مهدی خاکی فیروز: می‌گویند نیاز، ما در اختراع است و چه نیازی بالاتر از احتیاج مدیران دولتی به جا گرفتن در صف دانشمندان و مخترعان؟ ماجرای تخلف علمی وزیر صنایع و همدست او در ثبت اختراع فردی دیگر به نام خود، تاکنون بارها در رسانه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. «خبر» در 5 و 10 مرداد ماه با انتشار گزارش‌هایی به بررسی این موضوع پرداخت. در این گزارش‌ها از مازیار حسینی رئیس وقت مرکز بحران شهرداری تهران نیز نام برده شده و مطالبی منتشر شده که خوشایند این مقام نبود. به همین دلیل، همکاران او در شهرداری تهران با ارسال جوابیه‌ای، خواهان نشر آن در روزنامه شدند.
در بخشی از این جوابیه آمده است: «بعد از زلزله دلخراش بم که موجب تأثر و تأسف عمیق و تحریک احساسات مردم شریف کشورمان گردید، شماری از هموطنان با نیت خیر و حس انسان‌دوستی و البته بعضاً بدون داشتن تجربه و تخصص در زمینه مهندسی سازه و زلزله به ارائه طرح‌هایی جهت کاهش تلفات ناشی از زمین‌لرزه مبادرت ورزیدند. تعداد زیادی از این طرح‌ها بدون پشتوانه علمی و تجربه عملی در آن زمان در رسانه‌های جمعی از جمله مطبوعات منعکس می‌گردید و برخی از آنها نیز به مراکز مرتبط با موضوع زلزله از جمله مرکز مدیریت بحران شهر تهران ارائه شد. این طرح‌ها تحت عناوینی از جمله سلول امن، اتاقک ضدزلزله، تختخواب ضدزلزله، قفس امن، ساعت هشدار زلزله، زنگ هشدار زلزله و. . . به‌طور مکرر مطرح می‌گردید که یکی از آنها نیز طرح «اتاقک‌های ضدزلزله» آقای فرزاد سلیمی بود. این طرح در قالب یک طرح ساده گرافیکی و بدون تأیید و تصویب هرگونه مرجع علمی و حتی محاسبات ابتدایی فنی ارائه شده بود. سیاست کلی مرکز مدیریت بحران شهر تهران در آن زمان ارجاع ارائه‌دهنده اینگونه طرح‌ها که عمدتاً فاقد صلاحیت علمی و تخصصی در زمینه طرح ارائه شده بودند، به مراکز پژوهشی و تحقیقاتی معتبر و مرتبط ازجمله مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن بود که یکی از مراکز تخصصی و رسمی کشور در این موضوع به‌شمار می‌آید.»
اختراع قبل از زلزله بود
فرزاد سلیمی مخترع رسمی طرح اتاق امن اما نظر دیگری دارد. او در گفت و گو با «خبر» در پاسخ به مازیار حسینی می‌گوید: «چرا باید جنابعالی که در شهرداری هستید و طرح اتاق امن را از بنده دریافت داشته‌اید و رسید داده‌اید، تصادفاً نخستین فردی در کشور باشید که در جمع خبرنگاران و در کنار آقایان، مژدۀ اختراع اتاق امن توسط شهرداری را اعلام کند؟ همانطوری که از تاریخ ثبت نامه‌‌ام نیز مشخص است، بنده صبح 6 دی 82 و زمانی که در مسیر آمدن به سازمان مدیریت بحران بودم از رادیوی خودرو، خبر زلزله بم را شنیدم و دقایقی بعد نیز طرح اتاقک امن خود را به آن سازمان تحویل دادم. برخلاف گفته شما، تا قبل از بنده طرحی به شما ارائه نشده بود و اگر اینچنین بود حتماً به دادگاه ارائه می‌شد و نتیجۀ رأی را تغییر می‌داد. زیرا مهمترین معیار در قانون ثبت اختراعات مشابه تقدم زمانی است، حتی اگر این تقدم به اندازۀ یک دقیقه باشد.
او در ادامه سخنان خود خطاب به مازیار حسینی تأکید می‌کند: «شما با اعلام اینکه طرح بنده غیرکارشناسی بوده است، در واقع به رأی دادگاه ایراد وارد کرده‌اید و این در حالی‌است که در رأی آمده است: خواندگان، طرح خواهان (بنده) را بدون هیچ تغییری تقلید و مشابه‌سازی کرده‌اند.» به گفته فرزاد سلیمی، او طرح اتاق امن را، نه پس از زلزلۀ بم بلکه 8 ماه قبل از آن و در خرداد 82 اختراع کرده و بلافاصله نیز با رایزنی‌های گسترده آن را به تأیید اساتید تراز اول زلزله دانشگاه شریف، ستاد حوادث غیر مترقبه وزارت کشور، همچنین مرکز تحقیقات وزارت مسکن و از همه مهمتر پژوهشگاه بین‌المللی مهندسی زلزله و اساتید محترم آن مرکز رسانده است؛ یعنی همان مرکزی که دکتر مازیار حسینی مدرک دکترای خود را از آن دریافت کرده است.
طرح نیمهکاره
در ادامه جوابیه سازمان مدیریت بحران آمده است: «درخصوص مراجعه آقای سلیمی به مرکز و ارائه طرح، معاونت ذیربط در مرکز مدیریت بحران شهر تهران با ایشان ملاقات و پس از آگاهی از نبود آزمایشات، محاسبات مهندسی و دست‌کم تیم متخصص دارای صلاحیت پیرامون موضوع، ایشان را جهت تأمین مراتب فوق به مراکز پژوهشی دارای صلاحیت احاله نموده و از آن به بعد نیز به طور کلی ارتباط موضوعی ایشان با مرکز مدیریت بحران شهر تهران و به تبع آن ریاست مرکز قطع گردیده است.»
اکنون گفته‌اید که بنده از سال 82 تاکنون ارتباطم را با سازمان مدیریت بحران قطع کرده‌ام؛ بنده در اسفند 83، جهت پیگیری حقوق مالکیت فکری طرح اتاق امن، بلافاصله سعی زیادی جهت ملاقات با شما نمودم و این شما بودید که حاضر نشدید حتی برای دقیقه‌ای بنده را ببینید و پیغام دادید به جنابعالی ربطی ندارد، به آقای محرابیان مراجعه نمایم. جناب آقای حسینی، از شما که ادعای محبت، صفا و صمیمیت نسبت به مخترعین دارید، اینگونه رفتارها انتظار نمی‌رود.
مطابق جوابیه مرکز مدیریت بحران شهر تهران، بررسی و اجرای طرح اتاق امن ربطی به این مرکز و ریاست آن ندارد.
سلیمی در این خصوص می‌گوید: اگر طرح اتاق امن آنگونه که می‌گویید به شما ربطی ندارد، پس چگونه همزمان با آغاز تبلیغات گستردۀ شهرداری در خصوص اختراع اتاق امن، شما نیز به عنوان مدیریت بحران شهرداری اقدام به تکثیر و توزیع صدها هزاربستۀ CDو کتاب آموزشی رایگان با محتوای اتاق امن به درب منازل و مدارس تهران کردید.
اگر طرح بنده غیر کارشناسی بوده است و به شما ارتباطی نداشته است، پس چرا در دی‌ماه 82 از معاونت محترم تحقیقاتتان آقای دکتر روحانی‌منش (که فردی صادق هستند) خواستید تا از بنده دعوت به عمل آورده و جلسۀ توجیهی مفصلی را برگزار نمایند؟
اگر طرح اتاق امن شهرداری (سابق) به جنابعالی ربطی ندارد، پس چرا تمامی مستندات و مدارک پروژۀ اتاق امن، همچنان در نزد جنابعالی باقی مانده است و حتی اخیراً که از سوی دفتر شهردار تهران خواسته می‌شود که رونوشتی از سوابق طرح اتاق امن را در اختیار آن مقام بگذارید، چرا با وجود گذشت 8 ماه از صدور این نامه یا دستور، تاکنون به آن وقعی ننهاده و پاسخی نداده‌اید؟ البته امید است که حداقل در حوادث غیر مترقبه و بحرانی تهران که طبعاً نیاز به سرعت عمل بالایی می‌باشد، جنابعالی بتوانید موفق‌تر از اینگونه موارد مدیریت نمایید.
یکی از مسائل مطرح شده در گزارش 10 مرداد «خبر» با عنوان «پس‌لرزه‌های یک اختراع»، گفته آقای فرزاد سلیمی مبنی بر دریافت تقدیرنامه از سوی مرکز مدیریت بحران شهر تهران بود. مسئولان روابط عمومی این مرکز در پاسخ به این گزارش، یادآور شدند: «به جهت حفظ احترام و تکریم شخصیت افراد ارائه‌کننده و عدم سرخوردگی آنان، به‌طور معمول تشکر و قدردانی از تلاش انسان‌دوستانه ایشان نیز به عمل می‌آمد که این عمل طبیعتاً به معنا و مفهوم تأیید طرح ارائه شده و یا صدور «تقدیرنامه» از جانب مرکز نبوده است و قطعاً عنوان «تقدیم» و یا «اهدا» نیز برای یک مکاتبه معمولی عنوان مناسبی نبوده و نامه مذکور تنها به عنوان یک پاسخ به آقای سلیمی ارائه شده است.
واضح و آشکار است که بین یک تعارف و تکریم ساده و یک عنوان دقیق حقوقی به نام «تقدیرنامه» تفاوت بسیار است. قطعاً مخاطبان محترم تصدیق می‌فرمایند که صدور یک تقدیرنامه فارغ از صلاحیت مرکز صادرکننده آن، نیاز به احراز کفایت و اصالت علمی و فنی طرح و یا طراح دارد، در صورتی که ارجاع طرح ابتدایی آقای فرزاد سلیمی، که براساس مستندات موجود از تخصص فنی و تحصیلات دانشگاهی مرتبط با مهندسی سازه و زلزله نیز برخوردار نبوده‌اند به یک مرکز تحقیقاتی، به وضوح نشان‌دهنده عدم تحقق شرایط صدور تقدیرنامه برای ایشان از جانب مرکز مدیریت بحران به شمار می‌آید.
خوانده، متهم نیست
نکته دیگری که در جوابیه ارسالی به «خبر» آمده، آن است که «بهتر بود آن روزنامه محترم تفاوت واژه‌های حقوقی را در متن گزارش خود مد نظر قرار می‌داد چرا که در عرف قضایی بین واژه «متهم» که در دادگاه‌های کیفری و در ارتباط با طرح یک شکوائیه عنوان می‌شود با واژه «خوانده» که در دعاوی حقوقی و طی یک دادخواست حقوقی مطرح می‌گردد تفاوت فاحشی وجود دارد. کما اینکه در متن پاراگراف اول گزارش (صفحه 1) و در مقدمه آن به موضوع مورد بحث که تحت عنوان یک خواسته حقوقی در دادگاه عمومی (حقوقی) مطرح بوده به صراحت اشاره گردیده و لذا جای تعجب است که در پاراگراف دوم با وجود این معنا از نام ریاست مرکز وقت مدیریت بحران به عنوان «متهم» یاد می‌شود و اشاره‌ای نیز به نتیجه دادرسی دال بر عدم دخالت و طرفیت ایشان نمی‌گردد.»
فرزاد سلیمی خطاب به مازیار حسینی می‌گوید: جنابعالی در نامه‌تان فرموده‌اید که دادگاه شما را تبرئه نموده است، بله این چنین است، ولی تقاضای دادخواست حقوقی، ابطال ثبت اختراع و جبران ضرر و زیان بوده است و به دلیل اینکه نام شما در برگۀ ثبت اختراع نبوده است، تبرئه شدید. ولی در نظر است تا به زودی برای شناسایی و اثبات عاملین سرقت طرح اتاق امن و مجازات خیانت در امانت و اعمال مجازات مادۀ 23 قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان، دادخواستی کیفری به جریان بیفتد که در این رابطه از چهار نفر شکایت خواهد شد.
نظر شما