علی پاکزاد: ثبات در بازار طلا بیش از آنکه چشم اندازی از تعادل پایا را ترسیم کند به آرامش قبل از طوفان شبیه است، طی نیمه دوم مهر ماه و در طی قرار گرفتن قیمت طلا در حدود 1650 دلار برار هر اونس بعد از یک دوره هیجان مداوم می بینیم که قیمت ها در بازار ایران نیز با تبعیت از بازارهای جهانی به دون نوسان جدی بوده است و متوسط قیمت هر سکه بهار آزادی طی این دوره در بازار ایران در حدود 566 هزار تومان تثبیت شده است.
اما این به معنای رفع حباب قیمتی در بازار نیست نگاهی به مابع التفاوت قیمت واقعی ، مبادلاتی و بانکی به خوبی نشان می دهد هنوز قیمت سکه در بازار ایران با تفاوت فاحشی نسبت به قیمت واقعی طلا مورد مبادله قرار می گیرد و بر خلاف آنچه توسط سیاست گذاران پولی اعلام شده است حباب قیمتی در بازار از بین نرفته است.
البته به دلیل آنکه طی یک دوره 15 روزه قیمت طلا در بازار جهانی از ثبات برخوردار بوده است و از سوی دیگر سکه از مرز 600 هزار تومان پایین تر باقی مانده فضای روانی بازار و فضای رسانه نسبت به وضعیت فعلی حساسیت خود را از دست داده و کمتر حول محور بازار طلا خبری رد و بدل می شود.
اما واقعیت آن است که عرضه سکه بانکی با رانتی معادل 20 هزار تومان برای خریداران معمولی همچنان تب خرید را برای نقدینگی حفظ کرده است هرچند اگر بخواهیم سهم سیستم بانکی را در مقایسه با رانتی که به خریداران پرداخت می کند در مقایسه با قیمت روز ( و نه قیمت زمان خرید طلا توسط بانک مرکزی) محاسبه کنیم در حال حاضر دو سوم سود حاصل از عرضه طلا سهم سیستم بانکی می شود که نیمی از این سود به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به حساب دولت واریز می شود و مشخص نیست چه برنامه ای برای باقی نقدینگی حاصل از این فروش در نظر گرفته شده است.
برای روشن تر شدن موضوع می توانیم به متوسط سه قیمت واقعی ، مبادلاتی و بانکی سکه طی مهر ماه مراجعه کنیم، در این ماه متوسط قیمت واقعی سکه حدود 500 هزار تومان بوده است، متوسط قیمت مبادلاتی 566 هزار تومان و متوسط قیمت فروش سکه توسط بانک ملی معادل 546 هزار تومان.
بانک ملی به ازای فروش هر سکه به طور متوسط رقمی معادل 20هزار تومان مالیات بر ارزش افزوده اخذ کرده است یعنی خالص فروش سکه بانکی حدود 526 هزار تومان بوده این در حالی است که در همین دوره قیمت واقعی سکه رقمی معادل 500 هزار تومان بوده است بنابراین بعد از اخذ مالیات بر ارزش افزوده به ازای فروش هر سکه بانک مرکزی سودی معادل 26 هزار تومان اخذ کرده است این در حالی است که کسانی که موفق به خرید سکه های بانکی شده اند به ازای فروش هر سکه در بازار آزاد حدود 20 هزار تومان سود کسب کرده اند که این رانت خریداران موفق محسوب می شود.
تقسیم عادلانه ای بین دولت، بانک مرکزی و خریداران خوش شانس در بازار اتفاق می افتدف این سیاست به معنی کلاهبردای نیست زیرا سکه به عنوان یک کالا باضرب انحصاری قابل هر نوع قیمت گذاری هست و بانک مرکزی می تواند حتی رابطه قیمتی سکه را با قیمت جهانی طلا قطع و قیمت مقطوع برای ان اعلام کند.
اما این وضعیت برای بازار داخلی و بازارهای دیگر مشکل ساز است، بانک مرکزی در تلاش است با حفظ یک تب مهار شده در بازار سکه همچنان به جذب نقدینگی ادامه دهد ولی تا کجا این وضعیت قابل ادامه است و اینکه اگر این وضعیت ادامه پیدا کند سرنوشت بخش های تولیدی که با کمبود نقدینگی مواجه هستند چه خواهد شد؟
نکته قابل تامل آنکه به رغم تمامی تلاش بانک مرکزی برای جذب نقدینگی نرخ تورم سیر صعودی خود را دارد، البته شاید اگر اینهمه تلاش نمی شد شیب منحنی تورم بسیار تندتر از امروز بود ولی هیچ دلیلی هم وجود ندارد که نشان دهد فایده این نحوه عمل بانک مرکزی نفع بیشتری برای اقتصاد کشور داشته است و از سوی دیگر نباید فراموش کرد نحوه عمل بانک مرکزی در جهت تقویت منابع دولتی بوده و دقیقا حرکت در مسیری را نشان می دهد که بر خلاف اصل 44 قانون اساسی و سند چشم انداز است.
/31222
نظر شما