به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حجت‌الاسلام والمسلمین اصغر قاضی خانی، کارشناس حوزه مهدویت در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده است، ضمن اشاره به برخی از القاب حضرت حجت بن الحسن(عج) امام زمان، به بررسی آنها پرداخته است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
بنا بر روایت ایکنا، مرحوم ثقة‌الاسلام نوری در بیان اسماء شریفه امام عصر(عج)، با استناد به آیات، روایات و کتب آسمانی پیشین، تعبیرات راویان و تاریخ‌نگاران ۱۸۲ اسم و لقب برای حضرت مهدی(عج) ذکر می‌کند و مدعی است که در این مقام، از استنباط‌های شخصی و غیرقطعی خودداری کرده است که در غیر این صورت چندین برابر این اسماء و القاب، قابل استخراج از کتب مختلفه بود. که از آن جمله محمد، احمد، عبداللّه، محمود، مهدی، برهان، حجت، حامد، خلف صالح، داعی، شرید صاحب، غائب، قائم، منتظر و... است.
ابوالقاسم هم‌کنیه پیامبر(ص) ابوعبداللّه، اباصالح ابوابراهیم، ابوالحسن و ابوتراب را نیز از کنیه‌های حضرت شمرده‌اند.
برخی عناوین و صفات که در ضمن زیارت‌های مختلف و ادعیه مربوط به حضرت مهدی(عج) مورد تصریح قرار گرفته است، امیدواریم که دقت و تأملی در آنها، ما را با شئونات مختلف آن بزرگوار آشنا و مقاماتی را که غالباً از لسان معصومین(ع) در ضمن این دعاها و زیارت‌ها برای امام دوازدهم برشمرده شده برایمان روشن‌تر شود.
تمام این عناوین و اوصاف به‌طور خاص در مورد حضرت مهدی(عج) وارد شده، اگرچه بسیاری از آنها در مورد سایر امامان بزرگوار اسلام(ع) نیز می‌تواند مصداق داشته باشد.
آنچه ذکر می‌شود نه به ادعای اسم یا لقب آن حضرت، بلکه به‌عنوان بهره‌وری از تعابیر موجود در نصوص زیارت و دعاست، اعم از اینکه واژه‌ای مفرد یا جمله‌ای توصیفی باشد.
از جمله اسماء و القاب این امام بزرگوار بقیةالله؛ باقیمانده خدا در زمین، خلیفة‌اللّه؛ جانشین خدا در میان خلایق، وجه‌اللّه؛ مظهر جمال و جلال خدا، سمت و سوی الهی که اولیای حق رو به او دارند، باب‌اللّه؛ دروازه همه معارف الهی، دری که خداجویان برای ورود به ساحت قدس الهی، قصدش می‌کنند، داعی‌اللّه؛ دعوت‌کننده الهی، فراخواننده مردم به سوی خدا، منادی راستین هدایت الی‌اللّه است.
سبیل‌اللّه؛ راه خدا، که هرکس سلوکش را جز در راستای آن قرار دهد سرانجامی جز هلاکت نخواهد داشت، ولی‌اللّه؛ سرسپرده به ولایت خدا و حامل ولایت الهی، دوست خدا، حجة‌اللّه؛ حجت خدا، برهان پروردگار، آن کس که برای هدایتِ در دنیا، و حساب در آخرت به او احتجاج می‌کنند، نوراللّه؛ نور خاموشی‌ناپذیر خدا، ظاهرکننده همه معارف و حقایق توحیدی، مایه هدایت رهجویان است.
از دیگر القاب حضرت می‌توان به عین‌اللّه؛ دیده بیدار خدا در میان خلق، دیدبان هستی، چشم خدا در مراقبت کردار بندگان، سلالة‌النبوة؛ فرزند نبوت، باقیمانده نسل پیامبران، خاتم‌الاوصیاء؛ پایان بخش سلسله امامت، آخرین جانشین پیامبر(ص)، علم‌الهدی؛ پرچم هدایت، رایت همیشه افراشته در راه اللّه، نشان مسیر حقیقت، سفینة النّجاة؛ کشتی نجات، وسیله رهایی از غرقاب ضلالت، سفینه رستگاری و عین الحیوة؛ چشمه زندگی، منبع حیات حقیقی، القائم المنتظر؛ قیام کننده مورد انتظار، انقلابی بی‌نظیری که همه صالحان چشم انتظار قیام جهانی اویند، اشاره کرد.
از دیگر اسمای امام زمان(عج) می‌توان به القاب زیر اشاره کرد:
العدل المشتهر؛ عدالت مشهور، تحقق بخش عدالت موعود، السیف الشاهر؛ شمشیر کشیده حق، شمشیر از نیام بر آمده در اقامه عدل و داد، القمر الزّاهر؛ ماه درخشان، ماهتاب دلفروز شب‌های سیاه فتنه و جور، شمس‌الظلام؛ خورشید آسمان هستی ظلمت گرفتگان، مهر تابنده در ظلمات زمین، ربیع‌الأنام؛ بهار مردمان، سر فصل شکوفایی انسان، فصل اعتدال خلایق، نضرة الأیّام؛ طراوت روزگار، شادابی زمان، سرّ سرسبزی دوباره تاریخ، الدین المأثور؛ تجسم دین، تجسید آیین بر جای مانده از آثار پیامبران، خودِ دین، کیان آیین، روح مذهب، الکتاب المسطور؛ قرآن مجسم، کتاب نوشته شده با قلم تکوین، معجزه پیامبر در هیئت بشری است.
صاحب‌الأمر؛ دارنده ولایت امر الهی، صاحب فرمان و اختیاردار شریعت، صاحب الزمان؛ اختیار دارِ زمانه، فرمانده کل هستی به اذن حق، مطهّرالأرض؛ تطهیرکننده زمین که مسجد خداست، از بین برنده پلیدی و ناپاکی از بسیط خاک، ناشرالعدل؛ برپا دارنده عدالت، بر افرازنده پرچم عدل و داد در سراسر گیتی، مهدی‌الامم؛ هدایتگر همه امت‌ها، راه یافته راهنمای همه طوایف بشریت، جامع الکَلِم؛ گردآورنده همه کلمه‌ها براساس کلمه توحید، وحدت‌بخش همه صف‌ها، ناصر حق‌اللّه: یاریگر حقِ خدا، یاورِ حقیقت، دلیل ارادة‌اللّه؛ راهنمای مردم به سوی مقاصد الهی، راه بلد و راهبر انسان‌ها در راستای اراده خداوند، الثائر بأمر اللّه: قیام‌کننده به دستور الهی، برانگیخته به فرمان پروردگار، شورنده بر غیر خدا به امر خدا.
هم‌چنین محیی المؤمنین: احیاگر مؤمنان، حیاتبخش دل‌های اهل ایمان، مبیرالکافرین: نابودکننده کافران، درهم شکننده کاخ کافران، هلاک‌کننده کفار. معزّالمؤمنین: عزت‌بخش مؤمنان، ارزش‌دهنده اهل ایمان، مذلّ الکافرین: خوارکننده کافران، درهم شکننده جبروتِ کفر پیشگان، منجی المستضعفین: نجات‌دهنده مستضعفان، رهایی بخش استضعاف کشیدگان، سیف اللّه الّذی لاینبو: شمشیر قهر خدا که کندی نپذیرد، میثاق اللّه الّذی أخذه: پیمان بندگی خدا که از بندگان گرفته شده، مدارالدهر: مدار روزگار، محور گردونه وجود، مرکز پیدایش زمان از دیگر القاب ایشان است.
ناموس العصر: نگهدارنده زمان، کیان هستی دوران، کلمة‌اللّه التامه: کلمه تامّه خداوند، حجّت بالغه الهی، تالی کتاب اللّه: تلاوت کننده کتاب خدا، قاری آیات کریمه قرآن، وعداللّه الّذی ضمنه: وعده ضمانت شده خدا، پیمان تخلّف ناپذیر الهی، رحمة اللّه الواسعة: رحمت بی پایان خدا، لطف و رحمت بی کرانه پروردگار رحمت گسترده حق، حافظ اسرار رب العالمین: نگهبان اسرار پروردگار، حافظ رازهای ربوبی، معدن العلوم‌النبویّه: گنجینه دانش‌های پیامبری، خزانه معارف نبوی، نظام الدین: نظام بخش دین، یعسوب المتقین: پیشوای متقین، معزّ الاولیاء: عزت‌بخش یاران، مذلّ الأعداء: خوار کننده دشمنان، وارث الانبیاء: میراث بر پیامبران، نور ابصار الوری: نور دیدگان خلایق، الوتر الموتور: خونخواه شهیدان، کاشف البلوی: بر طرف کننده بلاها، المعد لقطع دابر الظلمه: مهیّا شده برای ریشه کن کردن ظالمان، المنتظر لاقامة الأمت و العوج: مورد انتظار برای از بین بردن کژی‌ها و نادرستی‌ها است.
هم‌چنین المترجی لازالة الجور و العدوان: مورد آرزو برای بر طرف کردن ستم و تجاوز، المدّخّر لتجدید الفرائض و السنن: ذخیره شده برای تجدید واجبات و سنن الهی، المؤمّل لاِحیاء الکتاب وحدوده: مورد امید برای زنده ساختن دوباره قرآن و حدود آن، جامع‌الکلمة علی التقوی: گردآورنده مردم بر اساس تقوی، السبب المتصل بین الأرض و السماء: واسطه بین آسمان و زمین، کانال رحمت حق بر خلق، صاحب یوم الفتح و ناشر رایة الهدی: صاحب روز پیروزی و بر افرازنده پرچم هدایت، مؤلف شمل الصلاح و الرضا: الفت‌دهنده دل‌ها بر اساس رضایت و درستکاری، الطالب بدم المقتول بکربلا: خونخواه شهید کربلا،المنصور علی من اعتدی علیه و افتری: یاری شده علیه دشمنان و افترا زنندگان، المضطرّ الّذی یجاب اذا دعی: پریشان و درمانده‌ای که چون دعا کند دعایش مستجاب شود از دیگر القاب ایشان است.
نظر شما