در همین «خبرآنلاین» خواندم که از قول آقای اکبر ایرانی، مدیرعامل موسسه میراث مکتوب نوشته شده بود؛ «خارجیها بهتر از ما مراقب نسخ خطی ما هستند»، یاد ماجرایی افتادم که شاید مناسب این مقال باشد. سال گذشته دو مجلد نسخه خطی که مدتها بود دنبالشان بودم-«عدهالداعی و نجاهالساعی» از ابنفهد حلّی و «طبالصادق» محمد علی خلیلی- را با زحمت زیاد پیدا کردم اما صاحب نسخ اجازه امانت و استفاده نمیداد (که در تحقیقم از آنها بهره بگیرم) در نهایت تصمیم گرفتم آن دو نسخه را بخرم تا مشکلم حل شود و خریدم.
از نظر اوضاع فیزیکی، هرچند واژگان و جملات کتابها قابل تشخیص بودند اما از لحاظ جلد و شیرازه و بدرقه وضعیت مناسبی نداشتند از این رو تصمیم گرفتم آنها را به مرمتگران نسخ خطی بسپارم تا ضمن میکروبزدایی، اندکی هم مرکبهای درهمرفته برخی واژگان اصلاح شود و خلاصه دستی به سر و روی کتابها کشیده شود.
با مشورت یکیدو تن از استادان، سه مرکز برای انجام این کار به من پیشنهاد شد؛ مرکز مرمت نسخ خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، گنجینه نسخ خطی کتابخانه ملی و در نهایت بخش مرمت نسخههای خطی کتابخانه دانشگاه تهران.
در وهله نخست در تماس با کتابخانه مجلس شورای اسلامی این پاسخ را دریافت کردم که اساسا هیچ کاری از بیرون از مجموعه کتابخانه مجلس را نمیپذیرند و عذر خواستند. در مرحله بعد و در تماس با گنجینه نسخ خطی کتابخانه ملی پاسخ دادند که سرشان شلوغ است و فعلا انجام نمیدهند و در نهایت کتابخانه دانشگاه تهران برای این مرمت ـ در حالی که هنوز نسخهها را ندیده بودند ـ مبلغی را درخواست کردند که چندین برابر ارزش مادی خود کتابها بود. این بود که از انجام این کار بالاجبار منصرف شدم و آن را تا فرصتی دیگر معطل گذاشتم.
ناگفته نماند که در تماس با هریک از این مراکز چقدر پشت خطوط آزاد تلفن میماندم و کسی پاسخگو نبود و بعد از چندین تماس و پاسخ صدایی عصبانی، شماره دیگری میدادند که باید با فلانی تماس بگیری ـ که از آوردن این اسامی درمیگذرم ـ که تعداد این شماره تلفنها خود چند صفحه از سررسید سال گذشتهام را اشغال کرده است. واقعا خندهدار نیست؟
در چنین فضایی حق دقیقا و تحقیقا با جناب ایرانی است؛ همان بهتر که نسخ خطی ما یا در خانه ها نصیب موریانه ها شود و یا در معاملات زیرزمینی، نصیب خارجی ها؛ خودمان بعدها می رویم و با مبالغ هنگفتی همین نسخ خطی ترمیم شده را اجاره می کنیم و برای نمایش موقت به ایران میآوریم!
60
نظر شما