در ایران کاهش تمایل به فرزندآوری بیش از آن که مربوط به مشکلات اقتصادی باشد، پیامد نوع خاصی از سبک زندگی است که در آن" فرزند کمتر مساوی با زندگی بهتر" است حتی اگر وضعیت مالی خانوادهها خوب باشد! چه آنکه با نگاهی گذرا میتوان به وضوح مشاهده کرد خانوادههای متمول و یا لااقل برخوردار از سطح رفاه متوسط، بیش از بقیه افراد از داشتن بیش از یکی دو فرزند فراریاند! با این اوصاف، افزایش مشوقهای اقتصادی شاید بتواند خانوادههایی را که هماکنون نیز بیش از دیگران فرزند دارند به تولید مثل بیشتر تشویق کند اما توفیقی بیش از این نخواهد یافت.
سبک زندگی ترویجی در رسانههای کشور، داشتن بیش از دو فرزند را غیرمعمول و حتی نوعی عقبماندگی نشان میدهد. برای مثال کافی است به سریالهای تلویزیونی چند سال اخیر صدا و سیما توجه کنید. در کدام یک از طنزهای نود قسمتی که در خاطر دارید، خانوادههای حاضر در سریال فرزند داشتند؟!
خانوادههای دونفری موجود در این سریال نه تنها فرزند بیشتر از ترویج نمیکنند، که اصل داشتن فرزند بیشتر را ترویج نمی کنند، که اصل داشتن فرزند خردسال را هم زیر سؤال میبرند .
حال آنکه همین چند وقت پیش، سریالی اروپایی در حال پخش از سیما بود که در آن دردسرهای سه فرزندی شر و شیطان یک زوج به تصویر کشیده شده بود. این سریال اگرچه در نگاه اول سختیهای سرپرستی از سه فرزند زا نمایش میداد اما حداقل وجود چنین خانواده پنج نفرهای را در یک کشور اروپایی به رسمیت میشناخت. البته فضای طنز این سریال و موقعیتهای کمیک موجود، از تلخیهای آن دردسرهای نیز میکاست.
حالا با نگاهی به اغلب سریالها و فیلمهای تلویزیونی و سینمایی تولید داخل مشاهده میکنیم که اصولاً خانوادههای چهار پنجنفره به رسمیت شناخته نمی شوند، چه رسد به تعداد افراد بیشتر در یک خانواده.
گذشته از این دست سریالها، در بسیاری از آثار نمایشی هم خانوادهها با فرهنگ و نرمال که به تربیت فرزندان خود اهتمام نشان میدهند، بیش از یکی دو فرزند ندارند و در عوض خانوادههای بی سر و سامان و پدر و مادرهایی خلافکار و...، چندین فرزند دارند! آیا تا وقتی تصویر غالب سینما و تلویزیون جمهوری اسلامی چنین مشخصاتی دارد میتوان انتظار داشت که زوجهای جوان خلاف عرف القایی جامعه چندین فرزند به دنیا بیاورند؟
رابطه سبک زندگی با جمعیت به همین یک نکته محدود نمیشود و به بررسی دقیقتری نیاز دارد. زندگیهای همراه با تجمل و چشم و همچشمی، عادتهای غلط آموزشی و تربیتی، نگاههای نادرست به پیشرفت و موفقیت و مسائلی از این دست همه مولفههای موجود در سبک زندگی است که اگر در جهت افزایش جمعیت تغییر نکند، نمیتوان از مشوقهای اقتصادی انتظار معجزه داشت.
17301
هفته نامه پرتو سخن نوشت:
کد خبر 255781
نظر شما