اندیشمندان سیاسی غرب در نگاه به شرق اختلاف نظرهای زیادی دارند. در میان حجم زیاد انتقادات، اندیشمندانی همچون هگل انسان های شرقی را انسان هایی کامل نمی دانند. این افراد بر این باور هستند که این انسان ها به خاطر شرایط موجود جغرافیایی به نقطه تکامل نمی رسند و نمی توانند آزادانه رفتار کنند.
اندیشمندی مانند هگل بر این مساله اصرار دارد که امپراطوری ژرمنی بسیار والا بوده و نمونه مدرن آزادی به شمار رفته، فقط انسان های ژرمن می توانند به آزادی برسند و امکان ندارد مردمی به جز ژرمن ها بتوانند به آزادی برسند. این ایده نژاد پرستانه به نوعی مبنای رفتاری هیتلر واقع شد و مورد سو استفاده قرار گرفت.
البته چنین اندیشه ای در نظریات ابن خلدون و مونتسکیو نیز دیده می شود که جغرافیا به نوعی مبنای شکل گیری شخصیت قلمداد شده و این اندیشمندان اصرار داشتند که موقعیت جغرافیایی مبنای شکل گیری شخصیت افراد است، به ترتیبی که فقدان آب کافی خود عاملی برای گسترش حکومت های خود کامه محسوب می شود.
این نظریه توسط متاخرین توسعه و نوسازی زیر سوال رفت زیرا برخی از اندیشمندان نظریه جامعه مدنی را مطرح کرده، بر این مساله تاکید نمودند که که اگر ساخت حکومت یک جانبه باشد مردم خود به دنبال استبداد خواهند رفت.
این نظریات در حالی مطرح شد که در دهه 30 میلادی، شاهد شکل گیری حکومت های فاشیستی و دیکتاتوری در اروپا بودیم در حالیکه این نظریات در تناقض با نظریات اندیشمندان اروپایی قرار می گرفت که اروپا بستر آزادی است. به دنبال این اتفاق، نظریات دیگری شکل گرفت که بر این باور بود که سایر مولفه ها به جز جغرافیا در شکل گیری شخصیت موثر است.
در مورد فرهنگ سیاسی کشورهای شرق، یک نظریه مشخص وجود ندارد به گونه ای که بسیاری بر این اعتقاد هستندکه ساختار سیاسی این کشورها به صورتی است که اجازه نمی دهد که ساختار دموکراتیک در این کشورها شکل بگیرد تا زمانیکه این مساله محقق نشود جهان سوم مرتب در حال آزمون و خطا هستند و حاضر نیستند از تجربیات دیگران استفاده نمایند.
استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
/27214
نظر شما