مردم عقلی و خیالی/ نوشته ای در اخلاقیات جامعه از مرحوم راشد

ترویج اخلاق از زبان دانشمندان و عالمان، نیاز قطعی جامعه ای است که دایما در معرض بی اخلاقی قرار دارد. مرحوم حسینعلی راشد چنین نقشی را نزدیک به 35 سال در رسانه های دوران پهلوی داشت. مردی متین، با صدایی آرام، کسی که منصفانه و معقول دشواری های اجتماعی را مطرح می کرد و همواره جذاب و دلنشین سخن می گفت. گاهی فکر می کنم چه کسی در میان سخنرانان ما در جایگاه راشد قرار گرفته است؟ آیا سبک و سیاق وی حفظ شده یا با خود او از میان ما رفته است؟
روشن است که نسلهای بعد از انقلاب، راشد را نمی شناسند و هیچ گاه از نفس گرم او بهره مند نشده اند و نمی دانم که آیا نوارهای وی در صدا و سیما هست یا خیر و آیا می شود استفاده کرد یا نه، اما به هر حال، دانسته است که راشد نقش مهمی در مسیر فکری جامعه با استفاده از مهم ترین رسانه آن روزها یعنی رادیو داشت. او همچنین از مطبوعات پرتیراژ نیز برای ترویج اخلاق و معنویت و عقلانیت سخت تلاش می کرد و نوشته های وی همواره عقلی، ناظر به اصلاح جامعه به ویژه از طریق اصلاح عقل بود.
... اما این روزها بی اخلاقی و فساد در جامعه ما بسیار زیاد است و از اخباری که مدام در رسانه ها می آید می توان دامنه آن را فهمید. آخرین نمونه آن دستگیری مردی بود که صفحه شرارت را در فیسبوک راه انداخته و در ستایش افراد شریر در جامعه مطلب می نوشت و می گذاشت.

و اما خبر واگذاری بحث اعتیاد به مداحان نیز خبر جذابی بود. امیدوارم جناب وزیر کشور هم که نسبتا جوان هستند، و امید برای جوانان عیب نیست، در این مسیر ناامید نشوند!
همه اینها سر جای خود، باید از علمای قم و نهادهای تبلیغی و ارشادی پرسید که برای ترویج اخلاق در جامعه چه کرده اند؟ آیا اساسا علم و اطلاع کافی دارند و خودشان درصدد دریافت درست این آگاهی ها هستند. به راستی چند نفر از خطبا و مبلغان دینی و مجتهدان مسلم و مراجع، به طور هفتگی سری به محلات پایین شهر می زنند و با خانواده ها دیدار می کنند و مستقیم از زبان آنها مشکلات را می شنوند. هیچ راهی برای درک درست جامعه برای راهبران از رفتن به سراغ این محلات و شنیدن وضعیت آنان از زبان خودشان نیست. مسائل فرهنگی، مالی، اجتماعی، خانوادگی و اعتیاد چیزی است که فقط در این نوع از برخورد خود را نشان می دهد. صد البته که رفتن با سروصدا و.... فایده ای ندارد.
به هر حال خواستم یادی از سخنرانی های اخلاقی مرحوم راشد داشته باشم که منجر به نوشتن مطلب بالا شد که بیش از همه متوجه هم کسوتان خود این بنده خداست. متنی را از مرحوم راشد که آن در اسفند 1325 شمسی نوشته و در سالنامه پارس به چاپ رسیده تقدیم می کنم.

اشاره کردم که مرحوم راشد در شمار کسانی بود که نوشته و نطقش نزدیک بهم بود و تفاوتی نداشت. این متن هم جذابیت خاص خود را دارد و می تواند الگویی برای بحث های اخلاقی باشد که خطیبان و مبلغان از آن بهره برند و به جای نقل کرامات و داستان سرایی ها، معقول سخن گفتن را تجربه کنند.