر لندن و نواحی اقماریش در خاک انگلستان، به بقای در اتحادیه رأی دادند و به این ترتیب، دوگانگی میان لندن و سایر شهرها، بیش از پیش به رخ کشیده شد. این دوگانگی، داستانی بسیار کهنه در سیاست و فرهنگ و به ویژه اقتصاد بریتانیا است و فاصله میان لندن و نواحی اقماری آن با سایر نواحی، از امور شبه بدیهی گفتمان سیاست ورزی این کشور است .
برگزیت همچو زلزله ای ویرانگر همه چیز را زیر و رو کرد. دیوید کمرون که در اقناع مردم برای رأی دادن به توافق خود با اتحادیه اروپا و بقای در اتحادیه ناکام شده بود، استعفا داد و ترزا می را محافظه کاران به رهبری حزب و نخست وزیری برگزیدند.
ترزا می به مرور در مسیری قرار گرفت که نهایتش قعر دره و استعفا بود. توافق او با اتحادیه اروپا برای دوران پس از خروج، شامل بندهایی بود که برای بسیاری قابل تحمل نبود. از سوی دیگر، گروه خاصی از رهبران عمده جنبش برگزیت، توافق کردن با اتحادیه و امیتاز دادن به مرکل و مکرون را برنمی تابیدند.
اما بذر همه این بی سرانجامی، در واقع قبل از نهایی شدن مذاکرات دومین بانوی نخست وزیر تاریخ بریتانیا، به دست خود او کاشته شده بود. او که به لطف پیروزی حزبش در سال 2015، اکثریتی شکننده داشت، با تکیه بر نظرسنجی ها و برای به دست آوردن اکثریت قاطع، تقاضای انتخابات زودرس کرد و در پی کمپینی به شدت ضعیف و بی رمق، اکثریت خود را از دست داد.
حالا دولت محافظه کار، به لطف تأیید نمایندگان ایرلند شمالی در مجلس عوام، بر سر کار بود و در همین راستا بندهای مربوط به سرنوشت این ناحیه و ارتباط آن با کشور ایرلند که عضوی از اتحادیه اروپا بود، اهمیت فراوانی یافت. در دوران انتخابات عمومی 2017 تا امروز، بریتانیا به عرصه نبرد گروههای مختلفی تبدیل شده است که به سختی می توان آنها را در دو گروه طرفداران و مخالفان برگزیت دسته بندی کرد. کارگران به رهبری جرمی کوربین، به طور رسمی در رفراندم حامیان بقای در اتحادیه بودند؛ اما کوربین به بخشی از حزب کارگر تعلق دارد که به طور سنتی، به عنوان چپ گرایان تندرو، علاقه ای به عضویت در اتحادیه اروپا نداشته اند و خود کوربین زمانی از منتقدان جدی عصویت در اتحادیه بود. در تقابل با حزب محافظه کار و توافق ایرادمندشان با اتحادیه، رگه های تند افراطیان در این حزب، کارگزان، لیبرال دموکراتها و اسکاتلندیهای حاضر در مجلس عوام، چندین بار از تصویب توافق ترزا می جلوگیری کردند و ترزا می، سرانجام، رفت.
بوریس، برگزیت و حالا... انتخابات
بوریس جانسن، بی تردید، جنجالی ترین چهره سیاسی دهه اخیر بریتانیا است. شهردار سابق لندن و چهره ای شوخ و پر سر و صدا که حضور رسانه ای پررنگی در بخش اعظم عمر خود داشته است، به دلیل شباهتهای ظاهری و حتی برخی بی مبالاتی های رفتاری و گفتاری، ترامپ بریتانیا خوانده می شود. بوریس بریتانیاییها با سقوط می به قدرت رسید و در نهایت به آرزوی خود رسید.
بسیاری بر اساس مدارک متقن، بر آنند که حمایت بوریس از برگزیت در طی رفراندم که در نتیجه نهایی بسیار تعیین کننده بود، حاصل محاسبات او برای به قدرت رسیدن پس از کمرون بود از آن رو که همه بر آن بودند که برگزیت با اختلاف نسبتا نزدیک شکست خواهد خورد و بوریس می خواسته است با رهبری جنبش ضد اتحادیه در دوران بعد، به رهبری محافظه کاران و در نهایت نخست وزیری برسد و محاسباتش با رأی آوردن برگزیت به هم خورد. به هر ترتیب، بوریس بریتانیاییها که حامی خروج قطعی و بدون توافق شامل با اتحادیه بوده است، بر خلاف انتظارها، به توافقی با اتحادیه اروپا برای تضمین خروج رسید.
در حالیکه گام اول برای تصویب توافق به طور قطعی در مجلس برداشته شد، او توافق را از ترس تغییر آن توسط نمایندگان مجلس، پس گرفت. به سرعت تقاضای دو سه ماه اخیر بوریس برای انتخابات عمومی که سایر احزاب با آن مخالف بودند، دوباره جان گرفت و با تضمین گرفتن کارگران و لیبرال دموکراتها و اسکاتلندیها برای تمدید ضرب الجل خروج از اتحادیه و تحقق این تمدید، بوریس جانسن، انتخاباتی را که مدتها برای برگزاری تقلا می کرد به دست آورده است. جانسن عملا اکثریت را در مجلس از دست داده است و با اخراج 21 نماینده از حزبش به واسطه عدم همراهی با او و برنامه هایش، نیاز دارد تا در قالب انتخابات تازه، به اکثریت برسد و برگزیت را با اتکاء به اکثریت، نهایی کند.
کمتر از 5 هفته تا روز انتخابات بریتانیا باقی است؛ کمپینهای جذاب و پرفراز و نشیبی آغاز شده اند و روزهای آتی، به طور خاص، سرنوشت یک نسل بریتانیا را رقم خواهد زد. نسلی که در جوانی با سه برابر شدن هزینه های تحصیلی روبرو شد، به سختی در دوران ریاضت اقتصادی تقلا کرد و حالا در دوران بلوغ ذهنی، ده سال پس از بحران اقتصادی 2008 ، نگران تبعات اقتصادی و اجتماعی برگزیت است.
23/ 310 310
نظر شما