سحر عصرآزاد: «پابرهنه در بهشت» به عنوان اولین فیلم توکلی تجربه‌ای متفاوت در عرصه کارگردانی بود که البته قصه‌ای نامتعارف را با فرمی ساده‌تر روایت می‌کرد، اما «پرسه در مه» فیلمی است که توکلی به منظور تجربه یک فرم روائی جدید تلاش کرده یک مضمون متعارف را محور اصلی آن قرار دهد.
فیلم داستان زندگی یک آهنگساز و موسیقیدان است که دچار تلاطمات روحی و روانی شده و نسبت به خود و خلاقیتش تردید می کند. این وضعیت بر زندگی خانوادگی، حرفه‌ای و اجتماعی او تأثیر می‌گذارد تا جائی که در پس‌کوچه‌های بن‌بست ذهنش گم می‌شود.
توکلی برای روایت این قصه که ناگفته پیداست داستانی پیچیده و درونی را به زبان تصویر ترجمه می‌کند، فرمی جدید را تجربه کرده است. در واقع راهی خاص برای واکاوی روح خسته یک هنرمند خلاق که در حال فرو رفتن در باتلاق است و همیشه صدای یک سوت در گوشش می‌شنود.
فیلم با روایت قهرمان فیلم آغاز می‌شود که در کما به سر می‌برد و روایتی از زندگی گذشته خود دارد. از خلال این روایت که گاه و بیگاه از نقطه دید شخصیت مقابل یعنی زن تصحیح یا تکمیل می‌شود، روایتی کلی‌تر شکل می‌گیرد که تقاطع آن با داستان زمان حال که او روی تخت بیمارستان قرار دارد، پیوند می‌خورد.
در واقع تقاطع روایت در گذشته دور، گذشته نزدیک و زمان حال شرایطی ایجاد می‌کند تا روند تدریجی سقوط قهرمان فیلم از کنار هم قرار دادن قطعات این پازل وضوح پیدا کند.
در کنار تجربه فرم روائی خاص و تلاشی که کارگردان برای تصویری کردن یک قصه درونی انجام داده، در موقعیت‌های مقتضی بر اساس نیاز و جنس قصه دست به تجربه‌هائی جدید در کارگردانی هم زده، اما متعادل بودن این رویکرد باعث شده سردرگمی در مخاطب ایجاد نشود و کاملاً در خدمت فضا و پتانسیل جاری در فیلم باشد.
«پرسه در مه» همچنین از وجه حضور فیلمبرداری صاحب سبک چون حمید خضوعی ابیانه و برخی از عواملی که در فیلم «پابرهنه در بهشت» هم همکاری داشتند می‌تواند امتیازی مهم کسب کند. چرا که یکدست شدن کلیت فیلم ویژگی است که از تک تک جزئیات و وجوه نشأت گرفته و همه را در خدمت نقطه نظرات و دیدگاه فیلمساز قرار داده است.
نوع حضور بازیگران نام آشنا در «پرسه در مه» هم می تواند قابل تحلیل باشد بخصوص که شهاب حسینی و لیلا حاتمی در این فیلم تا حد زیادی از کلیشه خود فاصله گرفته‌اند.
این نکته در مورد حسینی در سطحی دیگر هم قابل طرح است، چرا که شباهت کلی موقعیت قهرمانان هنرمند دو فیلم «پرسه ...» و «سوپراستار» که با دلایل مختلف سیر قهقرا را طی می‌کنند، به واسطه هوشمندی بازیگر و کارگردان کاملاً از هم مجزا شده است.
بعلاوه اینکه حسینی توانائی‌های جدیدی را از خود به نمایش می‌گذارد که غافلگیرکننده است و البته حسرت‌برانگیز از این جهت که ای کاش او خود را در آثار نه چندان ارزشمند تلف نمی‌کرد.
«پرسه در مه» قصه یک زوج هنرمند امروزی است که مسئله آنها در بیان کلام نمی‌گنجد و چه چیز بهتر از اینکه به جای سقوط به ابتذال گفتن، در یک بیان دراماتیک تصویری به نمایش دربیاید.
نظر شما