سفر آتی کلینتون به اقیانوس آرام، پیامی سیاسی برای پکن

خبرگزاری فرانسه در گزارشی از جزایر کوک ایلندز واقع در اقیانوس آرام نوشت :‌
هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا این هفته در حالی به جزایر جنوب اقیانوس آرام سفر می کند که تحلیلگران هدف از این سفر را در چارچوب تلاش واشنگتن برای مهار نفوذ فزاینده چین در میان کشورهای کوچک منطقه ارزیابی می کنند .
در حالیکه سفرهای قبلی کلینتون به منطقه بر کانبرا و ولینگتون متمرکز بود ، این بار وی قصد دارد از جزایر کوک ایلندز ، کشوری با جمعیت تنها یازده هزار نفر در جنوب اقیانوس آرام دیدن کند که پانزده جزیره آن مساحتی به زحمت بزرگتر از منطقه واشنگتن دی سی را پوشش می دهد .
وزیر امور خارجه آمریکا قصد دارد در چارچوب این سفر در نشست منطقه ای مجمع جزایر اقیانوس آرام شرکت خواهد کرد .
مجمع جزایر اقیانوس آرام گروهی متشکل از کشورهای جزیره ای کوچک به همراه پاپوا گینه نو و قدرتهای منطقه ای استرالیا و نیوزیلند است که هر دو کشور از متحدان امریکا محسوب می شوند .
مایکل پاولز دیپلمات سابق نیوزیلندی و تحلیلگر مرکز مطالعات استراتژیک در ولینگتون در این باره می گوید این کشورهای جزیره ای فقیر و از لحاظ استراتژیک بی اهمیت ، سالها پیش از حوزه دیپلماتیک واشنگتن خارج شده و مغفول مانده بودند ، ولی در این میان چین تلاش کرده است تا ضمن پر کردن خلا دیپلماتیک آمریکا ، از طریق ارسال کمکهای مختلف و انعقاد توافقنامه های دوجانبه ، هر چه بیشتر مناسبات دیپلماتیک خود را با این جزایر گسترش دهد .
پاولز می افزاید حضور بلندپایه ترین مقام دیپلماتیک واشنگتن در نشست منطقه ای سران جزایر اقیانوس آرام ، حامل پیامی سیاسی و هدفمند به پکن است مبنی بر این که آمریکا قصد دارد بار دیگر تعامل با کشورهای کوچک منطقه را از سر گیرد .
وی می گوید :‌ «‌ چین طی چند سال گذشته به نسبت در منطقه فعال بوده است و حالا آمریکا پس از مدتهای مدید حداقل فعالیت در منطقه ، به ناگاه درصدد گسترش تحرکات دیپلماتیک خود برامده است . »‌
در عین حال وزارت امور خارجه آمریکا هنوز جزییات برنامه سفر کلینتون را منطقه اعلام نکرده است .
آنماری اوکیفی ، کارشناس امور منطقه اقیانوس آرام در مرکز مطالعات لووی در استرالیا به این خبرگزاری می گوید : «‌ رویکرد جدید آمریکا در نشان دادن مجدد توجه سیاسی به این کشورهای جزیره ای ، بخشی از تحرکات گسترده تر سیاست خارجی آمریکا در منطقه آسیا - اقیانوس آرام محسوب می شود . »
به اعتقاد کارشناسان آمریکا منطقه آسیا - اقیانوس آرام را موتور محرکه اقتصاد جهانی می داند و همزمان با افول دامنه تعامل نظامی این کشور در عراق وافغانستان ، کاخ سفید به تدریج تقویت حضور دیپلماتیک و منابع نظامی خود را در منطقه آسیا - اقیانوس آرام در سرلوحه دستور کار سیاست خارجی قرارداده است .
با این همه برخی جنبه های این سیاست همچون طرحهای آمریکا برای استقرار دو هزار و پانصد تفنگدار دریایی در شمال استرالیا و افزایش حضور ناوگان دریایی این کشور در اقیانوس آرام ، چندان به مذاق چین خوش نیامده و پکن را به افزایش هزینه های نظامی خود طی چند سال اخیر واداشته است .
اوکیفی تحلیلگر منطقه ای در این باره تصریح می کند حضور کلینتون را در اجلاس منطقه ای در جزایر کوک ایلندز می توان در قالب مفهوم گسترده تر چرخش در سیاست خارجی آمریکا ، یک quotation mark ‌ نمایش جانبی quotation mark ‌ قلمداد کرد ولی در هر حال در قالب این رویکرد جدید ، پرچم آمریکا حتی در دورترین مناطق اقیانوس آرام به اهتزاز در خواهد آمد .
وی می افزاید : « وقتی اجلاسی اینچنینی برگزار می شود همه بازیگران اصلی در یک نقطه گرد هم می آیند ، پس این گونه نشست ها فضایی مهم برای بازسازی اطلاعات و افزایش دامنه نفوذ در منطقه به شمار می روند . »‌
امریکا در گوام ، جزایر ماریانای شمالی ، هاوایی و ساموا ، قلمروهای خود را در اقیانوس آرام دارد ، از طرفی با جزایر پالائو ، میکرونزی و جزایر مارشال مناسبات دیپلماتیک نزدیک دارد .
با این حال به استثنای ساموای آمریکایی ، ما بقی این جزایر همگی در نواحی شمالی یا مرکزی اقیانوس آرام واقع شده اند و این به نوبه خود موجب شده است مناطق جنوبی اقیانوس آرام طی سالیان اخیر با بی توجهی و خلا حضور آمریکا روبرو شوند .
به موجب براوردهای مرکز مطالعاتی لووی در سال گذشته ، چین از سال 2005 تاکنون به تخصیص و پرداخت بیش از ششصد میلیون دلار وام بدون بهره به کشورهای کوچکی همچون تونگا ، ساموا و کوک ایلندز در جنوب اقیانوس آرام متعهد شده است .
در عوض بزرگترین کمک مالی تعهد شده آمریکا در منطقه جنوب اقیانوس آرام ، یک کمک بیست میلیون دلاری بوده است که اخیرا در قالب یک برنامه زیست محیطی اعلام شده است .
پاولز خاطر نشان کرد اگرچه چین به ماهیت تلاش های آمریکا در خصوص بهبود مناسبات خود در منطقه جنوب اقیانوس آرام بدبین است ولی نگرانی اصلی پکن بر این نکته متمرکز خواهد بود که واشنگتن کشورهای کوچک جزیره ای منطقه را به توافق بر سر همکاری های بیشتر نظامی سوق دهد .
وی افزود : « سئوال اینجاست که آیا کاخ سفید از این کشورها خواهد خواست که بخشی از تیم غربی تحت سرپرستی و رهبری آمریکا باشند و آیا این به مثابه حضور منظم ناوگان دریایی آمریکا و تفنگدارهای دریایی این کشور در منطقه خواهد بود یا خیر ، یعنی دقیقا همان رویه ای که آمریکایی ها در نواحی شمالی استرالیا در پیش گرفته اند . »
این تحلیلگر تاکید کرد : «‌ این همان چیزی است که چینی ها را نگران می کند چون مردم چین فکر می کنند به اندازه کافی از دست غرب کشیده اند و آمریکا با توسل به همه شیوه ها می کوشد تا مانع از تبدیل ظهور چین به عنوان قدرتی عمده در منطقه شود و این طرز تفکر می تواند پیامدهای بسیار مخربی به همراه داشته باشد. »‌
301301