حیوان‌های زبان‌بسته و انسان‌های «خوشحال»

این روزها برنامه‌ها و مراسم مختلف به مناسبت کریمس در سرتاسر جهان پررونق است. اما وقتی حیوانات برای بازی در این گونه مراسم دعوت می‌شوند، هر اتفاقی ممکن است بیفتد؛ اتفاق‌هایی که گاه خاطره‌های شاد و مفرحی برای شرکت‌کنندگان در برنامه‌ها به جا می‌گذارند و البته برگزارکننده‌ها هم از این موضوع ناراحت به نظر نمی‌رسند.

کشیش کریستوفر وایت تعریف می‌کند که دو سال پیش در نمایش میلاد مسیح در کلیسای وست‌مینیستر، شتری به نام «یاهو» ستاره نمایش بوده است. کلیسای شهر ویتبی پر بود از جمعیت که درهای کلیسا باز شد و «یاهو» با عظمت خاصی وارد شد. اما این شتر هنوز دو قدم جلوتر نرفته بود که فهمید نیاز به دستشویی‌رفتن دارد. درست همان موقع و همان جا!

وایت به خاطر می‏آورد که این کار او چیزی حدود پنج دقیقه طول کشید: «به طرز چشمگیری طولانی بود.»

وست مینیستر یکی از اندک کلیساهایی است که حیوانات می‏توانند در نمایش مخصوص میلاد مسیح نقش ایفا کنند. حیواناتی مانند شتر، خر، بز و گوسفند که آنها را بیشتر از مزارع خارج از تورنتو و باغ‏وحش‏های خصوصی می‏آورند. در این کلیساها استفاده از حیوانات برای مراسم شب کریسمس به یک سنت تبدیل شده و موجب جذب صدها نفر به کلیسا می‏شود که برای دیدن نمایش این شب خاص جمع می‏شوند.

به گفته کشیش دکتر اندرو استرلینگ، این شانزدهمین سال است که حیوانات در برنامه‌های کریسمس کلیسای یادبود تیموتی‌ایتون حضور دارند. این حیوانات که شامل شتر هم می شود، در کنار تعدادی از کودکان و بزرگسالان، این مراسم را اجرا می‏کنند. سال گذشته چیزی حدود سه هزار نفر شاهد این برنامه 45 دقیقه‏ای بودند.

استرلینگ می‏گوید، آدم‏های نمایش از چند هفته قبل از کریسمس تمرین می‏کنند اما حیوانات بازیگر فقط برای اجرای اصلی می‏آیند، چون کاملاً به این مراسم آشنا هستند اما وقتی با حیوانات کار می کنید همیشه جایی برای غافلگیری باقی می‏ماند.

وقت‌شناسی یا شاید هم وقت‌نشناسی؟!
چند سال پیش، استرلینگ داشت نقش شاه هرود را بازی می‏کرد. درست بعد از این‏که آواز خواندنش را شروع کرد، خری که در سالن بود هم شروع کرد با صدای بلند عرعر کردن و بعد از این‏که آواز استرلینگ تمام شد، او هم ساکت شد. او می‏گوید: «جداً خنده دار بود.»

یک بار دیگر هم درست وسط مراسم دعا، گوسفندی شروع کرد به بع بع کردن. استرلینگ می‏گوید: «این‏ها اصلاً وقت‏شناس نیستند. البته شاید هم به جهاتی اتفاقا خیلی هم وقت‌شناس هستند!»

پدر ریک تاماس، کارگردان و تهیه کننده این مراسم در کلیسای تیموتی ایتون می‏گوید: «با وجود این اشتباهات، همچنان حیوانات به این مراسم دعوت می‏شوند. حضور آنها باعث می‏شود نوعی حس معصومیت و ملاطفت در مراسم ایجاد شود. در تمام طول نمایش هم، تربیت کننده‏هایشان آنها را همراهی می کنند.»

اما بعضی وقت‏ها، از دست تربیت کننده‏ها هم کاری ساخته نیست و حیوانات کار خودشان را می‏کنند. مثلاً یک سال، خری که همراه بازیگران نقش مریم و یوسف بازی می‏کرد، حاضر نشد صحنه را ترک کند و هیچ ترفند و سقلمه‏ای هم کارساز نشد. کشاورزی که در میان تماشاچیان بود به تاماس پیشنهاد داد که بز روی صحنه را پایین بفرستند. بلافاصله خر هم به دنبال او پایین آمد.

وایت به خاطر می‏آورد که یکبار در کلیسای اسپرینگ بنک، گوسفند شکم‌گنده‏ای را در مراسم شرکت داده بودند. ناگهان سگی که آنجا بود، به گوسفند پرید و بنای پارس‌کردن گذاشت. گوسفند هم شروع کرد به بع‌بع‌کردن و پشت او هم بزغاله‏ای به بع‏بع افتاد! کشیش وایت می‌گوید در این سال‌ها کلی اطالاعات درباره هم‌سازی یا ناسازبودن بعضی حیوانات با هم‌دیگر پیدا کرده است.

جالب این‏جاست که این خود وایت بوده که وقتی در سال 1992 به کلیسای وست مینیستر پیوسته ، پای حیوانات را به این مراسم باز کرده است. او هنوز یکی از نمایش‏ها را به خاطر می آورد که در آن لاماها روی سکوی مخصوص کشیش‏ها پریده و همه را وحشت زده کرده بودند.

اما برخلاف این تجربه‏های نه چندان خوشایند، حیوانات موسسه خیریه «کشتی نوح» که دربرنامه‏ها و فعالیت‏های به نفع کودکان شرکت می‏کنند، مودب و خوش رفتارند. وایت می‏گوید: «آنها دیگر بخشی از این مراسم سنتی شده‏اند و هرساله صدها نفر را به کلیسا می‏کشانند. ما به هیچ عنوان آنها را با چیز دیگر عوض نمی‏کنیم».

تورنتو استار، 26دسامبر 2008 - رها زاهدپور