رضا دانشمندی: بسیاری از تحلیلگران ایران را آزمون بزرگ دیپلماسی رئیس‌جمهور شش ماهه آمریکا می‌دانند، ظاهراً خود او نیز شدیداً به این موضوع فکر می‌کند و از هر فرصتی برای حل این مسئله استفاده می‌کند؛ حتی در ایتالیا و مشخص‌تر شهر زلزله زده آکویلا، در دیدار 30 دقیقه‌ای با رئیس‌جمهور برزیل در حاشیه اجلاس سران جی8 نیز این موضوع را دنبال کرد.
اوباما پس از پذیرش پیراهن زرد رنگ تیم ملی برزیل که توسط بازیکنان این تیم امضا شده بود، به هدیه‌دهنده یعنی رئیس‌جمهور برزیل مأموریت داد تا در موضوع هسته‌ای ایران میانجیگری کند. رئیس‌جمهور آمریکا که پس از سفر به روسیه و دیدار با مقامات این کشور، مستقیماً به ایتالیا رفته بود، کاملاً متوجه شده بود که برای حل مسئله ایران نمی‌تواند به روس‌ها امید ببندد و در نتیجه تشدید تحریم‌ها بی‌معنا خواهد بود. شاید به همین دلیل اوباما بر آن شد تا طرق کدخدامنشانه را نیز بیازماید و در این مسیر بجای کشورهای اروپایی توسعه یافته، برای ایجاد حس نزدیکی و توازن، از کشوری درحال توسعه برای وساطت در مورد ایران استفاده کند.
بنابر گزارش آسوشیتدپرس، رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید ضمن اشاره به پیوندهای تجاری نزدیک برزیل و ایران مدعی شده است که اوباما به دسیلوا گفته بود که روابط میان برزیل و ایران فرصت بی‌نظیری برای تکرار موضع گروه هشت درباره ایران پیش آورده است. بی.بی.سی. هم پس از این دیدار که ماه پیش برگزار شد اعلام کرد با توجه به رابطه دوستانه دسیلوا و اوباما، روابط تجاری بالای ایران و برزیل و وضعیت مشابه برزیل در گذشته در پیگیری برنامه هسته‌ایش، اوباما از او خواسته تا با ایرانی‌ها صحبت کند. بنابر گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس در این دیدار دسیلوا هم بارها تکرار کرده بود «ما می‌توانیم»!
یکی از دلایل اصلی اهمیت موضوع ایران برای برزیل، رویای این کشور برای تصاحب کرسی دائم شورای امنیت است. بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، برزیل که امیدوار است کرسی دائمی در شورای امنیت سازمان ملل کسب کند، گفته است که این کشور قادر خواهد بود تا به عنوان متعادل‌کننده‌ای میان اسرائیل و فلسطینی‌ها اقدام کند چرا که هر دو طرف به برزیل اعتماد دارند. 5 مردادماه وزیر خارجه برزیل اعلام کرد که تعامل و درگیری کشورهایی که در مناطق مختلف جهان تأثیرگذارند، کاملاً ضروری است. او ایران را بازیگری حیاتی خوانده وگفته بود به باور او یکی از دلایل شکست مکرر طرح‌های صلح این است که همیشه یک گروه مشخص از بازیگران دست اندر کار آنها بوده‌اند.
سفر احمدینژاد به برزیل
در این میان روز سه شنبه دستیار رئیس‌جمهور برزیل اعلام کرد که احتمالاً محمود احمدینژاد تا دی ماه از این کشور دیدار خواهد کرد. بنا به گفته این مقام برزیلی موضوع برنامه هسته‌ای تهران موضع اصلی این سفر خواهد بود. مارکو اُرلیو گارسیا، مشاور رئیس‌جمهور برزیل در امور خارجی گفت «امیدواریم برنامه ملاقات رئیس‌جمهور ایران قطعی‌تر شود، چرا که این دیدار فرصت ممتازی برای برزیل است بویژه با توجه به برنامه هسته‌ای ایران، نظراتی را در میان گذارد». این مقام برزیلی گفت: باراک اوباما از برزیل خواسته است تا نقش تعدیل‌کننده‌ای ایفا کند و وزیر امور خارجه اسرائیل نیز گفته که برزیل می‌تواند از نفوذش استفاده کند». بنابر گزارش خبرگزاری فرانسه، برزیل از برنامه انرژی هسته‌ای
صلحآمیز ایران پشتیبانی کرده است. گارسیا گفته که زمان سفر احمدینژاد هنوز مشخص نیست، اما تا دی ماه این سفر صورت خواهد پذیرفت. قرار بود احمدینژاد در اردیبهشت ماه سال‌جاری از برزیل دیدار کند که به علت انتخابات ریاست جمهوری کشورمان کنسل شد.
پیش از این آبان ماه سال گذشته وزیر خارجه برزیل به ایران سفر کرده و گفته بود «پیوندهای ایران و برزیل دارای پتانسیل عظیمی است و من نخستین وزیر امور خارجه برزیل هستم که طی 13 سال گذشته برای گسترش روابط دوجانبه به تهران سفر کرده‌ام». حجم مبادلات سالانه میان دو کشور به 2 میلیارد دلار می‌رسد.
سفر لیبرمن به آمریکای لاتین
برزیل در حالی به یک میانجی میان کشورهای مسلمان و غرب تبدیل می‌شود که اواخر تیر ماه اویگدور لیبرمن وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در سفر به آمریکای لاتین در ملاقات با رئیس‌جمهور بزرگترین کشور آمریکای لاتین، از او خواست تا برای کمک به توقف برنامه هسته‌ای ایران از نفوذش استفاده کند. هدف سفر 10 روزه لیبرمن به 4 کشور آمریکای‌لاتین جلوگیری از گسترش نفوذ ایران در این منطقه اعلام شده بود. لیبرمن پس از دیدار با رئیس‌جمهور برزیل گفت: «تصور می‌کنم که برزیل بیش از سایر کشورها می‌تواند ایرانی‌ها را جهت توقف برنامه هسته ایشان متقاعد کند و البته این توانایی را دارد که فلسطینی‌ها را نیز برای شروع مذاکرات مستقیم قانع نماید». لیبرمن خاطر نشان کرد که برزیل روابط مطلوبی هم با ملل مسلمان دارد و هم با اسرائیل. به رغم اظهارات صریح لیبرمن، سیلوا پس از دیدار با او از هر گونه اظهار نظری خودداری کرد. اما وزیر امور خارجه برزیل گفته بود که قانون اساسی برزیل تولید تسلیحات هسته‌ای را ممنوع ساخته و «امیدواریم سایر کشورها نیز تنها برای مقاصد صلحآمیز اقدام به تحقیقات هسته‌ای کنند».
نظر شما