محبوبه عمیدی: بیش از دوازده تیم برای دستیابی به جایزه 30 میلیون دلاری ایکس‌پرایز گوگل با هم رقابت می‌کنند. قسمت اعظمی از این جایزه به اولین کاوشگری تعلق خواهد گرفت که بتواند پیش از 31 دسامبر 2014 / 10 دی 1393 روی کره ماه فرود بیاید، حداقل 500 متر بر سطح آن حرکت کند و عکس‌ها و اطلاعاتی را از سطح این کره به زمین ارسال کند. نیوساینتیست به معرفی پیشرفته‌ترین نمونه‌های ماه‌نشین این رقابت که تاکنون آماده شده‌اند، پرداخته است.
تیم رومانیایی آرکا قصد دارد، قسمتی از مسیر سفر تا ماه را با یک بالون سیاه غول‌پیکر طی کند. هوای درون این بالون با جذب نور خورشید، منبسط شده و شروع به بالا بردن آن و موشک متصل به این بالون تا لایه استراتوسفر در طبقات بالایی جو می‌کند.
بوگان اسبارلی، مدیر این پروژه میگوید: «این سفر بسیار ساده و کم‌هزینه است». این موشک که هاس نام دارد و برای اولین جایزه انصاری-ایکس‌پرایز (نخستین پرواز خصوصی به ارتفاع 100 کیلومتری زمین) طراحی و آماده شده، در ارتفاع 14 کیلومتری بالای زمین از بالون جدا خواهد شد. اسبارلی میگوید: «به همین دلیل است که موشک ما این‌قدر عجیب به نظر می‌رسد. این موشک قرارست از ارتفاع 14 کیلومتری زمین به سمت ماه حرکت کند و به همین دلیل هم نیازی به طراحی آیرودینامیک نداشته است».
تیم سینرجی‌مون هم مانند آرکا، یکی از گروه‌هایی است که قبلا در انصاری-ایکس‌پرایز شرکت داشته‌اند و علاوه بر این تنها رقیب این گروه است که مانند آرکا، درحال طراحی و ساخت موشکی است که به سمت ماه پرتاب خواهد شد.
برای ادامه کار این گروه قصد دارد از موشک‌های تجاری استفاده کند که ماهواره‌ها را در مدار قرار می‌دهند. گروه می‌خواهد این مأموریت را با استفاده از موشک ساخت شرکت اینتر‌اربیتال‌سیستمز که ماه‌نشین سینرجی‌مون را مستقیما بر روی سطح ماه خواهد نشاند، به پایان ببرد.
راندا میلیرون، مدیر عامل اینتر‌اوربیتال‌سیستمز میگوید: « من فکر می‌کنم ما تنها گروهی هستیم که شانس بردن جایزه را داریم. اگر شما تا به حال موشکی رزرو نکردهاید، هیچ راهی برای سفر به ماه نخواهید داشت».
ماه‌نشین‌ها و کاوشگرهای تیمهای مختلف، قابلیت‌های متفاوتی دارند و نقطه‌قوت ماه‌نشین تیم ایتالیا توان حرکت و قدرت مانور آن است. نمونه ابتدایی این کاوشگر که روباتی فلزی شبیه به عنکبوت است، می‌تواند پاهایش را برای حرکت بلند کند و برای تغییر مسیر روی مفصل‌ها بچرخد.
امگا اینوی، تیم دانشجویی دانشگاه مرکزی فلوریدا در اورلاندو، ماه گذشته، کاوشگرش را به سایتی نزدیک قطب شمال انتقال داد تا به آزمایش سیستمهای ارتباطاتی آن در محیطی بسیار شبیه سطح ماه بپردازد. گروه با موفقیت توانست این کاوشگر را از دفتر مرکزیش واقع در اولاندو، روی سطح منجمد قطب هدایتکند و عکس‌هایی از مسیر بگیرد.
مدیر بخش مهندسی این پروژه، جیسون دان میگوید: «کاوشگر ما دارد در قطب، شبیه‌ترین نقطه روی زمین به محیط ماه، حرکت می‌کند. تا آنجا که می‌دانم، هیچ تیم دیگری شروع به آزمایش روباتش در چنین شرایطی نکرده است».
گروه آستروبیوتیک که از دانشگاه کارنگی‌ملون در پیتزبورگ پنسیلوانیا در این رقابت شرکت کرده، قصد دارد کاوشگری بسازد که بتواند تمام زمان روز قمری را که حدود دو هفته زمینی طول می‌کشد، یکسره به فعالیت ادامه دهد.
این یعنی کاوشگر این گروه باید بتواند در برابر حجم عظیمی از گرمای کشنده تاب بیاورد. درجه حرارت ظهر در کره ماه، گاهی به 133 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. دیوید گامپ، از اعضای این گروه میگوید: «چالش اصلی برای ما، ساخت درست چرخ‌هایی نیست که بتوانند در مسیرهای سنگلاخ حرکت کنند، بلکه چیزی است باید جلوی ذوب شدن این روبات را بگیرد».
استفاده از طرحی نامتقارن در طراحی آخرین نمونه این ماه‌نشین، به نظر می‌تواند مؤثر باشد. پانلهای خورشیدی روی سطح این کاوشگر به نحوی نصب شده‌اند که همیشه رو به آفتاب باشند و گرمای زائد هم از سمت دیگر پانل به میان فضا تابیده خواهد شد.
سلینی، که طراحی مشترک گروه‌هایی آلمانی و چینی است، نمونه‌ای بسیار ساده از کاوشگری است که چرخی در ساخت آن استفاده نشده است. این ابزار ساده برای اینکه مسیری 500 متری را روی کره ماه بغلتد، ساخته شده و به این منظور قرارست از نیروی یک موشک کوچک برای آغاز حرکت استفاده کند.
سلینی علاوه بر این در محل فرودش روی کره ماه آتش‌بازی راه خواهد انداخت تا به تقویم چینی، سال اژدها را جشن بگیرد.
در طراحی ماه‌نشین Next Giant Leap (جهش عظیم بعدی، اشاره به نخستین کلام نیل آرمسترانگ وقتی بر سطح ماه گام نهاد: این، گامی کوچک برای یک انسان و جهشی بزرگ برای بشریت است) نیز چرخی استفاده نشده است. این تیم قصد دارد برای جابهجایی این کاوشگر، از همان فناوری اولیه - فشار موتور- که برای فرود آن مورد استفاده قرار گرفته، سود ببرد.
مایکل جویس که رهبری این تیم را برعهده دارد، میگوید: «اگر ناچار باشید برای فرود ایمن یک ماه‌نشین، فناوری را توسعه دهید و به کار بگیرید، استفاده مجدد از آن به مراتب ساده‌تر است». آنها فکر می‌کنند این سیستم جهشی می‌تواند موفقیتی بزرگ برای کاوش سیارات سنگلاخی و کوهستانی باشد. سیموس توهی، از اعضای این تیم و مدیر بخش سیستمهای فضایی در دراپر لبز، واقع در کمبریج، ماساچوست در این باره میگوید: «ما می‌توانیم به مکان‌هایی دسترسی داشته باشیم که دیگر کاوشگرها نمی‌توانند».
این تیم در آزمایشگاه‌های دراپر لبز به کار روی سیستمی مشغول است که بتواند گرانش سطح ماه را برای آزمایشات ناوبری و ارتباطی این کاوشگر شبیهسازی کند. جالب است بدانید برای بلند‌کردن این کاوشگر از سطح ماه، پروانه‌هایی پر قدرت در آن تعبیه شده که پنج‌ششم وزن آن را تحمل می‌کنند.
اودیسی‌مون هم قصد دارد، در کاوش‌های کره ماه سهمی داشته باشد. باب ریچاردز، که هدایت این تیم را به عهده دارد، با تن صدای مایکل جویس میگوید: «اگر یک بار بتوانید روی ماه فرود بیایید، حتما برای بار دوم هم می‌توانید».
در کنار این رقابت، اودیسی‌مون برای اثبات اینکه بودجه دولتی برای سفرهای فضایی غیر‌ضروری است، موافقتنامه محرمانه‌ای را با ناسا منعقد کرده تا در طراحی و توسعه این کاوشگر از ناسا کمک بگیرد. ریچاردز میگوید: «در واقع ما ناسا را به خدمت گرفتیم تا به ما کمک کند». کاوشگر اودیسی‌مون، نمونه‌ای اصلاح‌شده از سیستم جدیدی است که «اتوبوس‌های معمول مدولار» نامیده می‌شود و قرارست برای مدارپیمای قمری LADEE آماده شود.
این گوی کوچک، کاوشگر گروه منبع‌باز فردنت است و پیکوروور نام دارد. طرح کروی این ابزار به علاوه خارهای تعبیه شده در آن، امکان بالا‌رفتن از سربالایی را فراهم می‌کند.
پیکوروور قابلیت غلتیدن در سربالایی و حفظ تعادل در سطوح لغزنده را در آزمایش‌های متعددی اثبات کرده است. البته هیچ‌کدام از این سطوح به ناهمواری سطح ماه نبوده‌اند. این کاوشگر احتمالا تنها ماه‌نشین مورد علاقه گربه‌ها هم هست.
پیکوروور تنها 500 گرم وزن دارد و به همین دلیل قرار دادنش در مدار هزینه چندانی ندارد. فرد بورژوا که هدایت این تیم را به عهده دارد، به شوخی میگوید: «اگر بتوانیم با یک فضانورد دوست شویم، می‌توانیم از او بخواهیم پیکوروور را توی جیبش بگذارد و به ماه ببرد».
گروه فردنت، کاوشگر دیگری را هم به نام WRV1 در دست طراحی دارد. این تیم که می‌خواهد از خرد جمعی استفاده کند، هنوز تصمیم نگرفته کدام کاوشگر را به ماه بفرستد و حتی چگونه این کار را انجام بدهد. بورژوا میگوید: «ما می‌خواهیم تمام احتمال‌ها را در نظر بگیریم».
نظر شما