بهنوش خرم‌روز: همچنان که بحث گرمایش زمین پیش می‌رود، مطالعات متعدد و متفاوت، اطلاعات و یافته‌های مختلفی را به این بحث اضافه می‌کنند. و حالا بحث جدید در مورد افزایش سرعت تنفس زمین. به نظر می‌رسد که با گرم‌تر شدن زمین، کره خاکی ما سریع‌تر و شاید هم سخت‌تر نفس می‌کشد.
بر اساس گزارش وایرد، نتایج مطالعات سال 1989/ 1368 تا کنون نشان می‌دهد که با بالا رفتن دمای کره زمین، خاک این سیاره دی اکسید کربن بیشتری آزاد می‌کند.
سوال اساسی که وجود دارد این است که چون گیاهان رشد بیشتری دارند و در نتیجه دی اکسید کربن بیشتری به خاک می‌فرستند، خاک هم دی اکسید کربن بیشتری آزاد می‌کند یا این که خاک دارد دی اکسید کربنی را آزاد می‌کند که در دمای پایین‌تر در خاک می‌ماند.
اگر احتمال دوم درست باشد، دی اکسید کربن جدیدی که وارد اتمسفر می‌شود، یک چرخه خود تقویتی درست خواهد کرد؛ دی اکسید کربن جدید دما را بالاتر می‌برد و دمای بالاتر دی اکسید کربن بیشتری را آزاد می‌نماید.
بن باند لمبرتی، متخصص زیست شیمی زمینی دانشگاه مریلند و از پژوهشگران مطالعه بر روی این مورد می‌گوید: «این یک سوال 50،000 دلاری است.» 
دی اکسید کربن از طریق ریشه گیاهان زنده و تجزیه گیاهان مرده و نیز به واسطه میکروب‌ها، پارچ‌ها و حشرات، وارد خاک می شود. با گذشت زمان مقداری از این دی اکسید کربن به اتمسفر برمی‌گردد، اما در هر زمان، دی اکسید کربن موجود در خاک تقریبا دو برابر دی اکسید کربن موجود در اتمسفر است.
گرمای بیشتر به معنای انرژی بیشتر و واکنش‌های شیمیایی سریع‌تر است، به همین دلیل دانشمندان احتمال می‌دهند که گرمایش جهانی میزان تنفس خاک را افزایش داده باشد. آخرین مطالعه‌ای که در این مورد انجام شده بود، مربوط به سال 1992/ 1371 می‌شد که با این که رابطه‌ای بین دمای هوا و میزان تنفس پیدا کرد، اما باز نتایج به دست آمده پاسخ قطعی چنین سوالی را نمی‌داد.
اما این بار باند لمبرتی به اتفاق آلیسون تامسون، دانشمند زمین‌شناسی، تمامی مطالعات کنترل شده‌ای که از سال 1960/ 1339 در مورد تنفس خاک منتشر شده‌اند را بررسی کرده‌اند. آن‌ها 439 مقاله پیدا کردند که یک سوم این مقاله‌ها مربوط به بعد از سال 1992/ 1371 بودند. آن‌ها با بررسی مجموع نتایج به این نتیجه رسیدند که از سال 1989/ 1368، تنفس خاک کره زمین سالانه در حدود 1/0 درصد افزایش یافته است که این افزایش با افزایش دمای زمین مرتبط بوده است.
در این مطالعات یک نکته غیرعادی وجود دارد. در مناطق معتدل و گرمسیر، با افزایش دما تنفس خاک هم افزایش یافته است در حالی که در مناطق قطب شمال، رابطه‌ای منفی بین گرمایش زمین و میزان تنفس خاک وجود دارد، با این که همیشه تصور می‌شده که قطب شمال از حساس‌ترین مناطق به گرمایش زمین باشد.
اما باند لمبرتی این یافته را غیرعادی نمی‌داند. به اعتقاد وی، در مطالعات مربوط به قطب شمال، نوعی بدفهمی در مورد نحوه عملکرد چرخه کربن در خاک این مناطق وجود دارد. به علاوه، در نتایج حاصل یک ایراد فنی وجود دارد؛ نسبت بسیار کم مطالعات مربوط به قطب شمال در برابر مطالعات مربوط به سایر مناطق، باعث می‌شود که خطاهای آماری در بررسی یافته‌ها روی دهد.
دلیل این تناقض هر چه که باشد، باز مسئله اصلی هنوز پا برجاست. این که آزاد شدن بیشتر دی اکسید کربن از خاک به گرمایش زمین مربوط می‌شود یا نه و این که این مسئله چه تاثیری بر تعادل دی اکسید کربن اتمسفر می‌گذارد، در حال حاضر تبدیل به یکی از اولویت‌های مطالعاتی شده است.
نظر شما