بهتر است بدانیم در مسیر پر فراز و نشیب و بعضا طولانی خواستگاری تا مراسم عروسی و همزمان با دوران نامزدی تعهدات طرفین نسبت به هم از منظر اخلاقی و قانونی آغاز شده و جالب اینجاست که به هیچ وجه این تعهدات مربوط به آغاز زندگی طرفین زیر یک سقف نمی باشد .
شناسایی دقیق دوران نامزدی از نظر قانونی حائز اهمیت می باشد چرا که در عرف تعاریف مختلفی از دوران نامزدی وجود دارد . این دوران عملا از خواستگاری آغاز و با جاری شدن صیغه عقد به پایان می رسد . قانونگذار برای این دوره نیز باید ها و نباید هایی را در نظر گرفته است اما هیچ گونه تعهدی را برای ازدواج برای طرفین ایجاد نمی کند . همین موضوع اهمیت دانستن قوانین و آگاهی از راهکارهای قانونی برای حفظ شانیت و آبروی خانواده ها را دو چندان می کند .
هر یک از زن و مرد تا قبل از جاری شدن صیغه عقد هیچ گونه تعهدی برای ازدواج ندارند و هیچ یک از طرفین نیز نمی توانند الزامی برای طرف دیگر ایجاد کنند ، حتی اگر در دوران نامزدی مقداری از مهریه نیز بین طرفین رد و بدل شده باشد . البته باید بدانیم چنانچه عقد جاری شده باشد ولی هنوز زن و مرد زیر یک سقف اسکان نیافته باشند ، ( دوره نامزدی در عرف یا همان دوران عقد کردگی ) برای مرد مسئولیتهایی از قبیل پرداخت مهریه و غیره ایجاد می گردد . با عنایت به قانون حمایت از خانواده که در سال 1391 به تصویب رسیده است ، حق هریک از طرفین در صورت بروز خسارتی از طرف دیگر در دوران نامزدی ، جهت شکایت به دادگاه صالح محترم شمرده شده است .
آنچه مورد احترام قانون است فقط جاری شدن صیغه عقد است و درصورتیکه صیغه ای جاری نشده باشد ، عملا رابطه قابل احترامی از سوی قانون گذار متصور نیست ، حتی اگر زن و مرد نسبت به هم متعهد به ازدواج شده باشند و حتی اگر مبلغی را نیز برای جبران خسارت تخلف از امر ازدواج برای یکدیگر تعیین کرده باشند ، این مبلغ نیز قابل مطالبه نمی باشد . یادآوری می کنیم که زمانی قانون گذار طرفین را حمایت می کند که صیغه عقد بین طرفین جاری شده باشد و لا غیر .
چناچه به دلیل غیر موجه ( در صورتیکه طرفین به توافق نرسند ، احراز دلیل موجه به عهده دادگاه می باشد ) انصراف از نامردی توسط یکی از طرفین اعلام شود ، طرف دیگر مورد حمایت قانون گذار جهت جبران خسارتهای وارده ناشی از سوء استفاده از حق طرف مقابل می باشد .( ماده 331 قانون مدنی و ماده اول قانون مسئولیت مدنی ).
یکی از مواردی که طرفین برای بازپس گیری آنان اقدام می کنند ، هدیه است . طرفین با تاسی به مقتضیات اخلاقی و برای تالیف و نزدیک شدن قلبهایشان اقدام به تبادل هدایا می کنند . سنت پسندیده ای که امید به ازدواج را افزایش می دهد . اما چنانچه به هر دلیل قرار بر ازدواج نباشد ، هدایایی که تا قبل از جاری شدن صیغه عقد رد و بدل شده باشد قابل مطالبه می باشد ( به شرط تقدیم دادخواست ) اما هدایایی که بعد از جاری شدن صیغه عقد باشد ، عملا هبه تلقی شده و قابل استرداد نمی باشد .( مواد 1037و1038 قانون مدنی ).
ذکر این موارد خالی از لطف نیست که چنانچه بهم خوردن وصلت به علت فوت یکی از طرفین باشد و یا هدایای مورد نظر به جهاتی غیر از صورت گرفتن وصلت مراوده شده باشد ، این قبیل هدایا قابل استرداد نمی باشد .
آنچه بیان شد ماحصل جبران خسارتهای مادی است ، اما آنچه مسلم است بهم خوردن نامزدی بیش از خسارتهای مادی ، خسارتهای معنوی را برای طرفین ایجاد می کند ، متاسفانه در قوانین فعلی امکان جبران خسارتهای معنوی متصور نیست ، لیکن بر مبنای رسالتی که بر دوش داریم از قانون گذار محترم تقاضا داریم برای رفع این مشکل نیز چاره اندیشی نمایند .
نظر شما