محمود حاج‌زمان: کلارا لایزن کاشف تترانیترات‌اکسی‌کربن است؛ مولکولی که همان‌طور که از اسم آن معلوم است، از اکسیژن، نیتروژن و کربن ساخته شده است. این ماده خواص جالب توجهی دارد، که از استفاده به عنوان یک ماده منفجره تا ذخیره‌سازی انرژی را شامل می‌شود. نام لایزن همچنین به عنوان نویسنده همکار در مقاله‌ای که به بررسی این مولکول جدید می‌پردازد آمده است. اما هیچ کدام از اینها بخش جالب و الهام‌بخش ماجرا نیست، چرا که هر روزه مواد جدیدی ساخته یا کشف می‌شود. آنچه بسیار غیرعادی است، این است که کلارا لایزن یک دانش‌آموز 10 ساله کلاس پنجمی در شهر کانزاس آمریکا است!
به گزارش پاپ‌ساینس، کنت بوئر که معلم کلارا بود، در حال استفاده از مدل توپ و میله معمولی بود تا مولکول‌های معمولی را برای دانش‌آموزان کلاس پنجمی خود به تصویر بکشد. اما کلارا اتم‌های کربن، اکسیژن و نیتروژن را در یک ساختار پیچیده در کنار هم گذاشت و از بوئر سوال کرد که آیا توانسته است یک مولکول واقعی بسازد یا نه. با کمال تعجب، بوئر مطمئن نبود. به همین دلیل از مدل عکس گرفت و آن را برای رابرت زوئلنر، دوست شیمی‌دان خود در دانشگاه ایالتی هامبولت فرستاد، کسی که آن را به عنوان یک ماده شیمیایی کاملا جدید و همچنین کاملا بادوام شناسایی کرد. تصویر زیر، دکتر زوئلنر را در حالیکه مدلی از این مولکول جدید در دست دارد، نشان می‌دهد.
این ماده شیمیایی با ماده دیگری که در پایگاه داده دانشگاه هامبولت وجود دارد، دارای فرمول مشابهی است اما اتم‌های آن به شکل متفاوتی آرایش یافته‌اند؛ در نتیجه این ماده به عنوان یک مولکوا منحصر به فرد شناسایی می‌شود. این مولکول در طبیعت وجود ندارد و بنابراین باید آن را در آزمایشگاه ساخت؛ کاری که نیازمند صرف وقت و تلاش است. به همین دلیل دوست بوئر، رابرت زوئلنر در عوض یک مقاله درباره آن نوشت که در مجله شیمی نظری و محاسباتی منتشر شد. در فهرست نام نویسندگان نیز یک نام به چشم می‌خورد: کلارا لایزن.
بوئر می‌گوید که این کشف و مقاله پس از آن، علاقه جدیدی را به علم و شیمی در مدرسه وی به راه انداخته است. در این میان به خصوص کلارا خیلی راضی به نظر می‌رسد و می‌گوید که اکنون علاقه بسیار بیشتری به زیست‌شناسی و پزشکی دارد.
53275
نظر شما