به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، وقتی مرد خانواده پس از ساعتها نشستن پشت دکل مغازه، چانهزدن با مشتریان، یا برخورد با اربابرجوع در محیطهای دستوپاگیر کاری، سرانجام خسته و خاموش به خانه بازمیگردد، تنها آرزویش این است که صدای آرام همسرش و خنده دلنواز فرزندانش، مانند بارانی ملایم بر خستگیهایش ببارد. او میخواهد بداند که لقمههایی که با زحمت فراوان بر سفره خانواده میگذارد، نه تنها پذیرفته شده، بلکه با عشق و قدردانی خورده میشود.
این انتظار، نه یک خواسته بزرگ، بلکه حقی ساده و انسانی است. خانوادهای که اسلامی است و میداند سرپرستش برای کسب روزی حلال تمام روز خود را فدا کرده، خود را با صفاتی مانند مهربانی، مدارا، نرمی سخن و استقبال گرم مزین میکند تا قلب همسرش را گرم کند و راه تلاشش را هموار سازد.
در این راه، دین اسلام راهنماییهای روشن و ارزشمندی دارد. دکتر طاهره محسنی، کارشناس دینی، توصیههایی را مطرح میکند که تنها فضیلتطلبی نیستند، بلکه از اصول زندگی خانوادگی پایدار و آرام هستند.
سلام، نامی از نامهای خدا
یکی از سادهترین و در عین حال عمیقترین کارهایی که زن میتواند برای همسرش انجام دهد، استقبال با سلام است. وقتی مرد خانه با تمام خستگی و استرسهای روزانه وارد خانه میشود، اگر با نام خدا و با سلام گرمی استقبال شود، خستگیاش کم میشود.
خداوند متعال در قرآن کریم، از «السلام» به عنوان یکی از اسماء الحسنی یاد میکند: »هُوَ اللَّهُ الَّذی لَا إلَهَ إلَّا هُوَ الْمَلکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ...» (سوره حشر، آیه ۲۳)
«السلام» به معنای کسی است که خودش منبع آرامش، سلامتی و امنیت است و برای دیگران آن را جاری میکند. سلام گفتن، تنها یک عادت اجتماعی نیست؛ بلکه پیوندی روحانی است که از اسم الهی سرچشمه میگیرد و آرامشی ازلی را به همراه دارد.
در این باره، از پیامبر مکرم (ص) روایت شده که مردی گفت: «همسر من هرگاه وارد خانه میشوم، به استقبال من میآید. هنگامی که بیرون میروم، مرا بدرقه میکند. اگر غمگین باشم، پرسیده و میگوید: اگر غمت برای دنیاست، خدا روزیدهنده همه موجودات است؛ اگر برای آخرت است، تو تلاش کن، خدا پاداشت را میدهد.»
پیامبر (ص) فرمودند: «اللّهُ تَعَالَی لَهُ وُکَلَاءُ یَنْصُرُونَ عبَادَهُ، وَزَوْجَتُکَ منْهُمْ، یَکْتُبُ لَهَا أَجْرَ الْمُجَاهد فی سَبیل اللّه وَالشَّهید.»
یعنی زنی که با عشق و آگاهی، همسرش را حمایت میکند، چنان پاداشی دارد که همانند جهاد و شهادت است!
سپاس گفتن: چه با کلام، چه با رفتار
آیا میدانید که مرد خانه، شاید در حالی که شما در خانه غذا میپزید یا با فرزندان بازی میکردید، با صبر خشمش را در سینه نگه داشته تا خانوادهاش را از نگرانیها بیخبر نگه دارد؟ او برای همان لقمهای که امروز بر سفره است، خواب خود را حرام کرده، استراحتش را فدای تأمین خانواده ساخته است.
در این باره، پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: «لَا یَرْحَمُ اللَّهُ امْرَأَةً لَا تَشْکُرُ زَوْجَهَا.» رحم خداوند شامل حال زنی نمیشود که از مرد خود شکرگزاری نکند. (کتاب مکارم الأخلاق)
و همچنین فرمودند: «الشَّکُّ فی الْعَیْش منَ الْکُفْر بالنعْمَة.» شک و تردید در زندگی، نشانهای از ناسپاسی است. (وسائل الشیعه)
زنانی که به جای شکرگزاری، با بدقلقی و انتقاد بیجا، روزگار همسرش را تلخ میکنند، نه تنها رابطه را آسیب میزنند، بلکه خودشان را از رحمت الهی محروم میکنند.
اما زنی که قدردان است، با یک کلمه «ممنونم» یا با یک نگاه شکرگزار، یا حتی با آماده کردن یک نوشیدنی گرم پس از کار، همسرش را دوباره زنده میکند.
درآمدش را با احترام بخور؛ نه با خیانت
همه آنچه که مرد خانه فراهم میکند، امانتی از سوی خدا است که در دستان او قرار گرفته تا برای خانواده خرج شود. بنابراین، همسرش حق ندارد بدون اجازه، از آن تصرف کند.
از امام رضا (ع) نقل شده است: «مَا للْعَبْد شَیْءٌ أَفْضَلُ منْ زَوْجَةٍ إذَا نَظَرَ إلَیْهَا سَرَّتْهُ، وَإنْ غَابَ حَفظَتْ نَفْسَهَا وَمَالَهُ.» برای بنده چیزی برتر از آن نیست که هرگاه به همسرش نگاه کند مسرور شود و هنگامی که غایب است، همسرش خود و مال او را حفظ کند. (وسائل الشیعه، ج ۱۴)
پس زن نه تنها همسر، بلکه سپاهی امین است که در غیاب مرد، از مال و عرض خانواده پاسداری میکند.
شاکر و شایق باش: دو بال عشق خانوادگی
مردی که میتوانست ثروتش را در جاهای دیگر هزینه کند، اما آن را به خانهاش آورد، سزاوار قدردانی است. زنی که در برابر همسرش شاکر است (یعنی قدردان) و شایق (یعنی مشتاق دیدار)، قلب شوهرش را به خانه بست میکند.
در روایتی زیبا از امام صادق (ع) آمده است:
> «مَا منْ شَیْءٍ أَحَبُّ إلَی الْمَرْأَة منَ الزَّوْج الْمُحْسن، وَلَا شَیْءَ أَحَبُّ إلَی الرَّجُل منَ الزَّوْجَة الْمُحْسنَة... فَإنَّ الرَّجُلَ لَا یَسْتَغْنی عَن الزَّوْجَة فی ثَلَاثٍ: مُحَاسَنَتهَا لَهُ، وَتَحْسینهَا لنَفْسهَا، وَسَعَتهَا فی مَاله. وَالْمَرْأَةُ لَا تَسْتَغْنی عَن الرَّجُل فی ثَلَاثٍ: مُحَاسَنَته لَهَا، وَتَحْسینه لنَفْسه، وَسَعَته فی مَالهَا.» (بحارالأنوار، تحف العقول)
چیزی برای زن محبوبتر از شوهر نیکوکار نیست، و چیزی برای مرد محبوبتر از همسر نیکوکار نیست.
زیرا مرد در سه چیز به همسرش نیازمند است:
۱. مهربانی و خوشرفتاری او با او،
۲. زیبایی و آرایش خودش (هم در ظاهر و هم در اخلاق)،
۳. گشادهدستی و صرفهجوییاش در مال او.
و زن نیز در سه چیز به شوهرش نیازمند است:
۱. مهربانی و خوشرفتاری او با او،
۲. زیبایی و آرایش خودش،
۳. گشادهدستی و مسئولیتپذیریاش در مال او.»
این توازن زیبا، پایه همزیستی سالم است: هر یک، با زیباییاش، با مهربانیاش، با صداقت در تصرف در مال، یکدیگر را دوست داشته باشد.
مدارا: سیمپیچی که خانواده را گرم نگه میدارد
گاهی شغل مرد، او را در سفرهای طولانی یا کارهای شبگرد فرو میبرد. گاهی هم خانهنشین است و کارش در خانه انجام میشود. در هر دو حالت، مدارا ضرورتی اجتنابناپذیر است.
خداوند در قرآن فرموده: «وَعَاشرُوهُنَّ بالْمَعْرُوف» یعنی با همسرتان به شیوهای شایسته و خوب زندگی کنید. (سوره نساء، آیه ۱۹)
اگر مرد خسته باشد، زن باید صبور باشد. اگر زن خسته باشد، مرد باید همدلی کند. هر یک، آینه دیگری باشد؛ نه دشمنی که در برابر خستگیها سلاح ببرد.
و البته مرد حق ندارد مشکلات شغلیاش را بر دوش خانواده بکشد. خانه باید پناهگاه آرامش باشد، نه میدان جنگ. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد، زن با صبر و بردباری، نه تنها خانواده را نجات میدهد، بلکه اجر بزرگی از سوی خدا کسب میکند.
خانه، جایی برای بازگشت است؛ نه فرار
خانوادهای که با هم سلام میگوید، سپاس میگوید، از مال یکدیگر حفاظت میکند و در برابر خستگیها مدارا دارد، نه تنها از بحرانهای شغلی در امان میماند، بلکه هر روز، گامی به سوی خانوادهای الهی برمیدارد.
در این خانه، مرد نانآور دیگر تنها نیست. زن نیز تنها نیست. همه، در سایه «السلام»، یکدیگر را میآورند به دنیایی که عشق در آن جریان دارد.
نظر شما