پنکه‌های ایستاده یکی از محبوب‌ترین وسایل سرمایشی هستند که به‌خصوص در فضاهای کوچک و خانه‌هایی که کولر مرکزی ندارند، کاربرد زیادی دارند. یکی از ویژگی‌های مهم این نوع پنکه‌ها قابلیت چرخش به چپ و راست برای پوشش دهی بهتر هواست. اما گاهی پیش می‌آید که این چرخش متوقف می‌شود و دستگاه تنها در یک زاویه ثابت می‌ماند. در این مواقع طبیعی است که بپرسیم: علت نچرخیدن پنکه ایستاده به چپ و راست چیست؟ آیا موضوع جدی است؟ و چطور می‌توان آن را رفع کرد؟
در ادامه به بررسی دلایل این مشکل و راه‌حل‌هایی که ممکن است نیاز داشته باشید می‌پردازیم.
بررسی دلایل نچرخیدن پنکه ایستاده
وقتی پنکه شما دیگر مثل قبل به چپ و راست نمی‌چرخد معمولاً یک اختلال کوچک در بخش مکانیکی یا برقی آن رخ داده است. در اغلب مواقع این مشکل قابل حل است و نیازی به تعویض کامل دستگاه نیست. در ادامه رایج‌ترین دلایل این اتفاق را مرور می‌کنیم تا بهتر بتوانید مشکل را تشخیص داده و رفع کنید.
۱. خرابی موتور چرخان
در اکثر پنکه‌های ایستاده، یک موتور کوچک مجزا وظیفه چرخاندن سری پنکه را برعهده دارد. وقتی این موتور نیم‌سوز شده باشد یا کاملاً از کار بیفتد پنکه دیگر نمی‌تواند به چپ و راست بچرخد. در بسیاری از مواقع با تعویض این موتور یا تعمیر مدار آن، مشکل برطرف می‌شود. تشخیص این مورد نیاز به باز کردن قاب پشتی دارد، پس اگر تجربه‌ای ندارید بهتر است کار را به تعمیرکار بسپارید.
۲. خرابی چرخ‌دنده داخلی
برخی مدل‌های پنکه برای انتقال قدرت چرخش از چرخ‌دنده استفاده می‌کنند. اگر این چرخ‌دنده‌ها ترک بخورند، شکسته شوند یا دچار فرسایش شدید شده باشند حرکت چرخشی متوقف می‌شود. صدایی شبیه به تق‌تق هنگام کارکردن پنکه می‌تواند نشانه‌ای از خرابی چرخ‌دنده باشد. این قطعات معمولاً پلاستیکی هستند و به مرور زمان به‌خصوص در اثر گرما یا فشار زیاد، آسیب می‌بینند.
بهتر است اگر قصد خرید پنکه با قیمت مناسب دارید حتماً به کیفیت اجزای داخلی و استحکام چرخ‌دنده‌ها توجه کنید.
۳. گیر کردن مکانیکی یا خشکی محور چرخان
گاهی مشکل از بخش الکتریکی نیست، بلکه سیستم مکانیکی دچار مشکل شده است. محور چرخان پنکه ممکن است به دلیل انباشت گرد و غبار، خشکی بیش‌ازحد یا حتی خم شدن یکی از قطعات گیر کند و دیگر حرکت نکند. در این مواقع با یک روغن‌کاری ساده یا تعویض قطعه مکانیکی، دوباره چرخش پنکه به حالت عادی برمی‌گردد. این مشکل به‌ویژه در پنکه‌هایی دیده می‌شود که مدت زیادی بی‌استفاده مانده‌اند یا در فضاهای مرطوب قرار داشته‌اند.
اگر به‌تازگی در حال خرید تجهیزات سرمایش خانه هستید خوب است این جزئیات کوچک اما مهم را در بررسی مدل‌های مختلف در نظر بگیرید.
۴. خرابی دکمه یا کلید چرخش
در بسیاری از پنکه‌های ایستاده، یک دکمه یا کلید مجزا برای فعال‌کردن چرخش طراحی شده است. گاهی اوقات این کلید از جا درمی‌آید، خراب می‌شود یا به‌طور کامل ارتباطش را با برد از دست می‌دهد. در این حالت پنکه همچنان روشن می‌شود اما چرخشی در کار نخواهد بود. این ایراد معمولاً با تعویض کلید یا تمیز کردن اتصال داخلی حل می‌شود. اگر دستگاه قدیمی است احتمال اینکه کلید به مرور زمان دچار فرسودگی شده باشد زیاد است.
۵. قطع شدن سیم یا خرابی مدار داخلی
از دیگر دلایلی که ممکن است باعث شود پنکه به چپ و راست نچرخد، قطع شدن یک سیم داخلی یا خرابی در بخش کوچکی از برد دستگاه است. معمولاً وقتی این مشکل رخ دهد سایر عملکردهای پنکه درست عمل می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود تشخیص آن کمی دشوارتر شود. اگر مهارت باز کردن دستگاه و چک کردن اتصالات را دارید می‌توانید خودتان این موضوع را بررسی کنید؛ در غیر این صورت، بهتر است این کار را به یک فرد متخصص بسپارید.
۶. استفاده نادرست یا فشار بیش‌ازحد
استفاده بیش‌ازحد از پنکه یا گذاشتن وسایل سنگین روی سری آن ممکن است به مرور زمان باعث شود مکانیزم چرخشی آسیب ببیند. برخی کاربران بدون توجه به دفترچه راهنما با دست سری پنکه را به چپ و راست می‌چرخانند، درحالی‌که این حرکت باید فقط با موتور داخلی انجام شود. این نوع استفاده نادرست ممکن است چرخ‌دنده یا پایه‌ی چرخش را از جای خود خارج کرده و منجر به ازکارافتادن چرخش شود.
در زمان تهیه لوازم خانگی برای شروع زندگی مشترک هم توصیه می‌شود پیش از خرید، نظرات کاربران را درباره استحکام و طول عمر محصولات بررسی کنید. مثلاً در یک لیست خرید جهیزیه هوشمندانه، توجه به جزئیاتی مثل قابلیت چرخش پنکه یا استحکام اجزای داخلی اهمیت زیادی دارد.
۷. صداهای غیرعادی هنگام چرخش؛ نشانه‌ای از مشکل؟
اگر پنکه ایستاده شما هنگام تلاش برای چرخش، صداهای غیرمعمولی مثل تق‌تق، خرخر یا حتی ساییدگی تولید می‌کند این می‌تواند علامتی واضح از خرابی مکانیکی باشد. گاهی پنکه به‌صورت ناقص می‌چرخد و قبل از رسیدن به انتهای مسیر متوقف می‌شود. در این حالت ممکن است یکی از اجزای داخلی مانند چرخ‌دنده یا محور اتصال‌دهنده، ترک برداشته یا از جای خود خارج شده باشد. همچنین شنیدن صداهای ناگهانی می‌تواند نشانه‌ی وجود جسم خارجی داخل محفظه چرخان باشد.
در چنین شرایطی بهتر است پیش از روشن‌کردن دوباره دستگاه، قاب پشتی را باز کرده و مسیر حرکت چرخشی را به‌دقت بررسی کنید. ادامه‌ی کار با وجود این علائم ممکن است آسیب بیشتری به موتور یا اجزای داخلی وارد کند.
عمر مفید پنکه چقدر است؟
اگر پنکه‌ای که استفاده می‌کنید بیش از ۷ یا ۸ سال کار کرده و اخیراً هم با مشکلات متعددی روبه‌رو شده ممکن است زمان تعویض آن فرارسیده باشد. گاهی تعمیر پشت تعمیر، نه‌تنها از لحاظ هزینه به‌صرفه نیست بلکه کیفیت عملکرد دستگاه هم پایین می‌آید. در چنین شرایطی جایگزینی با یک مدل جدید و باکیفیت گزینه‌ی بهتری است.
برای انتخاب یک مدل مناسب، بررسی مقایسه‌ای میان برندها و بررسی قیمت‌ها در فروشگاه‌های معتبر آنلاین به تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند. بعضی از پنکه‌ها علاوه بر چرخش نرم و بی‌صدا، مصرف برق پایینی دارند و برای استفاده روزمره مناسب‌ترند به‌ویژه اگر در حال خرید تجهیزات سرمایش خانه از تکنولایف باشید که تنوع زیادی از برندهای معتبر را در اختیار دارید.
پیشگیری بهتر از تعمیر؛ مراقبت اصولی از پنکه
مثل هر وسیله برقی دیگری، پنکه ایستاده هم نیاز به نگهداری دوره‌ای دارد تا عمر مفیدش افزایش پیدا کند. برای مثال هر چند ماه یک‌بار باز کردن قاب و تمیز کردن گرد و غبار از روی پروانه‌ها و موتور می‌تواند از داغ شدن بیش‌ازحد یا اختلال در حرکت قطعات جلوگیری کند. استفاده از محافظ برق برای جلوگیری از نوسانات، گذاشتن پنکه در جای خشک و دور از رطوبت و حتی روشن‌نکردن آن در ساعات اوج گرما (اگر پنکه صدای ناهنجار یا کاهش قدرت دارد) از جمله نکات ساده‌ای است که در بلندمدت از خرابی‌هایی مثل نچرخیدن به چپ و راست جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری: مشکل چرخش پنکه قابل حل است
همان‌طور که دیدیم علت نچرخیدن پنکه ایستاده به چپ و راست می‌تواند زیاد باشد؛ از خرابی ساده در کلید تا مشکلات مکانیکی و موتوری. خوشبختانه بیشتر این مشکلات قابل تعمیر هستند به‌شرطی که به‌موقع تشخیص داده شوند. اگر دستگاه شما نسبتا نو است ارزش تعمیر را دارد. اما اگر قدیمی است و علائم فرسودگی در قسمت‌های دیگر هم دیده می‌شود، شاید وقت آن رسیده باشد که سراغ یک مدل جدیدتر بروید.
نظر شما