پیروزی 57 ، ارزش و اعتبار رهبران محلی را در هدایت توده ها با بهره گیری از کانالهای ارتباطات سنتی به منصه ظهور رساند. رهبرانی که با جاری رود ، دریای انسانها را به خروش آوردند و طومار صاحبان قدرت را در هم پیچیدند.
انقلاب اسلامی ایران زمانی به بار نشست که تمامی کانالهای ارتباطی مدرن نظیر رادیو تلویزیون، سینما ، مطبوعات و.. در اختیار رژیم شاه بود و حکومت پهلوی با بهره گیری از این رسانه ها در صدد تغییر ماهیت فرهنگی جامعه ایرانی بود.
بنیانگذار جمهوری اسلامی با بکارگیری موفقیت آمیز رسانه های سنتی نظیر مسجد، حسینیه، تکایا و بازار در بسیج عمومی و تغییر ساختارهای اجتماعی ، نظریه پردازان عصر ارتباطات را به چالش فراخواند.
یک محقق معروف آمریکایی در بخش پایانی کتاب خود در سرفصلی با عنوان " رسانه هایی کوچک برای یک انقلاب بزرگ" در باره رسانه های امام خمینی (ره) نوشته است:
" ....مخالفت با شاه به وسیله شبکه های غیر رسمی توسط 200 هزار مبلغ دینی و 90 هزار مسجد سازماندهی شد .... "
" ... در حالی که آیت الله خمینی و دیگر رهبران مذهبی به خارج از کشور تبعید شده بودند اما پیامهای آیت الله به شکل کاست برای پیروانش ارسال می شد . پیامهای او سپس چاپ و تکثیر می شد ....."
" .... در انقلاب ایران در حقیقت مردم با هم برخورد نداشتند بلکه برخورد بین رسانه های بزرگ در برابر رسانه های کوچکتر بود و سرانجام رسانه های کوچکتر (سنتی ) پیروز شدند...." (1)
پیروزی 57 ، ارزش و اعتبار رهبران محلی را در هدایت توده ها با بهره گیری از کانالهای ارتباطات سنتی به منصه ظهور رساند . رهبرانی که با جاری رود ، دریای انسانها را به خروش آوردند و طومار حاکمیت صاحبان قدرت را در هم پیچیدند.(2)
حماسه دفاع مردمی در هشت سال جنگ تحمیلی تایید دیگری بر قدرت رسانه های سنتی در بسیج عمومی بود. تریبونهای مساجد و جمعه و جماعات ، حسینیه ها و هیات های مذهبی ، روحیه سلحشوری را در جوانان این مرزوبوم شعله ور ساخت تا جلوه های ایمان و ایثار، طوفان غیرت و مردانگی برپا سازد. طوفانی که توانست ماشین جنگی خصم را از کار بیاندازد. (3)
رسانه هاي سنتي و 9 ديماه 88
نقل است زماني كه شاه فيضيه را به خاك و خون كشيد و سرمست از باده غرور و پيروزي بر حوزه بود، يكي از مشاوران او با اشاره به پايگاه سنتي روحانيت به محمدرضا گفت كه ديگر بايد قيد تاج و تخت را بزند. اگرچه محمدرضا پهلوي سخن مشاورش را در سال 42 به سخره گرفت، اما در سال 57 به قدرت پايگاههاي مذهبي پي‌برد.
اهانت به عاشورا به عنوان سنبل غيرت ديني شيعيان در آشوب هاي پس از انتخابات 88 موجب شد تا مردم خود به صحنه بيايند و پرونده اهانت كنندگان را براي هميشه ببندند.
اين بار نيز قدرت رسانه هاي سنتي را در بسيج توده ها، به وضوح شاهد بوديم. هيات هاي مذهبي و ائمه جمعه و جماعات در بسيج مردم براي حضور در 9 دي نقشي بي بديل ايفا كردند.
درس هايي از تاريخ اسلام
از نهم دیماه و حماسه حضور ملت بزرگ ایران ، تعابیر مختلفی شده است . نگارنده بر این اعتقاد است که این حضور ریشه در عبرت آموزی های پرورش یافتگان در مکتب ایران اسلامی از وقایع صدر اسلام دارد. اینکه پیر سفر کرده ما این ملت را بهتر از مسلمانان صدر اسلام خواند و این تعابیر بارها و بارها جانمایه سخنان جانشین شایسته ایشان بود ، ریشه در یک حقیقت بزرگ دارد.
وقتی امام حسن (ع) پای در رکاب جنگ می گذارد و خیل سربازان خود را به فرماندهی "عبیدالله ابن عباس" روانه "نخیله " می سازد، خبردار می شود که فرمانده سپاه او که پدر سه شهید بود، با برق سکه های معاویه راه اردوگاه خصم را در پیش گرفته است . امام دوم شیعیان در همین اردوگاه زخم بر می دارد و این ماجرا منجر به صلحی می شود که دستگاه تبلیغاتی شام به دنبال بهره برداریهای ویژه از آن بود .
امام حسین (ع) در پنجاهمین سالگرد رحلت رسول خدا (ص) در کربلا به شهادت می رسد . یعنی بنی امیه طی 50 سال توانست اسلامی را ترویج و تبیین کند که مسلمان آن اسلام ، وقتی می شنود امام علی (ع) هنگام نماز به شهادت رسیده است از خود می پرسد مگر علی نماز هم می خواند؟ یا همین مسلمانان دست آموز مکتب شام برای کشتن امام حسین (ع) و یارانش گوی سبقت از هم می ربودند تا مبادا جهاد با دشمنان دین خدا را از دست بدهند.
آنان با کشتن یا کشته شدن در جنگ با امام سوم شیعیان به بهشت چشم داشتند.!!
" صفین ، جمل ، نهروان ، نخیله و کربلا " فجایعی است كه بر پی دورشدن از ولایت شکل می گیرد. وقتی سواران بر توسن تیزرو نفس، از ولایت برحق خود پیشی گرفتند ، حقیقت اسلامی که پیامبر اعظم (ص) منادی آن بود، رنگ می بازد و مسلمان پرورش یافته در مکتب اسلام ساخته دست معاویه، با کشتن ولی امر زمان خود ، دروازه های بهشت را می جوید.
نهم دیماه فرصتی بود برای ملتی که درس هایی بزرگ از تاریخ اسلام آموخته است. دست نوشته ها و تصاویر همراه ملت در این روز، فقط به یک مطلب اشاره داشت : ولایت و رهبری . این عهدی است ناگسستنی میان ملت ایران و رهبری نظام .(4)
پي نوشت:
(1) Rogers.Everett m.communicalion thechnology: The new media in society. 1986.p.p 244-254
(2)روش های سنتی ارتباطات ، جعفری چمازکتی، روزنامه انتخاب، شماره 397، 31 مردادماه 1379
3) نقش خبرنگاران در هشت سال دفاع مقدس، جعفري چمازكتي ،ماهنامه مديريت ارتباطات ،شهريورماه 89
4) نهم دیماه ، صحنه عبرت آموزی یک ملت از تاریخ اسلام ، جعفري چمازكتي ، خبر آنلاين- 12/10/1389
نظر شما