فاطمه محمدی‌نژاد: مدلی رایانه‌ای از پراکندگی د.د.ت در طبیعت نشان داده است که مقادیر قابل توجهی از این ماده آفت‌کش که استفاده از آنها در دهه 1970 / 1350 ممنوع شد، هنوز به‌وسیله اقیانوس‌ها تولید می‌شود.
به گزارش نیچر، محاسبات نشان می‌دهند با وجود این‌که امروزه انتظار می‌رود استفاده از د.د.ت به نیمکره جنوبی منحصر شده باشد، اما این ماده با پخش شدن در اقیانوس‌ها و جو زمین به سوی متمرکز شدن در نیمکره شمالی پیش می‌رود.
در سال‌های 1940 تا 1970 / 1320 تا 1350، حدود 1.5 میلیون تن د.د.ت به منظور آفت‌کشی در بخش کشاورزی و کنترل حشرات حامل بیماری مثل پشه‌ها در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفت. هرچند این ماده شیمیایی مهم‌ترین سلاح در مبارزه با مالاریا به شمار می‌رفت؛ اما برای بخش اعظمی از موجودات آبزی ماده‌ای سمی و مهلک بود. همچنین تاثیر این ماده بر نازک کردن پوسته تخم‌ها، اثرات مخربی بر گونه‌های بسیاری از پرندگان داشت. نگرانی‌ها در مورد خطرناک بودن این ماده از دهه 1970 باعث شد بسیاری از کشورها استفاده از د.د.ت را در بخش کشاورزی ممنوع اعلام کنند.
غلظت رو به افزایش
اکنون، دانشمندان مدلی رایانه‌ای تولید کردند که چرخه د.د.ت را میان اقیانوس و جو بین سال‌های 1950 تا 2002 نشان می‌دهد. این مدل نشان داده است که انتشار د.دوت از دهه 1970 به بعد افزایش چشم‌گیری داشته است.
انتشار این ماده از اقیانوس آن‌قدر کم است که تهدیدی مستقیم برای بشر به حساب نمی‌آید؛ با این حال نگرانی بیشتر در مورد مهاجرت د.د.ت به سمت عرض‌های جغرافیایی بالاتر است. آن‌چه باعث این تغییر مسیر می شود، این است که ماده شیمیایی در آب‌های گرم زودتر تبخیر می‌شود و در آب‌های سرد برای زمان بیشتری باقی می‌ماند. این اتفاق چرخه‌های حیات را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که می‌تواند مثلا برای ماهی‌ها بسیار خطرناک باشد. با این حال دانشمندان اعلام کرده‌اند اخیرا مقادیر بسیار کمی از د.د.ت در محیط‌های آبی مشاهده کرده‌اند که این مسئله تایید مدل رایانه‌ای را دشوار می‌کند.
به گفته پژوهشگران، د.د.ت برای همیشه با ما نخواهد ماند. بخشی از آن در دریاها ته‌نشین و میان رسوبات مدفون می‌شود و بخش دیگر پس از ورود به جو، توسط نور خورشید تخریب می‌گردد. اما هر دو روند بسیار کند هستند. به گفته رابی مک‌دونالد، زمین‌شناس و اقیانوس‌شناس موسسه کانادایی علوم اقیانوسی در سیدنی، بریتیش کلمبیا، مدت‌ها طول خواهد کشید تا اقیانوس‌ها انتشار این ماده را متوقف کنند.
سخت‌پوستان و جذب کربن
پژوهش دیگری در مورد ارتباط جانداران دریایی و کربن، مشخص کرده است جانورانی چون ستاره‌های دریایی و مرجان‌ها بیش از آن‌چه تصور می‌شد، کربن جذب می‌کنند. مطالعات در مورد کربن موجود در اقیانوس‌ها بر ارگانیسم‌هایی تمرکز دارند که در آب‌های کم‌عمق شناورند. برای نمونه می‌توان به پلانکتون‌ها اشاره کرد که گفته می‌شود کربن را به شکل کربنات کلسیم ذخیره می‌کنند و پس از مرگشان به کف اقیانوس منتقل می‌کنند.
ولی از قرار معلوم، جانوران ساکن کف اقیانوس مانند خارپوستان نیز مقادیر عظیمی از کربنات کلسیم را در خود ذخیره می‌کنند و نقش بسیار جالبی در چرخه کربن در دنیا دارند.
پژوهشگران، نمونه‌هایی از خارپوستان را از دو قسمت عمیق و کم‌عمق دریا در عرض‌های جغرافیایی مختلف اقیانوس اطلس جمع‌آوری و تلاش کردند در هر منطقه از پنج دسته اصلی خارپوستان یعنی ستاره‌های دریایی، مرجان‌ها، ستاره‌های شکننده، خیارهای دریایی و لاله‌های دریایی نمونه‌هایی بدست آورند. تنها جانوران کاملا بالغ جمع‌آوری شدند و همه آنها پیش از خشک و پودر شدن برای تجزیه کربن، کاملا تمیز شدند.
آنها میزان کربن را از نمونه‌های بدست‌آمده محاسبه و از داده‌های بدست آمده برای تشخیص میزان کربن موجود در موجودات مناطق مختلف استفاده کردند. نتیجه این شد که خارپوستان سالانه حدود 0.1 گیگاتن کربن جذب می‌کنند. این ارقام میزان قابل توجهی از انتشار کربن را نشان می‌دهند. در مقابل انسان‌ها سالانه حدود 5.5 گیگاتن کربن را به جو وارد می‌کنند.
خارپوستان در تمامی اکوسیستم‌ها و در تمامی اعماق یافت می‌شوند و بدنشان متشکل از 80% کربنات کلسیم است و به همین دلیل، پژوهشگران انتظار چنین نتیجه‌ای را از قبل می‌کشیدند.
نظر شما