بعید می‌دانم کسی پیدا شود که سینما را دوست بدارد، اما مارتین اسکورسیزی را نشناسد یا فیلم‌های او را ندیده باشد.
بنابراین فکر کردم به بهانه سالروز تولدش ( 17 نوامبر) بجای اینکه مروری بر آثارش داشته باشم، کتابی را به شما پیشنهاد دهم که نشان می دهد چه فیلمسازانی دنیای شخصی اسکورسیزی را ساختند، بر زندگی سینمایی‌اش تاثیر گذاشتند و او را برانگیختند تا فیلمساز شود.
بنابراین فکر کردم به بهانه سالروز تولدش ( 17 نوامبر) بجای اینکه مروری بر آثارش داشته باشم، کتابی را به شما پیشنهاد دهم که نشان می دهد چه فیلمسازانی دنیای شخصی اسکورسیزی را ساختند، بر زندگی سینمایی‌اش تاثیر گذاشتند و او را برانگیختند تا فیلمساز شود.
منظورم کتاب «گشت‌و‌گذاری با مارتین اسکورسیزی در سینمای امریکا» است که شاید آن را خوانده یا درباره‌اش شنیده باشید. درواقع این کتاب متن مکتوب فیلم مستندی است که اسکورسیزی به دعوت انجمن فیلم بریتانیا در سال 1994 درباره سینمای آمریکا ساخته و مایکل هنری ویلسن آن را به صورت کتاب آماده کرده است.
وقتی کتاب را می‌خوانیم و اهمیت و بزرگی فیلمسازانی چون کینگ ویدور، رائول والش، سام فولر، وینسنت مینه‌لی، اورسن ولز، آنتونی مان، جان فورد، هوارد هاکس، دلمر دیوز، رابرت آلدریج، فریتس لانگ، ماکس افولس، نیکلاس ری، الیا کازان و ... از زبان کسی با اعتبار و سابقه اسکورسیزی می‌شنویم، احساس می‌کنیم دوباره آن‌ها را کشف کرده‌ایم و به شناخت تازه‌ای از آنان دست یافته‌ایم.
یکی از چیزهای گرانبهایی که در همراهی با سفر شخصی اسکورسیزی در میان تاریخ سینمای آمریکا به دست می‌آورید، آشنایی با فیلمسازان بزرگ، اما گمنام و فیلم‌های مهم ولی بی‌نام و نشانی است که تا به حال کمتر به آن‌ها پرداخته‌اند. درواقع، اسکورسیزی با آن دانش گسترده و دقیقش از تاریخ و سلیقه متفاوت و جسورانه‌اش جواهرات کمیابی را از این گنجینه نشانمان می‌دهد که تازه بعد از دیدن آن‌هاست که می‌فهمیم از چه گنج بی‌نظیری غفلت کرده بودیم.
نکته‌ای که این کتاب را برای طرفداران اسکورسیزی جذاب می‌کند این است که علاوه بر اینکه تاریخ سینمای کلاسیک آمریکا را بررسی می‌کند، امکان مرور بر فیلم‌های الهام‌بخش و تاثیرگذار بر اسکورسیزی را هم فراهم می‌آورد و دیدگاه، سلیقه و رویکرد شخصی وی نسبت به سینما را نیز عیان می‌سازد.
او چنان در دنیای درونی فیلم‌ها نفوذ می‌کند و از منظرهای مختلف آن‌ها را مورد واکاوی قرار می‌دهد و درک و تحلیل متفاوت و عمیقی از فیلم‌هایشان دارد که آدم احساس می‌کند با چه منتقد درجه یکی روبرو هستیم. کسی که هم بر سینمای کلاسیک آمریکا تسلط داشته باشد و هم آثار اسکورسیزی را خوب بشناسد، به راحتی می‌تواند تشخیص دهد چه پیوند نزدیکی میان این دو وجود دارد و فیلم‌های اسکورسیزی از چه پشتوانه غنی و پرباری برخوردار است.
تصویری که کتاب از او به ما نشان می‌دهد، قبل از آنکه شمایل یک کارگردان بزرگ سینما باشد که به قول وودی آلن این روزها از هر دو فیلمی که می‌بینیم، یکی از آن‌ها تحت تاثیر اسکورسیزی است، پرتره یک دلباخته سینما را در ذهنمان ثبت می‌کند که هنوز هم می‌تواند با شور و لذت و اشتیاق از فیلم‌های محبوبش حرف بزند و نکات تازه‌ای از آن‌ها بیابد. تازه می‌فهمیم این انرژی و توان عجیب اسکورسیزی که هنوز در دهه هفتاد سالگی‌اش سرحال و جوان فیلم می‌سازد و دست به تجربه‌های تازه می‌زند، از کجا می‌آید!
البته تجربه خواندن کتاب بیشتر به تماشای فیلم می‌ماند. یعنی کتاب به گونه‌ای تنظیم شده که بتواند همان حس جاری در فیلم مستند اسکورسیزی را به مخاطب بدهد. به این شکل که ابتدا اسکورسیزی درباره سبک و مولفه‌های بیانی هر کارگردان توضیحاتی می‌دهد و بعد صحنه‌ای از فیلم در ادامه می‌آید که با عکس همراه است و سپس کارگردان و یا بازیگر همان فیلم نکات کلیدی را اضافه می‌کند. متن کتاب هم که مازیار اسلامی آن را ترجمه کرده، چنان روان و دقیق است که می‌توانید مطمئن باشید با وجود ندیدن فیلم اسکورسیزی، چیزی را از دست ندادید.
بزرگترین امتیاز کتاب در این است که علاوه بر اینکه ما را با دیدگاه‌های اسکورسیزی نسبت به سینما آشنا می‌کند و دریچه‌های جدیدی را برویمان می گشاید، نوعی تجدید خاطره با فیلم‌های قدیمی نیز به حساب می‌آید. حتی برای کسانی که هنوز این فیلم‌ها را ندیده‌اند، می‌تواند یک جور دعوت برای تماشای آن‌ها باشد.
فکر نمی‌کنم کسی بتواند نظرات فوق‌العاده اسکورسیزی درباره این فیلم‌های بزرگ و بی‌نظیر را بخواند و عکس‌های برگزیده از فیلم‌ها و کارگردانانش را ببیند و بعد برای دیدن آن‌ها وسوسه نشود. شک نکنید فیلمی که اسکورسیزی از آن تعریف کند و آن را مورد ستایش قرار دهد، حتما دیدنی خواهد بود. پس اگر می‌خواهید با فهرستی از پیشنهادهای عالی از آثار کلاسیک آمریکا روبرو شوید، خواندن این کتاب را از دست ندهید. واقعا هدیه‌ای بهتر از این سراغ دارید؟
5858
5858
نظر شما