ذوالفقار دانشی: آیزاک آسیموف، نویسنده مشهور علمی-تخیلی می‌گفت: هیجان‌انگیزترین عبارتی که می‌توان در دنیای علم شنید، همان عبارتی که نویدبخش اکتشافات تازه و بدیع است، نه واژه «فهمیدن» که این عبارت است: «چه بامزه!». این همان ایده‌ای است که برگزارکنندگان جایزه ایگ‌نوبل را به فکر اهدای این جایزه انداخت.
جایزه ایگ‌نوبل هر سال پیش از معرفی برندگان جایزه نوبل اهدا می‌شود و بنیاد ایمپروببل ریسرچ، آن را به برترین تحقیق‌ها درمورد مواردی اختصاص می‌دهد که انسان را در ابتدا به خنده و سپس، به تفکر وادارد.
نوزده سال است که جایزه ایگ‌نویل (نوبل خنده‌دار) به یکی از مهم‌ترین رویدادهای علمی جهان تبدیل شده و در اوایل مهرماه که آرام‌آرام، تب معرفی برندگان جایزه معتبر نوبل بالا می‌گیرد، بخشی از اخبار دنیای علم را به خود اختصاص می‌دهد. جالب اینجاست که برای انتخاب برندگان ایگ‌نوبل؛ دانشمندان بزرگ و حتی برخی از برندگان جایزه نوبل نظر می‌دهند.
بنیاد ایمپروببل ریسرچ، فعالیت‌های خود را به شیوه‌های مختلفی به مردم عرضه می‌کند. آنها هر2 ماه یک‌بار، مجله منتشر می‌کنند و علاوه بر سریال‌ها و برنامه‌های زنده تلویزیونی، هر سال جایزه ایگ‌نوبل را بر برترین ایده‌های خنده‌دار و تفکر برانگیز اهدا می‌کنند.
مراسم جایزه ایگ‌نوبل امسال نیز پنج‌شنبه شب گذشته در دانشگاه هاروارد برگزار شد و برگزیدگان در ده رشته، جوایز خود را دریافت کردند. این برندگان هم‌چنین شب گذشته در دانشگاه ام.آی.تی سخنرانی‌هایی برای عموم مردم برگزار کردند.
دامپزشکی
کاترین داگلاس و پیتر راولینسون از دانشگاه نیوکسل نشان داده‌اند که گاوهای اسم‌دار بیشتر از گاوهای بدون اسم، شیر تولید می‌کنند. آنها مقاله‌ای را نیز با عنوان «کاوشی در مشاهدات مدیران فروش درمورد ارتباط انسان و دام درون مراکز دام‌پروری با افزایش تولید» در نشریه آنتروزوس منتشر کرده‌اند. در مراسم اهدای جوایز که پنج‌شنبه شب گذشته در تالار سندرز دانشگاه هاروارد برگزار شد؛ خانم کاترین داگلاس که تازه دختر خود را به دنیا آورده بود، نتوانست حاضر شود و به جای آن، تصویری از خود و دخترش را درحالی‌که لباسی شبیه به گاو پوشیده بود (!) به مراسم ارسال کرد.
صلح
اشتفان بولیگر، استیفن راس، لارس اوسترهلوگ، مایکل تالی و بیت نیوبوئل از دانشگاه برن در سوئیس موفق شدند جایزه ایگ‌نوبل صلح را از آن خود کنند. آنها با آزمایش‌های فراوان، بررسی کردند که ضربه زدن به سر انسان با بطری پر بهتر است یا با بطری خالی! نتایج این آزمایش‌ها که در مقاله‌ای با عنوان «آیا بطری‌های خالی و پر نوشابه محکم‌ترند، و آیا آستانه شکست آنها برای شکستن جمجمه انسان کافی است؟» که در مجله پزشکی قانونی به چاپ رسید؛ نشان می‌دهد بطری‌های خالی بیشتر آسیب می‌زنند.
آنها بطری‌های خالی و پر را در سطحی افقی و درون لوله‌هایی محافظ قرار دادند و سپس، گلوله‌های فلزی یک کیلوگرمی را از ارتفاع‌های مختلف روی آن رها کردند. درنهایت مشخص شد بطری‌های خالی با 40 ژول انرژی و بطری‌های پر با 30 ژول انرژی شکسته می‌شوند. اما هر دو بطری برای آسیب زدن به نقاط ضعیف جمجمه به‌اندازه کافی استحکام دارند.
اقتصاد
مدیران، معاونان اجرایی و حسابرسان چهار بانک در ایسلند (کاپ‌تینگ، لندسبنکی، گلیتنیر و بانک مرکزی ایسلند) به‌دلیل نشان دادن فرآیند تبدیل بانک‌های کوچک به بانک‌های بزرگ، مفتخر به دریافت جایزه ایگ‌نوبل اقتصاد شدند. آنها نشان دادند که نوسان در بازارهای مالی می‌تواند به سرعت، بانکی کوچک را به بانکی بزرگ تبدیل کند و هم‌چنین، روند معکوس را در زمانی اندک پدید آورد و بدین ترتیب، ضربات سنگینی به اقتصاد ملی کشورها وارد کند.
شیمی
خاویر مورالس، میگوئل آپتیگا و ویکتور کاستانو از دانشگاه ملی مکزیک، ایگ‌نوبل شیمی را برای تولید الماس از مایعات (بخصوص نوعی نوشیدنی مکزیکی) از آن خود کردند. با استفاده از این روش می‌توان نوارهای باریکی از الماس نیمه‌رسانا را تولید کرد. از آن‌جایی‌که نوارهای الماس به مراتب سخت‌تر از سیلیکون هستند، می‌توان از آنها برای ساخت ابزارهایی استفاده کرد که در دماهای بالا و شرایط محیطی سخت کار می‌کنند.
پزشکی
دونالد آنگر که تحصیلات دانشگاهی آن‌چنانی ندارد، توانست با کشف دلایل احتمالی ابتلا به آرتروز در انگشتان، ایگ‌نوبل پزشکی را از آن خود کند. او شصت سال است که هر روز، دو بار بند انگشتان دست چپ خود را می‌شکند، اما به دست راست خود کاری نداشته و بر این اساس، موفق شده مقاله‌ای را با عنوان «آیا شکستن بند انگشتان دست می‌تواند آرتروز انگشتان را به دنبال داشته باشد؟» به نگارش درآورد.
آنگر می‌گوید که هدفش از انجام این آزمایش، بررسی ادعای مادرش بود که در کودکی به او هشدار می‌داد شکستن بند انگشت، او را به آرتروز مبتلا می‌کند. اما او که بیش از شصت سال آزمایش کنترل‌شده‌ای را برای بررسی این ماجرا انجام داد، هنوز به آرتروز مبتلا نشده و به همین دلیل، اکنون می‌تواند با قاطعیت به مادرش بگوید که اشتباه می‌کرده است. او هم‌اکنون قصد دارد پاسخ یکی دیگر از پرسش‌های کودکی خود را بفهمد که آیا واقعا نیاز بود آن همه کلم بروکلی بخورد یا نه!
فیزیک
کاترین ویت‌کام از دانشگاه سینسیناتی، دانیل لیبرمن از دانشگاه هاروارد و لیزا شاپیرو از دانشگاه هاروارد موفق شدند با استفاده از روابط ریاضی، اثبات کنند که چرا زنان باردار از پشت بر زمین نمی‌افتند. این سوال برای آنان پیش آمده بود که چطور وقتی زنان باردار، جنین چند کیلوگرمی را در بخش جلویی بدن خود حمل می‌کنند، کماکان می‌توانند تعادل خود را روی دوپا حفظ کنند. این موضوع بخصوص وقتی اهمیت پیدا می‌کند که در دوره انسان‌های نخستین، زنان بیشتر وقت‌ها باردار بودند و از نوزادان خود نگهداری می‌کردند و چنین وضعیتی در آن زمان بسیار دردسرساز بود. بررسی‌های بیشتر نشان داد که گودی و انحنای کمر زنان بسیار بیشتر از مردان است و در زمان بارداری، نیم‌تنه فوقانی زنان عقب‌تر می‌رود و تعادل بدن را ایجاد می‌کند.
ادبیات
سرویس پلیس ایرلند موفق شد ایگ‌نوبل ادبیات را برای نگارش و ارایه پنجاه برگ جریمه به متخلف‌ترین راننده ایرلند از آن خود کند. نام این راننده متخلف، پراوو جازدی است که در زبان لهستانی به معنی گواهینامه است!
ریاضیات
گیدئون گونو، مدیر بانک ذخیره زیمباوه موفق شد جایزه ایگ‌نوبل ریاضی را از آن خود کند. به دلیل سیاست‌های اشتباه اقتصادی و افزایش شدید نرخ تورم در زیمباوه، او مجبور شده بود که روشی برای ارایه ساده و هر روزه حساب‌های بانکی مردم تدوین کند. مبالغ رد و بدل شده در این حساب‌ها بسیار گسترده بود، از 0.01 (یک‌صدم) دلار گرفته تا (100000000000000) یکصدهزار میلیارد دلار.
زیست‌شناسی
فومیاکی تاگوچی، سانگ گووفو و ژانگ گوانگ‌لی از دانشگاه علوم پزشکی کیتاساکو در ژاپن، ایگ‌نوبل زیست‌شناسی را از این جهت کسب کردند که توانستند نشان دهند با استفاده از نوعی باکتری که در صورت خرس‌های پاندا رشد می‌کند، می‌توان حجم زباله‌های آشپزخانه‌ای را تا 90 درصد کاهش داد.
بهداشت عمومی
النا بودنار، رافائل لی و ساندرا ماریجان از دانشگاه شیکاگو توانستند با اختراع لباس‌هایی که در شرایط اضطراری می‌تواننند عملکردی همانند ماسک هوا داشته باشند، ایگ‌نوبل بهداشت عمومی را دریافت کنند. خانم بودنار که در زمان فاجعه هسته ای چرنوبیل در اوکراین زندگی می‌کرد، شرایط اضطراری را به‌خوبی درک می‌کند و از این‌رو، به این فکر افتاد که تجهیزات اضطراری را به نحوی در لباس‌های روزانه مردم قرار دهد. به گفته او، می‌توان از این ماسک‌های هوا در شرایطی مانند آتش‌سوزی، حملات بیوتروریستی و غیره استفاده کرد
نظر شما