۱۰ خانه در تهران که پس از قرنطینه و کرونا باید رفت

در این مطلب چند مورد از خانه های تاریخی و قدیمی تهران که از دیدنی های تهران بشمار می روند و در سایت توریستگاه آورده شده را با هم مرور خواهیم کرد.

جهت مشاهده خانه های بیشتر، سایر مکان های دیدنی تهران و همچنین تفریحات تهران و دسترسی به اطلاعات راهنمای سفر به تهران بیشتر همچون رستوران ها، هتل ها و مراکز خرید تهران به آدرس www.touristgah.com مراجعه نمایید.

۱- خانه انیس الدوله

در خیابان ولی عصر بالاتر از چهارراه مولوی پشت ایستگاه اتوبوس خانه دو طبقه ۷۲۱ متری وجود دارد که روی آن تابلوی بزرگ اتحادیه تهیه و تولید گوشت گوسفندی تهران نصب شده است. البته این خانه زمانی محل زندگی سوگلی ناصرالدین شاه یا به اصطلاح ملکه ایران، سومین همسر عقدی ناصرالدین شاه بوده است و  کمتر کسی قصه آن را می داند. در این خانه کمتر نشانه ای از زرق و برق خانه های اشرافی قجری دیده می شود.

این خانه ۱۴۰ سال پیش ساخته شد و دارای دو درب می باشد. یکی از درب ها به حیاط خانه راه دارد و دیگری مستقیم به عمارت متصل است. حیاط عمارت دارای درختان کهنسال و یک حوض بزرگ می باشد. عمارت خانه یک پله پایین تر از سطح حیاط است و دارای یک ایوان با ستون های یونانی است. طبقه اول این خانه دارای دو اتاق، آشپزخانه، حمام، رختکن، انبار و دستشویی می باشد و توسط یک دستگاه پله به طبقه دوم راه می یابد. در طبقه دوم دو سالن بزرگ و یک آشپزخانه کوچک وجود دارد و تنها تزیینات خانه شومینه های آن هستند.

۲- خانه دکتر حسابی

خانه پروفسور محمود حسابی از سال ۱۳۷۲ بعد از مرگ ایشان تبدیل به موزه دکتر حسابی شده است. این خانه در سال های ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ به سفارش معز السلطان پدربزرگ دکتر حسابی و توسط یک معمار روس طراحی و ساخته شد. بعدها پدر دکتر حسابی در خانه ساکن شد و بعد از آن دکتر حسابی در آن سکنی گزیدند و در حال حاضر نیز محل  زندگی پسر ایشان ایرج حسابی است. این خانه با تمام خانه های دیگری که به عنوان موزه جنبه گردشگری پیدا کرده اند یک فرق اساسی دارد. در این خانه سبک زندگی دکتر حسابی بیش از معماری خانه اهمیت دارد. در تهران حرم امام خمینی، حرم شاه عبدالعظیم حسنی، کاخ گلستان و بسیاری از عمارت های قاجاری وجود دارند که از لحاظ به رخ کشیدن معماری شرقی و تزیینات داخلی در رده اول در دنیا قرار دارند. اما ارزش منزل دکتر حسابی به سبک زندگی این استاد عالیقدر است. ایشان نه تنها دانشمند علم فیزیک می باشند بلکه متولی ساخت اولین دانشگاه در تهران نیز هستند و به پیشنهاد ایشان دانشگاه تهران ساخته شد. در موزه دکتر حسابی بازدیدکنندگان با روش زندگی ایشان آشنا می شوند.

در این موزه انسانیت جزو دروسی است که بازدیدکنندگان آن را از نزدیک لمس می کنند وقتی می بینند که چگونه پروفسور حسابی دسترسی راحت اشیا را برای همسر کم بینایش فراهم کرده اند. بازدیدکنندگان همچنین یاد می گیرند که چگونه دکتر حسابی از وسایل خراب نهایت بهره را می برده اند. در بخش دیگری از این موزه مدارک علمی استاد، وسایل شخصی ایشان و تقدیر نامه های استاد نیز در معرض نمایش عموم قرار گرفته است. حجم کارهایی که دکتر حسابی در زمان حیات انجام داده اند بازدیدکننده را به این فکر وا می دارد چگونه وقتی که دکتر حسابی مانند بقیه زمان محدودی را زندگی کرده این حجم از فعالیتهای سیاسی و علمی را انجام داده است. قبل از اینکه به چیدمان این خانه بپردازیم کمی به شخصیت دکتر حسابی و سمت هایی که داشته است می پردازیم.

۳- خانه رهنما

خانه رهنما در زمینی به مساحت ۵۰۰۰ متر مربع در اواخر دوره قاجار بنا شده است خانه رهنما در میانه یک باغ مشجر با درختان چند ده ساله قرار گرفته است و مانند همه خانه های قاجاری تزیینات مقرنس کاری نقاشی و آینه کاری و گچبری های زیبا در دیوارها و سقف های آن بسیار دیده می شود. این خانه متعلق به نویسنده دو کتاب مشهور پیامبر و حسین زین العابدین رهنماست که در سال ۱۲۷۲ هجری خورشیدی در نجف متولد شد. وی در سال ۱۳۲۰ مدیر مسئول روزنامه ایران بود. وی در چندین دوره نماینده مجلس شد و همچنین سفیر ایران در کشور فرانسه و کشورهای عربی بود. رهنما آثار زیادی را از فرانسه و عربی به فارسی ترجمه کرده است چراکه به زبان عربی و فرانسه کاملا مسلط بود. مهمترین اثر وی ترجمه قرآن به زبان فارسی با حفظ تمام قواعد دستور زبان فارسی در سال ۱۳۴۶ می باشد. سرانجام رهنما در سال ۱۳۶۸ دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت. در حال حاضر این منزل محل سکونت دختر این پژوهشگر ایرانی می باشد.

۴- خانه شریفی ها (خانه چرخان)

در سال ۱۳۹۱ در اخبار چندین کشور مختلف و به زبان های مختلف خبری مبنی بر وجود خانه ای چرخان در خیابان دروس تهران پخش شد. خانه ۱۶۳۰ متری که کلنگ احداث آن در سال ۱۳۸۸ زده شد و در سال ۱۳۹۱ نیز به ثبت ملی رسید. سبک معماری این خانه مدرن است و توسط علیرضا تغابنی دانشجوی ورودی ۱۳۷۴ دانشگاه گیلان در رشته معماری و رتبه اول دکترای دانشگاه علوم و تحقیقات تهران در این رشته طراحی شده است. خانه بسیار ساده ای که حتی در آن خبری از گچبری هم نیست دیوارها بسیار ساده که روی آن تابلوهای نقاشی ساده دیده می شود و نورپردازی تنها تزیین این خانه است.

این خانه چهارطبقه دارای استخر، جکوزی و سونا بر روی بام خانه است. یک کتابخانه اختصاصی و باشگاه اختصاصی با تمام تجهیزات بدنسازی در زیرزمین خانه وجود دارد که به سفارش آقای فرشاد شریفی و همسرش مژگان زارع مالکین خانه ساخته شده است. تمام طبقات دارای سالن پذیرایی، آشپزخانه و اتاق خواب می باشند. طبقه چهارم اتاق بازی بچه ها و اتاق کارآقای شریفی است. روی پشت بام یک روف گاردن در کنار استخر طراحی شده است. شریفی همیشه به دنبال داشتن خانه ای خاص و منحصر به فرد بود و از مهندسین معمار خواست که اولین خانه چرخان در ایران را برای او طراحی کنند. قبلا رستوران های گردان زیادی در تهران و سایر شهرهای ایران ساخته شده بود ولی تفاوت اصلی آن ها این بود که رستوران بر روی بام قرار می گرفت و موقع چرخیدن فقط به یک موتور نیاز داشت. در حالیکه شریفی می خواست منحصر به فرد بودن این خانه نه تنها از داخل بلکه از بیرون هم قابل مشاهده باشد. قرار بر این شد که نمای جلویی خانه، که در واقع اتاق های خواب بودند، در سه طبقه به صورت مجزا با یک کلید به چرخش درآید. بدین منظور لازم بود حفاظ شیشه ای جلوی بالکن موقع چرخش بخوابد و پله ای که وظیفه هوابندی را دارد باید موقع چرخیدن بسته شود و در موقع ثابت شدن دوباره باز شود. علاوه بر همه این ها باید در طراحی دقت می شد تعارضات حجمی وجود نداشته باشد تا سازه امکان چرخیدن داشته باشد.

خانه شریفی ها به گونه ای طراحی شد که در تابستان ها امکان استفاده از تراس و نورگیری از سمت خیابان وجود داشته باشد و در زمستان ها نورگیری صرفا از طریق نورگیرهایی که در سقف تعبیه شده اند و دسترسی آن ها از طریق پنجره های اتاق که رو به وید هستند امکان پذیر باشد. البته ایراداتی هم به این طراحی وارد است و با توجه به اینکه این کار برای اولین بار در این طراحی و اجرا شده، داشتن ایراد چندان هم دور از ذهن به نظر نمی رسد. برای مثال وقتی که بخش بالکن به سمت داخل می چرخد نور اتاق صفر می شود. طراح برای حل این مشکل از پنجره هایی در اتاق های خواب رو به وید استفاده کرده که چندان جالب نیست. به هر حال اتاق خواب هر کسی حریم شخصی اوست و نباید به هیچ عنوان از بیرون قابل رویت باشد. ایراد دیگر این خانه سبک فرنگی حمام و دستشویی خانه است که کمی از فرهنگ اسلامی دور است، ولی بقیه قسمت های خانه به زیبایی طراحی و جا نمایی شده اند و به عنوان اولین کار دکتر تغابنی در این زمینه می توان آن را یک نمونه موفق از معماری مدرن در ایران خواند.

۵- خانه شقاقی (عمارت کوشک)

عمارت شقاقی یا خانه کوشک یا ماندالا مربوط به دوره رضا شاه پهلوی می باشد. عمارتی بیضی شکل در یک زمین ۱۵۵۰ متری با یک معماری به سبک معماری خانه های دوره قاجاریه و ترکیب آن با معماری اروپایی است. نمای داخلی و بیرونی این خانه به قدری زیبا و هنرمندانه با گچبری، مقرنس کاری، آجرکاری، گره چینی، نقاشی، آینه کاری و کاشی کاری تزیین شده است که ببیننده از دیدن آن سیر نمی شود. چهار ایوان بسیار زیبا در اطراف این عمارت وجود دارد که زیبایی این قصر با شکوه را دو چندان می نمایند. این عمارت شامل طبقات زیرزمین، همکف، طبقه اول و کلاه فرنگی است که به صورت مورب در ابعاد ۴۹ در ۳۳ متر ساخته شده است.

این عمارت دارای چندین زیرزمین، ۵ تالار، ۶ اتاق خواب، یک اتاق مطالعه و دفتر کار و یک آشپزخانه مجهز به فِر سنگی می باشد. آشپزخانه در مجاورت آب انبار در زیرزمین واقع شده است که مخزن آب گرمی نیز در کنار آن قرار دارد. مالک اصلی این خانه دکتر حسین شقاقی بوده است. وی در سال ۱۳۱۰ از آلمان به ایران آمد و با الهام از خانه های قجری این خانه را ساخت. این خانه در سال ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسید و بعد از ثبت، کلاس های صنایع دستی در آن برگزار شد. وقتی اسفندیار رحیم مشایی به ریاست سازمان میراث فرهنگی رسید از خانه شقاقی به عنوان مکانی برای ستاد تبلیغات نمایشگاههای مورد استفاده قرار گرفت. وقتی حمید بقایی به ریاست این سازمان برگزیده شد عمارت شقاقی به نهاد ریاست جمهوری منتقل شد.

۶- خانه موزه مدرس

خانه محمدحسن مدرس در محله عودلاجان در واقع خانه ای است که وی از وزیر مختار فرانسه در سال ۱۲۸۹ اجاره کرد. وقتی مدرس به عنوان مجتهد ناظر بر مصوبات مجلس تعیین شد از اصفهان به تهران آمد و این خانه را اجاره کرد. این خانه قدیمی دارای یک حیاط مرکزی با یک حوض مستطیل شکل در وسطش می باشد که دارای دو عمارت دو طبقه است. در قسمت شمالی خانه عمارتی قرار گرفته است که پشت آن حیاط کوچکی قرار دارد و دربی به خیابان دارد. در سمت راست عمارت اصلی خانه، عمارت دیگری وجود دارد که پشت این تالار نیز حیاطی وجود دارد که به خیابان راه دارد.

این عمارت محل تدریس و فعالیت های مدرس بوده است. درب اصلی خانه هم به حیاط مرکزی باز می شود. این خانه هم مانند خانه های قجری از داشتن گچبری های زیبا در نمای درونی و آجرکاری های زیبا در نمای بیرونی بی بهره نیست. این عمارت علاوه بر کاربرد موزه، مجهز به یک کتابخانه در مورد شخصیت و فعالیت های مدرس است که پژوهشگران انقلابی مقالات زیادی در ستایش شخصیت او نوشته اند. در سالها اخیر برای حفظ عمارت در برابر باد و باران حیاط خانه مسقف شده است.

۷- خانه شیخ خزعل (رستوران باغ دربند)

باغ رستوران دربند زمانی خانه فخر السلطنه همسر شیخ خزعل حاکم خرمشهر بوده است. شیخ خزعل بعد از کودتای ۱۲۹۹ به دست رضاشاه پهلوی از حکومت خوزستان عزل شد و تحت الحفظ، به تهران منتقل شد. وی برای ۱۱ سال در این باغ زیبا تحت نظر زندگی کرد و نهایتا در سال ۱۳۱۵ دار فانی را وداع گفت.

در حال حاضر این باغ تحت مالکیت سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است. در ضلع غربی باغ تعدادی ساختمان جدید اضافه شده است که کاربری رستوران و سالن کنفرانس را دارا می باشند. در زیر زمین ساختمان قجری هم قهوه خانه ای وجود دارد. ولی بازدید از ساختمان خانه شیخ خزعل ممنوع است. زیبایی باغ این مجموعه و هوای تمیز آن از دلایل جذب گردشگر به این رستوران می باشد. از امکانات باغ رستوران دربند می تواند به پارکینگ اختصاصی و سفره خانه اشاره کرد.

۸- خانه ابتهاج (ارغوان)

خانه ابتهاج، یادگاری است از هوشنگ ابتهاج و قدمت آن به دوره دوم پهلوی باز می گردد. برای پی بردن به اهمیت احساسات موجود در این خانه باید اول هوشنگ ابتهاج را بشناسیم. هوشنگ ابتهاج شاعر معاصر ایرانی، متخلص به هـ. الف. سایه به گفته شهریار نزدیک ترین شاعر به غزلیات حافظ می باشد. به گفته خودش شبی در زندان به یاد تمام خاطراتش و خانواده اش افتاده و شعر ارغوان را سروده است. سایه می گوید ارغوان نماد خانواده او است چون وقتی آن خانه را خریداری کرده بود از درخت ارغوان تنها کنده ای بر جا بود. سایه متوجه می شود کنده درخت، جوانه بسیار کوچکی زده است و با مراقبت و محبت فراوان خود سبب رویش مجدد درخت ارغوان می شود. او می گوید ارغوان با بچه هایم قد کشید!  

حالا ارغوانی  که روزی سایه نگران تنهاییش بود تنها مانده است. و خوب است ما سری به آن بزنیم. هرچند امروزه این خانه تغییر کاربری داده و در دست سازمان سیمان است و بازدید عمومی برای خانه وجود ندارد. اما می توان در ساعات اداری وارد حیاط خانه شد و زیر سایه ارغوان چند دقیقه نفس کشید و به زمانی فکر کرد که این خانه محفل شعرا ارزشمندی بوده است. این خانه از طرف سازمان میراث فرهنگی، به خانه ارغوان نام گرفته است.

۹- خانه کوچه هفت تن

خانه کوچه هفت تن متعلق به محمد حسن اعتماد السلطنه نویسنده، دانشمند و مترجم دوران ناصرالدین شاه قاجار می باشد. اعتماد السلطنه به نوعی همراه و ندیم ۲۵ ساله شاه قاجار نیز محسوب می شد. او در سفرهای زیادی همراه ناصرالدین شاه بود و روزنامه های فرانسوی را برای وی می خواند. او همچنین مدیر چندین رسانه بود. متاسفانه این خانه تا سال ۱۳۸۲ مهجور مانده بود و کسی از آن خبر نداشت تا صاحبان فعلی تصمیم گرفتند که مجوز ساخت آن را بگیرند.

از آنجایی که این خانه در ضلع شرقی بازار مسگرها در بازار بزرگ تهران واقع شده بود بهترین موقعیت برای ساخت یک پاساژ را داشت و صاحبان خانه تصمیم گرفتند تا با اخذ مجوز های لازم از شهرداری عملیات تخریب و ساخت پاساژ را شروع کنند که با بازدید مامور شهرداری عملیات تخریب متوقف و خانه به عنوان اثری ملی در لیست آثار ملی ایران ثبت گردید و کلا برنامه ساخت پاساژ منتفی شد اما حیاط خانه را تخریب شد.

۱۰- خانه فاضل عراقی

خانه فاضل عراقی که امروزه به بیمارستان دادگستری معروف است متعلق به مستشار و رییس دیوان عالی دوره پهلوی به نام فاضل عراقی می باشد که در سال ۱۳۳۴ با ۳۵ تخت بیمارستانی وقف شد تا به عنوان بیمارستان زنان مورد استفاده قرار بگیرد. در حال حاضر بیمارستان دارای بخش های داخلی، قلب و عروق، اطفال، انکولوژی، روماتولوژی، ارولوژی، ارتوپدی، گوش و حلق و بینی، اعصاب و روان، پوست و مو، تغذیه، چشم پزشکی، جراحی عمومی، بیهوشی، زنان و زایمان، داخلی، مغز و اعصاب، جراحی مغز و اعصاب، آزمایشگاه، رادیولوژی، داروخانه، فیزیوتراپی و گوارش می باشد.

منبع: راهنمای سفر توریستگاه

۲۱۲۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1477368