محبوبه عمیدی: تصور کنید هر بار که نامه‌ای می‌فرستید، پستچی یک نسخه از روی آن کپی کرده و برای خودش نگهدارد. یا هر زمان که عکسی را برای ظهور و چاپ می‌برید، عکاس یک‌سری عکس را هم برای خودش ظاهر کند و بردارد. این تصورات مربوط به شوروی دوران استالین نیست، بلکه حکایت اینترنت در زمان حال است. هر نامه الکترونیکی که می‌فرستید، علاوه بر این‌که یک نسخه از آن در رایانه شما ذخیره می‌شود، توسط دستگاه گیرنده شرکت فراهم‌کننده خدمات اینترنتی شما یا همان (ISP)تان نیز، مانند تمام سرورهایی که نامه الکترونیک شما تا رسیدن به مقصد از فضای مجازی آنها عبور کرده، نگهداری خواهد شد. همه این اتفاقات به یک‌طرف، بعضی دولت‌ها هم مانند کشورهای اتحادیه اروپا، مجازند به قسمتی از این اطلاعات دسترسی داشته باشند.
به گزارش تایمز، شاید ایده «برادر بزرگ»- قدرت مطلق در حکومت استبدادی که بر همه زوایای زندگی انسان‌ها نظارت دارد و در رمان 1984 جورج اورول خلق شد- الهام‌بخش پژوهشگران سیاتل برای ساخت اولین نرم‌افزار از بین بردن ای‌میل‌ها (نامه‌های الکترونیکی) باشد. این برنامه رایگان که توسط پروفسور هنک لوی و رکسانا جیمباسو در دانشگاه واشنگتن طراحی‌شده، Vanish نام دارد و قادر است برای پیام‌های دیجیتالی مانند نامه‌های الکترونیکی، تاریخ انقضاء تعریف کند. هشت ساعت پس از ارسال نامه‌های الکترونیکی که از این برنامه استفاده کرده‌اند، این نامه‌ها برای گیرندگان و فرستنده‌شان ناخوانا می‌شود.
دکتر لوی می‌گوید: «این نرم‌افزار برای کمک به دنیای دیجیتالی خلق شده که فراموش‌کردن را فراموش کرده است. ذخیره اطلاعات در حال حاضر بی‌اندازه ارزان است و این باعث می‌شود، کسی اصلا به فکر پاک‌کردن داده‌ها نیفتد. به همین دلیل اطلاعات شخصی هم برای مدت مدیدی در فضای مجازی باقی می‌مانند. یک تحقیق تازه نشان می‌دهد یک‌پنجم آمریکایی‌ها، مطالبی را به صورت آنلاین منتشر کرده‌اند که بعدا بابت نوشتن آنها متأسف شده‌اند. این در حالی است که از هر هشت نوجوان، یکی عکس‌های خانوادگی یا خصوصی‌اش را در اینترنت به اشتراک گذاشته است. در عصر دیجیتال، این نوشته‌ها و عکس‌ها برای همیشه باقی می‌مانند و قدرتی بالقوه برای لطمه زدن به حریم خصوصی افراد یا مورد سرقت و سوء استفاده قرار گرفتن خواهند داشت.
نامه‌های الکترونیک شخصی، می‌توانند محتوی اطلاعاتی از حساب‌های بانکی افراد یا ریز داده‌های مربوط به کارت‌های اعتباری آنها باشد و سال‌ها در فضای مجازی باقی بماند. دکتر لوی می‌گوید: «شما هیچ وقت نمی‌توانید از پاک‌شدن یک نامه الکترونیکی اطمینان حاصل کنید، چرا که کنترلی روی آن ندارید. ممکن است سرویس‌دهنده نامه‌های الکترونیکی شما نسخه پشتیبانی از آنها تهیه کرده باشد. قاضی میتواند در کنار احضاریه برای شما، لیست نامه‌های الکترونیک قدیمی‌تان را هم درخواست کند یا یک سارق اطلاعات میتواند به آنها دسترسی پیدا کند و اطلاعات شخصی شما را به سرقت ببرد. این داده‌ها می‌توانند با یک خطای سیستم آشکار شوند یا ساده‌تر از تمام اینها، کم نیستند کسانی که لپ‌تاپشان به سرقت رفته است».
حتی رمزدار کردن نامه‌های الکترونیکی هم خصوصی‌ماندن آنها را تضمین نمی‌کند. در سال 2007 / 1386، سرویس‌دهنده «هاش‌میل»، شرکتی که ادعا می‌کرد امن‌ترین سرویس ارسال و دریافت نامه‌های الکترونیکی را به مشتریانش ارائه می‌کند، پذیرفت که پیام‌های الکترونیکی رمزدار را در جریان یک معامله مواد مخدر در اختیار پلیس کانادا قرار داده است. در انگلستان نیز مظنونین ناچارند کلمه عبور ای‌میلشان را به دادگاه اعلام کنند یا سر از زندان در بیاوردند.
استفاده از Vanish میتواند چنین اتفاقاتی را غیرممکن کند. مانند سایر برنامه‌های رمزگذار دیگر، این نرم‌افزار هم متن را به رشته درهمی از لغات و اعداد بی‌معنی تبدیل می‌کند. سپس قسمت هوشمندانه فرایند آغاز می‌شود: این نرم‌افزار کدهای دیجیتالی را که وظیفه رمزگشایی پیام را به عهده دارند، به ده قسمت مختلف می‌شکند. سپس این قطعات در 1.5 میلیون رایانه که به طور تصادفی از شبکه‌ای گسترده میان 200 کشور انتخاب شده‌اند، پنهان می‌شوند. البته این کار به تنهایی نمی‌تواند جلوی دسترسی هکرها به اطلاعات پخش‌شده را بگیرد. اینجاست که محدودیت زمانی عمر نامه‌های الکترونیکی به کمک آنها می‌آید. هر زمان که کاربری از شبکه خارج شود، با بارگذاری مجدد حافظه دستگاه تعدادی از کدهای آنلاین از دست می‌روند. به طور متوسط پس از 8 ساعت، آنقدر کدهای مرتبط با پیام از دست رفته‌اند که امکان بازخوانی این نوشته را برای نویسنده‌اش، شخص دریافت‌کننده نامه و دادگاه غیرممکن کرده باشند.
در حال حاضر، این نرم‌افزار به دو بخش کمکی نیاز دارد، یکی نصب این برنامه در پست الکترونیکی یا اتاق‌های گفتگو و دیگری استفاده از مرورگر فایرفاکس برای پشتیبانی از این برنامه و ایجاد ارتباط است. پس از آن شما می‌توانید از هر یک از سرویس‌های پست الکترونیکی یا شبکه‌های اجتماعی برای نوشتن و ارسال پیام‌تان استفاده کنید. تنها کافی است قسمت مورد نظر را برجسته کنید و برای خصوصی کردن آن، عبارت «پیام را ناخوانا کن» را از منوی کشویی انتخاب کنید، سپس پیام را مانند همیشه ارسال کنید. پس از ارسال پیام، گیرنده با انتخاب عبارت «پیام را خوانا کن» میتواند، متن را که به صورت لغاتی درهم است، ببیند و بخواند.
این باز هم به معنای امنیت کامل برای نوشته‌ای که ارسال کرده‌اید، نیست. شما هنوز هم ناچار هستید به گیرنده پیام اعتماد کنید و امیدوار باشید که نسخه‌ای از پیام را پیش از 8 ساعت موعود، برنداشته باشد. دکتر لوی می‌گوید: «این برنامه نمی‌تواند فعالیت‌های شما را از دید دولت‌ها مخفی نگاه دارد. سازمان‌های دولتی آنقدر بزرگ هستند که بتوانند کارکرد این نرم‌افزار را تهدید کنند، این نرم‌افزار تنها برای استفاده شخصی و حفظ حریم خصوصی افراد طراحی شده است».
در هر حال سازندگان این برنامه می‌خواهند آن‌را توسعه دهند. آنها می‌خواهند در نسخه بعدی به کاربران اجازه دهند طول عمر هر پیام را متناسب با نیازشان تعیین کنند و پیام‌هایی بفرستند که بیش از 8 ساعت، یک روز، یک‌هفته یا حتی یک‌ماه بنا به درخواست نویسنده، دوام بیاورند.
لوی می‌گوید: «ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که به خاطر آوردن هر کاری، توسط هر کسی که انجام شده باشد، ممکن است». شاید این برنامه نتواند کاری کند که شما از دنیای دیجیتال امروز کمتر از قبل بترسید، اما حداقل میتواند خیال شما را از بابت پاک‌شدن نامه‌های الکترونیک قدیمی راحت کند. برای دانلود این برنامه، اینجا را کلیک کنید.
نظر شما