عادت مذموم حریم شکنی در رسانه ملی

«رسانه ملی» را می گویم!
مجموعه ارزشمندی که مهمترین کانون ترویج و تعمیق ارزشهای اخلاقی و دینی است، کارکرد آنها فرهنگ سازی است و بیشترین مخاطب را دارند، پس باید الگوی مناسبی از منش و رفتارهای مبتنی بر اخلاق و انسان دوستی به جامعه ارائه کنند.

اما در همین رسانه با اهمیت، بخشهایی هم هستند که حرمت انسانها را نادیده گرفته به راحتی با مچ​گیری آبروی افراد را می​ریزند!

چند نمونه را مرور می​کنیم:
بخش خبری 20:30 که رویکرد چالشی و انتقادی دارد، و اقبال خوبی در میان مخاطبین یافته است.

اما این رویکرد بعضا مورد غفلت قرار گرفته و جنبه مچ​گیری و آبروریزی به خود می گیرد! به طور مثال:
خبرنگار این بخش خبری در یکی از استان​ها بر اساس شنیده​های خود مبنی بر مسافرت دست جمعی مسئولین استانداری و شهرداری​های استان به شهر آنتالیای ترکیه، در مقابل میلیون​ها بیننده، با دفاتر هر یک از مسئولان تماس گرفته و با ترفند خاصی، بدون اینکه آن​ها از پخش اظهاراتشان از طریق پربیننده​ترین بخش خبری سیما اطلاعی داشته باشند و به پخش آن رضایت دهند، آن​ها را در موضعی قرار می​دهد تا اعتراف کنند که مسئول مربوطه به شهر آنتالیای ترکیه سفر کرده و احیانا چه مبلغی هزینه کرده است! و بدون اثبات ماهیت اتهام، مخاطب را در موضعی قرار می​دهد که با شنیدن نام«شهر آنتالیا!» و مبلغ«هزینه سفر!» به راحتی در باره آن​ها پیش داوری و قضاوت کند!

و اینگونه به حریم خصوصی افراد ورود کرده و چوب حراج به آبروی آن​ها می​زند!

نکته:
اگر فرض را بر صحت شنیده​های خبرنگار قرار دهیم و همه افراد، مطابق با بافته​های ذهنی وی در انجام این مسافرت مرتکب تخلف شده باشند، این تخلف فرضی در حوزه خصوصی افراد است و حداکثر تکلیف او گزارش این تخلف به مراجع مربوطه است تا با آن​ها برخورد شود و یا حتی برکنار شوند، اما بر اساس هیچیک از آموزه​های دینی و اخلاقی نمی​توان آبروی افراد را به راحتی در مقابل دیدگان خلق الله آن​هم قبل از اثبات تخلف خدشه​دار نمود! و اگر هم رسالت خطیر اطلاع رسانی برای پیشگیری و عبرت آموزی ایجاب کند که چنین خبری منتشر شود، قواعد اخلاقی و حرفه​ای حکم می​کند که بدون اشاره به شخص خاص و یا جایگاهی که معرف افراد خاصی باشد تکلیف خود را به انجام رساند!

مشابه همین ماجرا می​توان به اردوی یکی از باشگاه​های پرطرفدار تهران در شهر آنتالیای ترکیه اشاره نمود که آنجا هم بخش خبری 20:30 به قصد مچ​گیری به راحتی آبرو و حیثیت افراد باشگاه را بدون اثبات اتهام مورد تاخت و تاز قرار دادند!

آن​ها، یعنی همان بخش خبری 20:30 دوربین خود را به محل برگزاری بعضی از همایش​ها اعزام می​کنند و چهره افرادی را که به طور ناخودآگاه (احتمالا در وعده​ها و ساعات خاصی مثلا بعد از صرف ناهار) درحال چرت زدن هستند، به زعم خود شکار کرده و بدون اطلاع و رضایت افراد مضحکه قرار داده و در مقابل دیدگان میلیون​ها بیننده آبروی افراد را می​ریزند! و آن را به عنوان دلیل ضعف و عیب همایش به مخاطب القا می​کنند!

«چرت زدن» در هر مکان و زمانی اغلب واکنشی غیر ارادی است، و اساسا عیب نیست!

پخش این تصاویر مضحک و بی فایده و آبروبر در پر بیننده​ترین زمان اخبار هیچ تاثیر مفیدی بر روی مخاطب ندارد، و شاید اختصاص همین زمان به موضوع همان همایش در ابعاد مختلف، آثار مطلوب​تری در پی داشته باشد!

کنترل نامحسوس پلیس
آ​ن​ها در جاده​ها و اتوبان​ها کمین کرده و به طور نامحسوس رانندگان متخلف را تعقیب می​کنند، و به ناچار تمام تخلفات آن​ها را اعم از سبقت غیر مجاز، سرعت غیرمجاز، انحراف به چپ و ... را خود نیز مرتکب می​شوند، تا سرانجام مچ او را بگیرند!

راننده متخلف انسانی است که مرتکب اشتباه شده و ممکن است با تخلفات خود جان دیگران را نیز به خطر بیندازد، به همین دلیل باید متوقف شود، گواهینامه​اش احیانا ضبط شود و حتی خودروی او نیز احتمالا باید متوقف شود، اما هیچیک از این الزامات توجیه و مجوزی برای ریختن آبروی او نمی​شود، اگرچه آنها سعی می کنند تصویر افراد را از پشت سر تهیه کنند، اما به هر شکل به دلیل پخش واضح صدا، تصویر خودرو و قامتش، ممکن است در محیط اجتماعی خود شامل (خانواده، دوستان، فامیل و...) شناخته شود و حیثیتش به خطر افتد! و دیگر اینکه احتمالا تصاویر، با جلب رضایت اشخاص پخش نمی​شود و اگر هم با رضایت آن​ها باشد، تحقیقا از سر ترس و واهمه است، زیرا اساسا هیچ انسان عاقلی به پخش صحنه​های ارتکاب تخلفات خود در انظار عموم رضایت نمی​دهد! مامور مربوطه نیز به گونه​ای فرد متخلف را استنطاق می کند که وی در موضع عجز قرار می​گیرد و برای رهایی از قانون، در مقابل دوربین به مامور التماس می​کند و این مغایر با اصل حفظ کرامت انسان​هاست!

دوربین خبرساز
حتما دیده​اید، آن​ها حواشی رویدادهای ورزشی را به تصویر می​کشند.
بعد از شهرآورد بزرگ تهران، جوانکی را به جرم فروش ساندیس در ورزشگاه به قیمت 500 تومان در مقابل دوربین قرار می​دهند و او را محاکمه می​کنند، چهره او کاملا آشکار است! گزارشگر محترم در کنار ماموران انتظامی او را به جرم گرانفروشی استنطاق می​کند، غافل از اینکه او مرتکب اشتباهی شده است که اگر ثابت شود کیفری در پی دارد اما تاوان آن ریختن آبرویش در انظار عموم نیست! حتی به او نمی​گویند که پخش تصاویر محاکمه​اش باید با جلب رضایت او باشد و در غیر این صورت حق تظلم​خواهی برایش محفوظ است!

دوربین​های مخفی
در سطح شهر کمین می​کنند، تا سوژه​هایی را شکار کنند که افراد متخلف «از خیابان​های یک طرفه عبور می​کنند» «در نقاط توقف ممنوع توقف می​کنند»«راکبین موتور که از پیاده رو عبور می​کنند» و .... آنگاه مچ او را می​گیرند و بدون اینکه تصویرش را محو کنند، در مقابل دوربین قرار داده و آن​ها را بازخواست می​کنند، تا بهای تخلف آنها را  که فقط کیفر قانونی است، آبروی اشخاص قرار دهند! تا مخاطبین آن​ها سرگرم شوند!

 این​ها فقط نمونه​هایی از این نوع رفتارهای غیر اخلاقی است که هیچ مرجع نظارتی تا به حال نسبت به این عادت مذموم در رسانه ملی توجه نکرده است!

امام صادق(ع) می​فرمایند: خداوند تبارک وتعالی فرموده است: هر کس دوستی از دوستان مرا خوار کند، در کمین جنگ با من نشسته است. (الکافی،ج2،ص351)

در جای دیگر نیز روایت شده است:المومن اعظم حرمه من الکعبه (حرمت مومن از کعبه بالاتر است) مستدرک1/168)

جامعه ما از معضلات بسیاری در حوزه​های مختلف اجتماعی ، فرهنگی، سیاسی و.... رنج می​برد که رسانه ملی بهتر است تمام ظرفیت​های خود را معطوف به بیان آن​ها به شیوه​های اخلاقی و ارائه راهکارهای کارآمد برای رفع این معضلات نماید.

عضو شورای مرکزی حزب توسعه و عدالت ایران اسلامی