آداب نگاه کردن یا مهارت ارتباط چشمی

 بی گمان نوع نگاه کردن آدمیان از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است. هنگامی که یک آسیایی با فردی از قاره اروپا دیدار می کند ممکن است حادثه ناگواری رخ دهد چرا که اروپایی ها بخصوص انگلیسی ها- معمولا به چشمان طرف مقابل زل می زنند و این برای یک آسیایی چندان خوشایند نیست و متقابلا فرد اروپایی از اینکه مخاطبش مستقیم به چشمانش نگاه نمی کند آزرده خاطر و ناراحت است. حالا اگر این واقعه در نخستین جلسه دیدار دو فرد تصمیم گیر مثلا برای مذاکره ای مهم باشد روشن است که در همان دقایق اولیه ارتباط مناسبی بین طرفین ایجاد نمی شود و این البته برای دو طرف موجب خسران است. دانستن معنا و مفهوم رفتارها فراتر از مشاهده صرف است و این به تفاوت های فرهنگی دو ملت بستگی دارد. صرف نظر از تمایز فرهنگی ملتها نوع نگاه کردن باعث صمیمیت و دوستی یا خشونت و دوری افراد می شود. ثابت شده است که چشم ها در پیوستگی با چهره آدم ها حوزه وسیعی از پیام هارا منتقل می کنند نگاه خیره به فرد باعث نگرانی و ترس می شود و نگاه آرام، مهربانی و شفقت را نوید می دهد. بقولی چشم ها حرف می زنند. معمولا هر فرد 25 تا 75 درصد از مکالمه را به طرف مقابل نگاه می کند و طول نظر اجمالی از 3 تا 7 ثانیه است. و اگر شناسایی قبلی وجود داشته باشد نوع و زمان تماس چشمی متغیر است. زل زدن و مداومت در نگاه به دیگران گاه موجب خشونت های رفتاری می شود و در برخی کشورها این عمل جرم محسوب می شود. توجه شما به دیگری ارتباط نزدیک و مستقیمی با شیوه نگاه کردن و استفاده از چشمانتان دارد. برون گرایی، متانت و مهربانی یا برعکس کمرویی، سردی و بی اعتنایی پیام های ارسالی می تواند باشد. از این رو ارتباط چشمی مهارت بسیاری طلب می کند که سخنرانان و مدیران بیش از بقیه به آن نیاز دارند. همان چیزی که به قدرت ارتباط چشمی از آن نام می برند، اما این مهارت برای همه مردم ضروری است چون همه ما در زندگی روزمره به ارتباط اجتماعی نیاز داریم. در میان ایرانیان حس دریافت پیام از طرف مقابل قوی تر از فی المثل کشورهای شرق آسیا به نظر می رسد. شما وقتی با یک چینی صحبت می کنید به روشنی نمی توانید پیام حسی چشمان مخاطب خود را دریابید در حالی که با هموطن یا همشهری خود سخن می گویید تقریبا قادرید نسبت بین سخن و کلماتی که می گوید را با پیامی که از چشمان او می گیرید حدس بزنید. ساختار مغزی انسان ها نیز تا حدی موثر است اینکه مثلا چه هنگام مردمک چشمان بزرگ تر می شود یا "دوپامین" موجب هیجان و انرژی و نیز گشاد شدن مردمک چشم می شود. در آداب اسلامی نیز زل زدن به دیگری مذموم است و به قضات مسلمان توصیه شده هنگام مواجهه با شاکی و متهم "عدالت چشمی" را رعایت کنند . شاید نتوان به وضوح آداب نگاه کردن را ارائه کرد اما می توان گفت وقتی صحبت می کنید باید نور در چشمانتان دیده شود. ذوق و شوق و شور و هیجان توامان چون جریان زلال آب رودی ملایم، به پهنای صورت مخاطب ببارد.