روزهای سرد برای تامین علوفه حیات وحش

این در شرایطی است که همچون سال های گذشته کمبود نادر محیط بان و امکانات و تجهیزات جزوء موضوعاتی است که محیط زیست از آن رنج می برد. همچنین سرمای سخت در بیشتر روزهای این فصول سال موجب می شود تا اغلب گونه‌های جانوری برای تهیه خوراک بیشتر از هر زمانی با مشکل روبه‌رو هستند و ناچار به روستاها و جاده‌هایی که امروزه در مسیر زیستگاه‌های آنها ساخته شده نزدیک می‌شوند.
در این فصول احتمال تقابل انسان و حیات‌وحش بیشتر است ؛ اما نکته اینجاست که گونه‌های جانوری همیشه روزهای سختی را پیش رو دارند. تامین نشدن آذوقه در طبیعت به دلیل خشکسالی¬های اخیر موجب می شود تا گونه های جانوری با نزدیک شدن به روستاهای اطراف قدم بگذارند که در برخی موارد تلفات جانی بر جای خواهد ماند.
در این راستا حفاظت محیط‌زیست استان زنجان طبق برنامه سالانه برای توزیع و پخش علوفه گونه‌ها مناطق حفاظت شده دست به کار می شود.
برای نمونه برخی از آنها از قبل مقداری علوفه تهیه می‌کنند تا در زمانی که برف سنگین زیستگاه این گونه‌های جانوری را پوشاند، برای تامین خوراک با مشکل رو به رو نشوند.
در برخی مواقع محل‌هایی برای تغذیه گونه‌های جانوری انتخاب می‌شود که در دسترس گونه های جانوری مناطق حفاظت شده از سوی محیط بان ها باشد.
در این رابطه تورج قاسمی معاون فنی محیط زیست استان در گفتگو یی می گوید: امسال با شروع زودهنگام بارش های برف در روزهای اخیر نسبت به سال های گذشته حفاظت محیط زیست برای تامین علوفه مناطق حفاظت شده در نقاط مختلف استان برنامه های منظمی دارد.
به گفته وی، این در شرایطی است که به دلیل کمبود نیروی محیط بان این اداره کل برای توزیع و پخش علوفه مجبور است شیفت های خدمات رسانی را بیشتر کند.
معاون فنی حفاظت محیط زیست استان با بیان اینکه از مدت ها قبل علوفه و یونجه برای این منظور خریداری شده است، می گوید: در برخی از مناطق متعلق به محیط زیست استان نیز علوفه، گندم و جو کشت شده تا در روزهای سرد و سخت زمستان پیش رو با مشکلاتی مواجه نباشیم.
قاسمی با تاکید بر کافی بودن علوفه مناطق حفاظت شده استان در فصل سرد پیش رو عنوان می کند: با برنامه ریزی انجام شده در قالب کمیته ای به همین منظور علوفه کافی در انبارهای محیط زیست استان جاسازی شده است.
هماهنگی با محیط بان ها
با بارش اولین برف در مناطق کوهستانی اغلب جاده‌ها بسته می‌شود و محیط‌بانان نمی‌توانند به راحتی علوفه را به مناطقی که دور از جاده و روستاها هستند.
معاون محیط زیست استان از هماهنگی به عمل آمده با محیط بان ها برای اطلاع رسانی برای تامین علوفه خبر می دهد و می گوید: میزان تولید علوفه نسبت به توزیع با کدهای سازمانی در فصل یخبندان مشخص شده و در صورت تداوم سرما با تراکتور این امر انجام خواهد شد.
قاسمی ادامه می دهد: با بارش اولین برف زمستانی تغذیه دستی انجام می‌شود، در برخی مناطق چون بارش برف سنگین است و برخی مواقع ارتفاع برف به یک متر می رسد، حیات‌وحش نمی‌تواند به راحتی از گیاهان منطقه استفاده کند و به همین دلیل علوفه را به صورت دستی به آنها می‌دهیم.
وی در بخش دیگر صحبت هایش در پاسخ به پرسشی درباره کمبود محیط بان در مناطق حفاظت شده استان عنوان می کند: تعداد محیط بان ها در سطح کشور نسبت به وسعت مناطق حفاظت شده محدود گزارش شده و حتی در کشورمان از متوسط جهانی نیز پایین هستیم. این موضوع در استان زنجان نیز صدق می کند و با این اوضاع علاقه و انگیزه محیط بان ها موجب شده تا خلا نیروها را پر کنیم.
قاسمی با اشاره به نزدیک شدن گونه های جانوری به نزدیکی مناطق روستایی عنوان می کند: با برنامه‌ریزی دقیق و به موقع از نزدیک شدن آنها به مناطق مسکونی جلوگیری کرد و مانع تلف شدن گونه‌های جانوری نادر نقاط مختلف استانی شد.
هر چند برخی کارشناسان تغذیه دستی حیات‌وحش را درست نمی‌دانند؛ اما باید تاکید کرد که با توجه به اندک بودن گونه‌های جانوری کشور اگر چنین اقدامی صورت نگیرد، به دلیل فشار‌های طبیعی و تخریب زیستگاه‌ها به طور حتم تلفات طبیعی گونه‌ها نیز بیشتر می‌شود.
وی در تکمیل صحبت هایش ادامه می دهد: در طول یک ماه18 شبانه روز کار و12 روز استراحت برای محیط بان ها پیش بینی شده و حتی در برخی روزهای پرتردد کاری همچون سرشماری و در دسترس قرار دادن علوفه از محیط بان های شهرستان ها کمک می گیریم.
معاون فنی محیط زیست استان در بخش دیگر صحبت هایش درباره گونه های نادر مناطق مختلف حفاظت شده استان می افزاید: هم اکنون در ارتفاعات سرخ آباد گونه های حیات وحش خرس، پلنگ، سیاه گوش و کله بز زیست می کنند. در مناطق حفاظت شده انگوران قوچ میش ارمنی، خرس یافت می شود. فیله خاصه در خدابنده نیز به دلیل دشت بودن منطقه مناسبی برای زیست آهوان است.
معاون فنی حفاظت محیط زیست استان به وجود خرس در مناطق مختلف استان اشاره می کند و می گوید: جمعیت خرس قهوه ای در این استان در حد مناسب است و با توجه به اینکه امکان سرشماری این حیوان وحشی به صورت مشاهده مستقیم ، سخت و مشکل است؛ بنابرین آمارها تخمینی است و به طور دقیق نمی¬توان جمعیت خرس ها را اعلام کرد.
آماده شدن برخی گونه‌های جانوری مانند خرس‌ها برای خواب زمستانی موضوعی است که این جانوران این روزها جهت آمادگی برای خواب سنگین بیشتر از قبل در جستجوی آذوقه است و به ناچار به مناطق روستایی نزدیک شده و حادثه‌ساز می‌شوند.
مسئولان می‌توانند با تغذیه دستی این گونه‌ها در مناطقی که با روستاها فاصله دارد، خطر تقابل انسان و این گونه را به حداقل برسانند. روستاییان نیز می‌توانند با تمهیدات ساده مانع خسارت شوند.
برای نمونه دامداران می‌توانند محل نگهداری دام و طیور خود را ایمن کنند تا گونه‌های جانوری نتوانند وارد آنها شوند. افزون بر این آنها با دفن اصولی زباله‌های خود می‌توانند، مانع نزدیک شدن حیات‌وحش به محل زندگی خود شوند؛ زیرا بوی زباله به راحتی می‌تواند گونه‌های جانوری را به سمت مناطق مسکونی جلب کند.