علی حق: لذا بحث در مورد برنامه پایش را باید در دو محور پی گرفت، اول این که چرا برنامه ضعیفی است، دوم این که چه عواملی باعث ضعف آن شده است.
در باب محور اول چون بنای قضاوت مقایسه ای است، باید نقاط قوت برنامه 90 در نظر گرفته شود:
1- انتخاب نام با مسماء برای برنامه، 2- حضور یک تهیه کننده- مجری حرفه ای ورزشی، 3- دکور جذاب و تاثیرگذار، 4- ارتقاء سطح کارشناسی تحلیل های فوتبالی، 5- فوتبال را دغدغه ملی کرد، 6- حضور بزرگان عرصه فوتبال در برنامه، 7- جذب مشارکت تمام طرفهای ذینفع در فوتبال، 8- جریان سازی در حوزه فوتبال، 9- تهیه گزارش های میدانی از کل کشور و طرح مسایل مخاطبان
برنامه پایش واجد و حاوی موارد فوق نیست، چون:
1- واژه "پایش" در فهم عمومی لزوما هیچ ارتباطی با اقتصاد ندارد. همچنین قرارگرفتن در جایگاه پایش یعنی ناظر بودن یا در بهترین حالت پاییدن اقتصاد. پاییدنی که به ذات واژه، واجد هیچیک از عوامل ایجاد چالش، طرح مساله و برانگیختن بحث و ارایه راهکار نیست. اما 90 نمودار میدان رقابت، داوری، برد و باخت و حتی اهمیت مسایل اخلاقی است.
2- در برنامه پایش به وضوح رقابت دو مجری برنامه قابل مشاهده است. کیاداوود اسفندیاری در تلاش برای دریدن پیله کارشناس -خبرنگاری و ورود به عرصه مجری گری است و مرتضی حیدری(مجری عمومی و غیرتخصصی) که در تلاش است خود را به عنوان یک کارشناس اقتصادی به مخاطب تحمیل کند. این رقابت بارها در طول یک برنامه موجب تداخل بحث دو مجری می شود، حیدری برای حفظ جایگاهی که برای خودش متصور است، مدام به نقض و تصحیح اظهارات دیگری می پردازد و اسفندیاری هم در تلاش است، با استفاده از کنایه های مخصوص خبرنگاران، برتری خود را نسبت به حیدری در حوزه اقتصاد به رخ مخاطب بکشد. این رخدادها برنامه را از یکدستی خارج کرده و موجب افت کیفی برنامه به لحاظ دانش و اطلاعات اقتصادی شده است. البته کتمان نباید کرد که هیچیک از مجریان برنامه تحصیلات خاص اقتصادی نداشته اند. جالب اینجاست که تهیه کننده برنامه که خود اقتصاد خوانده است و متخصص این حوزه است، برخلاف فردوسی پور عزم ورود به میدان اجرا را نداشته است. البته این ضعف برنامه نیست که تهیه کننده – مجری ندارد بلکه نقطه ضعف اینجاست که برنامه ای که اتنظار عمومی از آن، بدل شدن به 90 ورزشی بوده، مجریانش در جریان نمایش این برنامه در پی کسب نامی در حوزه اجرای تخصصی اقتصاد هستند و آموزش ضمن خدمت را پیشه کرده اند. یکی فن بیان دارد و ضعف دانش نیز دارد و دیگری اطلاعات عمومی دارد و کلامی عامیانه هم دارد.
3- در برنامه پایش، دکور جایگاهی ندارد. بیننده غیرمطلع، حق دارد اگر آن را با گفتگوی ویژه خبری یا هر برنامه دیگر سیما که این مجریان پیشتر اجرا کرده اند، اشتباه گیرد. مخاطب عام هم حق دارد منتظر شنیدن هر موضوعی در برنامه باشد. چون دکور، القایی در خصوص موضوع برنامه ندارد. همچنین چیدمان و فضای تنگ استودیو، القای برنامه ای عجله ای و کوتاه را می کند. چیدمان هم هیچ کمکی به قوت بحث ها آن گونه که در 90 به فرودسی پور شان ویژه داده، نمی کند. نشانه ای از خوش پوشی فرودسی پور هم در برنامه پایش نیست، با وجود این که مجریان خوش صدا و سیمایی دارد.
4- برنامه پایش، کارشناس داوری اقتصاد و نیز آنالیزر اقتصادی ندارد و تاکنون نیز برای معرفی چهرهای جدید آنگونه که برنامه 90 انجام داد، تلاشی نکرده است. جالب این جاست که برخلاف فضای غیرنخبه گرای فوتبال به طور عمومی، اقتصاد ایران مملو است از کارشناسان برجسته در حوزه و دانشگاه ولی تاکنون جای همه آنها برای کمک کارشناسی به مجریان خالی بوده است.
5- اقتصاد برخلاف فوتبال خود به خود دغدغه ملی هست ولی پایش که چندگام از 90 جلوتر بوده تاکنون در افزایش اطلاعات و دانش اقتصادی عموم مردم ناتوان بوده است. هنوز تلاش غیرمستقیمی برای آموختن راه وروش تحلیل اقتصادی در برنامه مشاهده نمی شود. گذشته از این، برنامه وارد مباحث اقتصاد خرد که عامه پسندتر هم هست و گرفتاری های اصلی این روزهای خانوارها هم هست، نمی شود. گویی درست نقطه تلاقی برنامه اقتصادی و مخاطب عمومی در برنامه پایش پاک شده است.
6- با وجود این که پایش سعی می کند پاینده کسب و کار باشد ولی تاکنون در این بخش هم مقام مسوول و مدیر شاخصی را نتوانسته چه حضوری و چه تلفنی ملزم به حضور و پاسخگویی کند. اگر بحث خودرو پیگیری می شود، هیچ گاه مدیران عامل خودروسازی های بزرگ برنامه را در سطح خود ندیده اند که حاضر به پاسخگویی شوند. اگر بحث هدفمندی یارانه ها پیش می آید، حتی در مقام دفاع از دولت یک مدیرکل وزارت اقتصاد هم در برنامه حاضر نمی شود. اما برنامه 90 به ریشه می زند. لذا بیننده پایش پس از چند برنامه ناخودآگاه حس می کند که برنامه جدی نیست و قرار نیست کمکی به حل مساله کند.
7- اگر پایش، پایش کسب و کار ایران است پس چرا جای نمایندگان سایر شرکای اقتصادی و اجتماعی کسب و کار در آن خالی است؟ اگر پایش اقتصاد ایران است، چرا تنها در سطح پاسخگویی نیم بند مدیران درجه 2 و 3 محدود مانده است؟
8- پایش شده برنامه مرور وقایع مهم هفته مثل برنامه گزارش هفتگی. هر قدر برنامه 90 در حوزه فوتبال جریان ساز است، برنامه پایش بر تحولات اقتصادی بی اثر. به طوری که در عرصه رسانه برنامه پایش گذشته از تاثیرگذاری یکی، دو عکس ارسالی بینندگان، هیچ جریان و چالشی را راه نینداخته است. البته همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، واجد شرایط ایجاد چالش و جریان هم نیست. اما از همین بضاعت هم تنها برای مرور سوژه های دستمالی شده رسانه ها در هفته گذشته و بررسی مجدد آنها با همان مدیران و کارشناسان تکرار شده در مطالب رسانه های مکتوب و آنلاین اکتفا شده است. این در حالی است که شان سیمای جمهوری اسلامی با وجود هر محدودیتی، تعمیق بیشتر در مباحث و حضور سرشناس های حوزه را لزامی می کند.
9- پایش از آغاز در برج عاج نشسته و صرفا مخاطب را به سوی خویش فرامی خواند. این در حالی است که برنامه ای در آغاز راه، آن هم اقتصادی خشک، اصولی است که خود به میان مردم برود و مسایل آنها را در گستره ملی بازتاب دهد. این در واقع فرصتی است که بضاعت رسانه ای با پوشش ملی در اختیار می گذارد ولی تاکنون این برنامه از آن بهره نبرده و کماکان در حد یک سایت خبری- تحلیلی کپی کار عمل کرده با وجود این که از تهیه کننده ای حرفه ای و متخصص بهره می برد.
3131
نظر شما