سرزمین ایران در تأمین آب کاملاً به کوهستانها وابسته است. اگر در اجرای شماری از طرحهای صنعتی، ارزیابی محیط زیستی و محاسبهی سود و زیان دشوار باشد، اما در معدنکاریهای یادشده بهعلت وضوح تخریب جبرانناپذیر، هر عقل سلیمی بر فزونی زیانهای ابدی بر سود کوتاهمدت گواهی میدهد.
در دولت پزشکیان موج جدیدی از صدور مجوزهای معدنکاری به راه افتاده که پیدا است جماعت کوچک فرصتطلبی در نظر دارند به بهانههایی مانند ایجاد اشتغال و مقابله با تحریمهای نفتی و ارزآوری، درآمدهای بادآورده و بیحسابی را از این رهگذر به جیب بزنند. واقعیت اما این است که آقایان در توجیههای اقتصادی که به مقامهای دولتی ارایه میدهند، اولاً زیان پایدار وارد بر کشاورزی، گردشگری، کسبوکارهای محلی، و بهداشت منطقهی مورد اکتشاف را لاپوشانی میکنند و ثانیاً از ناپایداری درآمد حاصل از اینگونه معدنکاریها که چند سال یا درنهایت چند دهه دوام دارد، نمیگویند.
لالهزار در جنوب استان کرمان یک تودهی کوهستانیِ آبساز با ویژگیهای استثنایی است؛ این کوهستان شاید تنها نقطهی کشور باشد که در ارتفاع چهارهزار متر دارای چشمه است و به برکت آبخیزهای ارزشمندی که دارد، آب چندین شهر مانند بافت، بردسیر، بزنجان، لالهزار، و روستاهایی مانند بیدان، باغ فخرو، بنگان، چهرن، سرزه، چشمه عقاب، و دهها روستای دیگر را که تولیدکنندهی انواع فرآوردههای دامی و محصولات کشاورزی پرارزش مانند گردو و گل محمدی هستند، فراهم میسازد. تقریباً همهی آب این روستاها از روانابهای سطحی و نه از چاه تأمین میشود که این نشانهای است از زایندگی کوههای لالهزار و نقش بیبدیل آن در پایداری زیست مردمان و طبیعت منطقه.
نکتهی بسیار مهم دیگر این که برداشت سنگ مس با تخریب بسیار گسترده و عمیق لایههای زمینشناختی همراه است و زمینهساز آزاد شدن انواع گازها و تشعشعاتی است که سبب بیماریهای گوناگون از جمله سرطان میشود. همچنین گردوغبار ناشی از نابودی بافتِ خاک، موجب شکلگیری یک کانون همیشگی ریزگرد و در نتیجه سبب بروز انواع بیماری برای مردم و آسیبدیدگی باغها و کشتزارها میشود.
اهالی منطقه که معیشتشان وابسته به آب کوهستان لالهزار است، جامعهی کوهنوردی و گردشگری که این نقطه را یک قطب پرجاذبه میدانند، نمایندهی بردسیر و سیرجان در مجلس، دادستان بردسیر، و کنشگران محیط زیست در سراسر کشور، بهشدت مخالف فعالیت برای اکتشاف و بهرهبرداری سنگ مس در لالهزار هستند و آن را نابودسازی یک سرمایهی ارزشمند ملی میدانند. از اینرو ضروری است که با توجه به تبعات اجتماعی و زیستمحیطیِ منفی این فعالیت، دولت مانع آغاز به کار آن شود.
*کنشگر و فعال محیط زیست
۲۳۳۲۳۳
نظر شما