لزوم مذاکره با ایران

به دنبال نشست اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی اتمی و افزایش امیدها برای مذاکره بین ایران و کشورهای غربی برسر برنامه اتمی این کشور روزنامه آمریکایی لس‌آنجلس تایمز در سرمقاله تازه‌ترین شماره خود با تیتر آمریکا و ایران: اکنون زمان مذاکره است بر موضوع لزوم آغاز گفت‌وگوها بین دو کشور تأکید کرده است. به نوشته این روزنامه نیکلا سارکوزی مدت‌ها قبل در سخنرانی پس از اظهارات تند کوشنر وزیر امور خارجه‌اش که تنها راه را بمباران ایران یا بمب ایرانی خوانده بود، خاطر نشان کرد که با یک تلاش هماهنگ جهانی می‌توان مشکل برنامه اتمی ایران را حل کند و رئیس‌جمهور اوباما نیز پس از حضور در کاخ سفید وعده مذاکره با ایران را داد هر چند که چندی پیش ضرب‌الاجل ماه سپتامبر را برای مذاکره تعیین کرد. اما در هفته گذشته سعید جلیلی مذاکره‌کننده ارشد ایران اظهار داشت که یک نسخه جدید از پیشنهادهای ایران آماده شده است و این کشور از دعوت اوباما استقبال می‌کند. به نظر می‌رسد این پیشنهاد جدید در نشست آتی سازمان‌ملل در ماه جاری مطرح شود اما منتقدان مطرح کرده‌اند که شاید ایران از این فرصت برای کسب زمان و به تعویق انداختن تحریم‌های تازه استفاده کند.

نویسنده سرمقاله تأکید می‌کند که حتی اگر اینچنین باشد اوباما باید به پیشنهادی که داده عمل کند و باید این مذاکرات را جدی بگیرد و آن را از پیش شکست‌خورده نداند و به موفقیت آن مطمئن باشد.

ایران طبق قوانین بین‌المللی می‌تواند برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشد هر‌چند که آمریکا و چند کشور غربی معتقدند که این برنامه پوششی برای برنامه اتمی نظامی و دستیابی به بمب اتمی است. گزینه‌هایی که برای مقابله با ایران مطرح شده کاملاً برای همه مشخص است: مذاکره همراه با امتیازهای اقتصادی، فشارهای اقتصادی و اعمال تحریم‌ها، حمله نظامی و در صورتی که تمامی اینها شکست بخورد محدود کردن کامل این کشور. اما باید اعتراف کرد که بمباران ایران گزینه‌ای کاملاً بد است و گرچه این اقدام می‌تواند برنامه اتمی ایران را به تعویق بیندازد ولی پاسخ ایران به این اقدام نظامی می‌تواند در منطقه شرایط جدیدی را ایجاد کند که به سود آمریکا و متحدانش نخواهد بود و اگر که حتی اسراییل دست به این حمله بزند آمریکا مورد حمله‌های تلافی‌جویانه ایران قرار می‌گیرد. بنابراین اعمال فشارها بر ایران و در عین حال تلاش برای کشاندن این کشور به پای میز مذاکره می‌تواند که گزینه خوبی باشد. دولت اوباما درعین حالی که پیشنهاد مذاکره مستقیم به ایران داده است تهدید کرده که تحریم‌های جدیدی در صورت پاسخ منفی ایران در انتظار این کشور خواهد بود. البته ایران و آمریکا در گذشته هم نسبت به مذاکره با هم ابراز امیدواری کرده‌اند ولی در مقابل شاهد تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا نیز بوده‌ایم. ما نباید فراموش کنیم که ایران 15 سال قبل دارای سانتریفوژهایی برای غنی‌سازی اورانیوم نبود اما اکنون دارای 7000 سانتریفوژ است.

برخی از مقامات ایرانی اعلام کرده‌اند که حاضر به گفت‌وگو درباره مسائل جهانی و منطقه‌ای هستند اما در مورد مسائل اتمی مذاکره نمی‌کنند و این شاید تا حدی نگران‌کننده باشد ولی نمی‌تواند به عنوان مانعی برای مذاکرات تلقی شود و باید بدون اینکه هر کدام از طرفین پیش شرطی برای مذاکرات در نظر بگیرند دست به گفت‌وگو زد و هر دو طرف باید به موقع کارت‌های خود را درحین مذاکره روی میز بگذارند. این باور که مذاکره ایران و آمریکا سریع و آن خواهد بود اصلاً منطقی نیست و امکان موفقیت با توجه به شرایط سیاسی که در ایران پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در 12 ژوئن به وجود آمده است کمتر شده ولی اینکه ایران در این شرایط جدید چه گزینه‌هایی را انتخاب خواهد کرد امری است که آنها با آغاز مذاکره و تداوم آن مشخص می‌شود.