دشداشه پوشان عرب که تا روز آخر «کنفرانس نفت و گاز خاورمیانه» نشسته بودند «جلسه ایران» برگزار شود، کم شمار نبودند. در میانه جلسه از حضار خواسته شد به‌صورت الکترونیکی به این سؤال پاسخ دهند که «آیا صادرات نفت ایران تا پایان سال ٢٠١٦ از دو میلیون بشکه فراتر خواهد رفت؟» ثانیه شمار سالن مجلل «برج اتحاد» ابوظبی روی پرده نمایش داده شد. ١٠ ثانیه بعد، 62 درصد رای‌دهندگان بیست و سومین کنفرانس نفت و گاز خاورمیانه «MPGC» پاسخ شان «مثبت» بود. شرکت‌کنندگان این کنفرانس، فعالان بازار صنعت نفت‌اند. اگر این دو گزاره را کنار هم قرار دهیم، نتیجه واضح است؛ اکثریت نفتی‌ها بوی توافق ایران و شش قدرت جهانی را به‌وضوح استشمام کرده‌اند. ازسوی‌دیگر انتظار دارند تا یک سال دیگر صادرات نفت ایران دو برابر شود. ایران تحت تحریم، روزی یک میلیون بشکه نفت خام صادر می‌کرد. متوسط صادرات نفت خام ایران پیش از آغاز تحریم‌ها دو میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه در روز بود. نفتی‌ها به‌انتظار رشد تولید و صادرات نفت ایران نشسته‌اند، پس توافق ایران و ١+٥ نزدیک‌تر از آن است که دیده می شود. شامه مردان نفت خوب کار می‌کند.
جلسه نفت ایران در ابوظبی؛ آمریکایی‌ها می‌آیند؟
«مایکل گری» از لندن، «ادوارد مورس» رئیس بخش تحقیقات بین‌المللی بانک معتبر «Citigroup» و محسن شعار، معاون سابق شرکت نفتی «کونکو فیلیبس» آمریکا در خاورمیانه، در پنل ایران نشسته‌اند. فریدون فشارکی، رئیس شرکت مشاوره‌ایی «FGE»، جلسه را اداره می‌کند. یکی از افراد کلیدی در انعقاد قرارداد «کونکو فیلیبس» آمریکا برای توسعه میدان نفتی سیری، «محسن شعار» بود. ایرانی آمریکا بزرگ شده‌ای که رئیس‌کل «کونکو فیلیبس» را در مارس ١٩٩٥ به ایران آورد تا با همراهی سیدمهدی حسینی، معاون وقت بین‌الملل وزارت نفت، یکی از بزرگ‌ترین قراردادهای نفتی ایران برای توسعه میدان نفتی سیری امضا شود. شعار می‌گوید: «دو روز بعد از امضای این قراداد واشنگتن به‌صورت غیررسمی با آن مخالفت کرد». یک ماه بعد هم دولت آمریکا به‌صورت رسمی با حضور «کونکو فیلیبس» در ایران مخالفت کرد. شرکت آمریکایی که رفت، توتال جای آن را گرفت. «محسن شعار»، حالا مدیر شرکت مشاوره‌ایی «کنتیننتال انرژی» است. او می‌گوید: «ایران در حال حاضر ٢٢ میلیارد فوت مکعب در روز از پارس جنوبی گاز استخراج می‌کند، درحالی‌که قطر روزانه ٣٠ میلیارد فوت مکعب از این میدان، گاز تولید می‌کند. ایران با توسعه فازهای در دست اجرایش به‌زودی به تولید گاز قطر در پارس جنوبی خواهد رسید.» محسن شعار معتقد است قراردادهای جدید نفتی ایران ٢٥ ساله خواهد بود و پنج سال هم قابل تمدید است. قراردادهای بلندمدت، برای شرکت‌های نفتی خارجی جذاب است. سخنانش که تمام می‌شود از او می‌پرسم:
با انجام توافق ایران و غرب و لغو تحریم‌ها چقدر امیدوارید که شرکت‌های نفتی آمریکایی وارد پروژه‌های ایران شوند؟
«فعلا که برنامه‌ای برای حضور شرکت‌های نفتی آمریکایی در صنعت نفت ایران وجود ندارد. این‌طور که صحبت می‌کنند تحریم‌هایی که قبل از ماجرای هسته‌ای وضع شده فعلا قرار نیست برداشته شود. احتمالا به آن تحریم‌ها بعدا رسیدگی می‌شود.»
برخی منتقدان می‌گویند صرف‌نظر از برداشته‌شدن تحریم‌ها، شرکت‌های خارجی ممکن است به خاطر قراردادهای نفتی ایران تمایل زیادی به پروژه های ایران نشان ندهند. شما فکر می‌کنید این جذابیت در قراردادهای جدید وجود خواهد داشت؟
«تا جایی که من می‌دانم قراردادهای جدید نفتی ایران خوب و قابل‌قبول خواهد بود. آمریکایی‌ها هم مطمئنا مایلند که وارد صنعت نفت ایران شوند. به شرطی که قوانین‌شان اجازه دهد. دیروز در حاشیه یک کنفرانس، خبرنگاران از معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا پرسیده بودند که آیا ممکن است آمریکا همه تحریم‌های ایران را بردارد؟ و ایشان پاسخ داده بود: «بله، امکانش هست.» این اولین بار است که یک مقام آمریکایی با چنین صراحتی درباره لغو تحریم‌ها سخن می‌گوید. به نظرم این پالس مثبتی است.»
رئیس بخش تحقیقات بین‌المللی «Citigroup»: خوشایند نیست کنگره نه بگوید
فریدون فشارکی، رئیس بیست و سومین کنفرانس نفت و گاز خاورمیانه «MPGC» بین هر سخنرانی با تشریح وضعیت صنعت نفت ایران سعی می‌کند تصویر واضحی از صنعت نفت ایران برای دوره بعد از تحریم را برای حاضران تشریح کند (دیروز بخش‌هایی از نظرات او را خواندید). «ادوارد مورس»، رئیس بخش تحقیقات بین‌المللی بانک معتبر «Citigroup»، دیگر سخنران جلسه ایران است. فحوای جمله کلیدی او اینجاست: «کنگره با سازوکارهایش می‌تواند به لغو تحریم‌های ایران نه بگوید. اما این کار خوشایند نخواهد بود. بنابراین به احتمال قوی به لغو تحریم‌ها نظر منفی نخواهد داد.» هسته حرف «مورس» این است که انتظار جواب منفی کنگره به لغو تحریم‌های ایران را ندارد. فحوای چنین است: «مسئله مهم این است که دولت آمریکا می‌خواهد ببیند آیا ایران به تعهداتش عمل می‌کند تا همه تحریم‌ها برداشته شود یا خیر. به همین دلیل ممکن است چند ماه صبر کنند.» به گفته «ادوراد مورس»، ایران بعد از رفع تحریم‌ها می‌تواند حدود ٣٥٠ هزار بشکه صادرات نفتش اضافه کند. منظورش هم بلافاصله بعد از لغو تحریم‌ها بود.
فشارکی: با ورود نفت ایران نفت ٤-٥ دلار پایین می‌آید
از فریدون فشارکی می‌پرسم: «هفته گذشته آقای زنگنه، خطاب به کسانی که در رشد تولید نفت ایران بلافاصله بعد از لغو تحریم‌ها تردید دارند، گفت که آنها می‌توانند منتظر باشند و ببیند چطور تولید نفت ما افزایش می‌یاید. آقای وزیر گفتند تست‌های میادین را هم گرفته‌اند. حالا شما باز هم می‌گویید ایران نمی‌تواند یکباره تولید نفتش را افزایش دهد؟» رئیس شرکت بین‌المللی FGE افزایش یکباره تولید نفت ایران به عدد قبل از شروع تحریم‌ها را غیرممکن می‌داند: «غیر ممکن است که بخواهند همه افزایش تولید را یک‌دفعه انجام دهند. احتمالا منظور آقای زنگنه این بوده که مثلا ابتدا ٣٠٠ هزار بشکه در روز به تولید نفت اضافه می‌کنند، یک ماه بعد ٢٠٠ هزار بشکه اضافه می‌کنند. و همین‌طور تولید نفت‌شان را بالا ببرند. من معتقدم یک سال طول می‌کشد تولید نفت ایران روزانه یک میلیون و ٢٠٠ تا ٣٠٠ هزار بشکه افزایش یابد؛ ولی حتما می‌توانند حدود ٤٠٠ هزار بشکه بلافاصله بعد از لغو تحریم‌ها به تولید نفت شان بیفزایند».
همین٤٠٠ هزار بشکه اضافه تولید ایران، بلافاصله بعد از تحریم‌ها چقدر می‌تواند قیمت را پایین بیاورد؟
اگر همه‌چیز نرمال باشد می‌تواند چهار تا پنج دلار قیمت نفت را پایین بیاورد. البته اگر مسئله دیگری پیش نیاید.
گفته می‌شود ایران ٣٠ میلیون بشکه نفت روی آب دارد. تحریم‌ها که لغو شوند این نفت هم وارد بازار خواهد شد. آیا تأثیرش همان کاهش چهار، پنج دلاری است؟
بالاخره قیمت‌ها نزولی می‌شود و قمیت نفت همه کشورها پایین می‌آید. جدا از این، نمی‌شود این همه نفت را در بازار فروخت. بالاخره همه کشورها خواسته یا ناخواسته باید از تولید نفت‌شان بکاهند.
ایران به‌دنبال آن است تا در جلسه آتی اوپک پیشنهاد احیای نظام سهمیه‌بندی اوپک را احیا کند. آیا این می‌تواند در کاهش تولید کشورهای دیگر تأثیر بگذارد؟
به نظرم تأثیر چندانی ندارد. نکته مهم این است که اول باید صبر کنیم ببینیم رشد تولید نفت آمریکا متوقف می‌شود یا خیر. آخرین گزارشی که در ماه فوریه منتشر شده نشان می‌دهد تولید نفت آمریکا نسبت به فوریه سال گذشته هنوز یک میلیون بشکه بالاتر است.
بنابراین می‌توانیم بگوییم سیاست عربستان برای متوقف‌کردن رشد تولیدات شیل آمریکا شکست خورده است؟
هنوز نمی‌دانیم. ممکن است آن سیاست موفق شود. منتها یک سال طول می‌کشد تا رشد تولید نفت آمریکا متوقف شود.
3535
نظر شما