اندیشمند مسلمانی که از اسلامبول و قاهره اخراج و در لندن محبوس شد

عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران در مطلب خود نوشته است:
«ظل السلطان دستور داده بود تا مطالب مهم روزنامه های هندوستان و عثمانی به ویژه آنچه را که در ارتباط با ایران است ترجمه کنند. این گزارش که مربوط به سال 1304 هجری قمری [1887 م = 1266ش ]یعنی ده سال پیش از درگذشت سید جمال الدین اسدآبادی [در سال 1897] است، درباره وی به زبان روسی در یکی از روزنامه های روسیه منتشر شده و در این جا ترجمه شده است. گزارش یاد شده مروری است بر فعالیت های شیخ جمال الدین افغانی در نقاط مختلف از عثمانی تا هند و از پاریس تا لندن.»
این عضو وبلاگ نخبگان خبرآنلاین در ادامه مطلبش آورده است:
«در مرحله اول اشاره به این دارد که در سال 1838 یک نفر شخص جمال الدین نام ساکن مسکو از طایفه عرب تولد یافته.... بعد از آن که جلاء وطن اختیار نموده با یک نفر آدم خود وارد اسلامبول شده... در آنجا با شیخ الاسلام درگیر شده و ... شیخ جمال الدین را از اسلامبول اخراج بلد نموده، به شهر مصر فرستادند... در مصر به عربی سخنرانی می کرده و به این وسیله به منصب فیلسوفی مفتخر گردید. در مدرسه بزرگ ... در شهر کایر [قاهره].... نطق می کرد. در آنجا مدت هجده سال توقف نمود و جماعت را به خودش گردانید... در آنجا علیه انگلیسیها سخن گفته و یک سیاح فرانسوی از سخنرانی او در مسجد حسن در شهر قاهره سخن گفته که چهار هزار مخلوق پای نطق شیخ جمال الدین بودند.
بعد از آن قنسول انگلیس به خدیو مصر گفته است که «جمال الدین را از مصر بیرون نمایند» او را محبوس و تحویل انگلیسی ها دادند، اما او در لندن رهایی یافت و به پاریس رفت... وی ادامه می دهد که او در آنجا «تقویت از مهدی [سودانی] که رفیق و شاگردش بود می کرد. در آنجا به زبان عربی نامه هایی به مصر و عربستان و هندوستان می نوشت و مهدی را تقویت و حمایت می نمود.»
برای خواندن متن کامل این مطلب، لطفا اینجا را کلیک کنید.