اردوغان اقتصاد ترکیه را به فنا داد؛ رأی‌دهندگان از او بریده‌اند

به گزارش خبرآنلاین روزنامه فایننشال تایمز در تحلیلی درباره انتخابات پارلمان و ریاست جمهوری ترکیه و آینده اردوغان نوشت: سلمان دوویچی،سرآشپزی که در شیفت خود مشغول به کار کردن بود مطرح کرد که در قونیه که پایگاه مستحکمی برای اردوغان بوده است؛ شمار فزاینده‌ایی از رای دهندگان زمزمه می کنند:« من تغییر می خواهم.»

دویچی در مورد تورم افسار گسیخته و کاهش ارزش لیر که خسارت های سنگینی را بر وضعیت مالی مردم ترکیه وارد کرده، گفت:« آن ها به اقتصاد گند زدند.» نابودی تدریجی حقوق اولیه و آزادی مردم ترکیه و سیستم دولتی که تمام قدرت را یک جا در دستان رییس جمهور می گذارد؛ او را نسبت به اردوغان دلسرد کرده است.

با این همه این سر آشپز ترک دلیل کافی برای رای دادن به ائتلاف شش گانه که برای پایین کشیدن رهبر دیرینه‌ی ترکیه در انتخابات ماه بعد شکل گرفته است؛ پیدا نمی کند. او گفت: «من به آن ها هم ایمان ندارم.»

اردوغان و حزب عدالت و توسعه او (AKP) در حال مبارزه با یکی از سخت ترین مبارزات انتخاباتی در دو دهه قدرت خود هستند. نظرسنجی های ملی اردوغان و کمال قلیچدار اوغلو رهبر ۷۴ ساله‌ی حزب جمهوری‌خواه خلق و همچنین رهبر ائتلاف شش گانه را شانه به شانه‌ی هم نشان می دهند.

نقطه نظرهای دوویچی نشان می دهند که چرا با وجود اینکه بسیاری از مردم ترکیه بخاطر بحران تورمی که زیر نظر اردوغان در جریان است سرخورده شده اند و در فوریه‌ گذشته با عملکرد سطحی و سر سری دولت اردوغان در واکنش به زلزله با عصبانیت نسبت به او آمیخته شده اما همچنان ترازوی انتخابات به طرف کسی سنگینی نکرده است.

>>>بیشتر بخوانید:

اردوغان با حمله به امپریالیست‌های جهانی پا به کمپین انتخاباتی گذاشت

زلزله میخ آخر بر تابوت اردوغان بود

رفتن اردوغان نقطه اتکای احزاب ترکیه است

اردوغان این پیرمرد ۶۹ ساله برای زمان طولانی می توانست روی کمک مناطق دینی_محافظه کار در قلب آناتولی مثل قونیه حساب باز کند. در انتخابات سال ۲۰۱۸ سه تن از هر چهار رای دهنده در سراسر این استان به او رای دادند.

برک اسن استاد دانشگاه سابانچی گفته:« انتخابات پیش رو اما فرق می کند چرا که بحران اقتصادی مهیب، شرایط را جوری چیده است که پایگاه مردمی حزب عدالت و توسعه در حال کاهش است.»اما ریزش رای حزب عدالت و توسعه لزوما در سبد کمال قلیچدار اوغلو این کهنه کار سیاسی از اقلیت علوی که تلاش می کند رای دهندگان را مجاب کند که می تواند تغییرات پایدار ایجاد کند، نمی رود.

با این همه اسن گفته:« در مناطقی مثل قونیه که ما بلوک رای دهندگان دینی و محافظه کار را داریم؛ بیشتر راهی دهندگان به حزب عدالت و توسعه تصمیم گرفته اند که در وقت طوفان کشتی خود را ترک نکنند» او فکر می کند بخشی از این تصمیم بخاطر این است که ائتلاف نتوانسته یک جایگزین دل‌‎گرم کننده و معتبر برای وضعیت فعلی ارائه کند.

از سوی دیگر سرخوردگی در قونیه موج می زند. شهری با جمعیت ۲.۳ میلیون نفر که بخاطر پیشینه این شهر در کشاوزی و تولید ماشین آلات به انبار غله ترکیه ملقب شده است.

دانش آموزی که در یک کافه مرکز شهر نشسته بود گفت که خانواده اش پیش تر از رییس جمهور حمایت می کردند اما الان نظرشان فرق کرده است. او گفت:« من دیگر از اردوغان خوشم نمی آید.» او ادامه داد که به دلیل قیمت های بالا حتی لذت های ساده زندگی مثل خریدن کتاب سخت شده است. مثل خیلی های دیگر در قونیه که با فایننشیال تایمز مصاحبه کردند او هم به علت ترس از توبیخ و تنبیه دولت حاضر به گفتن نامش نشد.

یک دارو ساز محلی که او هم نمی خواست اسمش منتشر شود نظر یکسانی داشت:« اقتصاد هر روز بدتر می شود... یک تغییر لازم است.» او افزود که ارزش پایین لیر که در پایین ترین سطح خود در برابر دلار آمریکا معامله می شود منجر به پیدا نشدن دارو برای بیماران شده است. ولی او امیدی نداشت که یک دولت جدید می تواند تغییر زیادی ایجاد کند او گفت:« نه اردوغان،نه قلیچدار اوغلو نه هیچ کس دیگر»

این احساس تباهی و نا امیدی اقتصادی در داده های اقتصادی گسترده تر منعکس می شود. در سال های اولیه که اردوغان قدرت را به دست گرفت؛ اهالی قونیه مرفه تر شدند. بر اساس گزارش موسسه آمار ترکیه، تولید اقتصادی که در سال ۲۰۰۴ – یک سال از نخست وزیری اردوغان گذشته- که به ازای هر نفر ۴۲۵۰ دلار بود در سال ۲۰۱۳ به ۹۶۹۰ دلار به ازای هر نفر رسید. اما از آن زمان تا حالا سرانه تولید ناخالص داخلی به ۷۳۴۰ دلار کاهش یافته است که نشان دهنده روندی است که در سطح کلان و ملی در جریان بوده است.

این رکود سیر اردوغان را به عنوان یک سیاستمدار نشان می دهد. ۲۰ سال پیش وقتی که اردوغان در انتخابات پیروز شد یک اسلامگرای میانه رو و دوستدار تجارت بود که می توانست مسیر جدیدی را برای ترکیه ترسیم کند. با وجود اینکه دولت اردوغان در سال های اولیه اصلاحات بسیار مهمی را انجام داد اما به طور پیوسته و تدریجی آزادی های مدنی را از بین برد.

در سال ۲۰۱۳ اعتراضات را با خشونت مهار کرد و تلاش برای کودتا و سرنگونی او سه سال بعد، به اردوغان سوخت تازه ای رساند تا با همه پرسی سیستم ریاست جمهوری را جایگزین سیستم پارلمانی کند. سیستمی که اختیارات بی حد و مرزی به او می داد.

اما مصطفی کاوش، شهردار یکی از مناطق قونیه می گوید:« بسیاری از رای دهندگان با مشکلات جدی مواجه هستند اما آن ها فقط از حزب عدالت و توسعه عصبانی نیستند.» او قول داد: «مشکلات به زودی تمام می شوند، رفاه نزدیک است.»

برای بعضی ها در قونیه، اقتصادی با قیمت های بسیار بالا و نرخ تورم سالانه که در ماه مارس بالای ۵۰ درصد باقی ماند، سودمند بود. مدیر یکی از شرکت های ماشین آلات گفت: « تجارت در حال رونق است و تورم مشتریانش را قانع می کند که سرمایه گذاری های بزرگ انجام دهند تا اینکه ریسک بالا رفتن قیمت ها در آینده را به جان بخرند.»

با این حال، مدیر کارخانه با اینکه مسلمانی معتقد بود و در ماه رمضان روزه گرفته بود گفت که نگران نفوذ دین در دولت و کسب و کار است. او ادامه داد: « سکولاریسم بسیار مهم است. مطبوعات و رسانه ها {همچنان} آزاد نیستند.» آزادی که در پانزده سال متوالی محدودتر شده است.

برای گروه های دیگر ایدئولوژی دینی رییس جمهور اردوغان است که رای و حمایت آن ها را جذب می کند. سلیمان گارداس مستمری بگیری که از گرمای آفتاب در یکی از میدان قونیه لذت می برد،از اردوغان برای آسان تر کردن زندگی مسلمانان عادی و تبعیض نگذاشتن بین مسلمانان متعصب و مردم عادی، متشکر بود.

او گفت:«قبلا دختر من قادر به پوشیدن روسری نبود اما الان افسران پلیس زن با مقنعه و روسری سیاه داریم.»

به گفته گارداس:« قلیچدار اوغلو به اسلام احترام نمی گذارد». او این حرف را با استناد به گافی که خیلی سر و صدا کرد از رهبر ائتلاف شش گانه که با کفش روی سجاده یک نمازگذار رفته بود؛ بیان کرد.

او تاکید کرد: «اردوغان بهترین است. حتی اگر اشتباهاتی وجود داشته باشد.»

*منبع: فایننشال تایمز / ترجمه: ماهان نوروزپور

۳۱۱۳۱۱